Có thể trích tiền xử phạt vi phạm giao thông để xây bãi đỗ xe?

Mới đây, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An làm việc với Sở GTVT và Công an tỉnh này. Tại buổi làm việc, Công an tỉnh Nghệ An kiến nghị UBND tỉnh ưu tiên cấp kinh phí trích từ nguồn xử phạt vi phạm trật tự an toàn giao thông để xây dựng các bãi đỗ xe ô tô…

Lý do là Nghệ An là một trong 3 địa phương có tỷ lệ người dân mua ô tô nhiều nhất cả nước (tăng trung bình 15-20% mỗi năm), dẫn tới nhu cầu chỗ để xe cũng tăng lên.

Đề xuất trên nhanh chóng nhận được sự chú ý của dư luận trong bối cảnh hiện nay các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM luôn khan hiếm chỗ gửi ô tô.

Tại Hà Nội, thống kê sơ bộ vào cuối năm 2023 cho thấy, có gần 8 triệu phương tiện, trong đó khoảng 1,1 triệu ô tô, 6,6 triệu xe máy và gần 200.000 xe máy điện, chưa kể khoảng 1,2 triệu xe từ các tỉnh, thành phố khác tham gia giao thông trên địa bàn.

Trong khi đó, tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông tĩnh mới đạt dưới 1%. Mặc dù Hà Nội quy hoạch 1.620 bãi đỗ xe, nhưng đến cuối năm 2023 mới thực hiện được 57 bãi.

Nghịch lý là trong khi quỹ đất dành cho bãi đỗ xe đã “rất hiếm hoi” thì những bãi đã được quy hoạch cũng không dễ triển khai.

Đơn cử như bãi đỗ xe ngầm tại khu đất phía Bắc công viên Thanh Xuân với diện tích rộng 1,7ha, được cấp phép xây dựng từ năm 2017 nhưng đến nay dự án vẫn “án binh bất động”. Bởi vì, theo tính toán của Sở Tài chính, để đầu tư bãi xe mất 680 tỷ đồng, trong khi chỉ thu được 1 tỷ đồng mỗi tháng, nên nhà đầu tư không mặn mà với dự án.

Việc huy động vốn làm bãi đỗ xe gặp khó nhưng đề xuất trích nguồn thu từ xử phạt vi phạm hành chính về trật tự an toàn giao thông lại không rõ căn cứ vào đâu.

Trao đổi với VietNamNet, chuyên gia kinh tế, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng không có cơ sở pháp lý cho đề xuất sử dụng nguồn kinh phí từ xử phạt vi phạm trật tự an toàn giao thông để xây dựng các bãi đỗ xe.

Bởi vì, theo quy định nguồn thu này được nộp về cho ngân sách nhà nước sử dụng chung cho mục đích phát triển kinh tế - xã hội chứ không chỉ riêng lĩnh vực giao thông, hay xây dựng các bãi đỗ xe.

“Vì thế việc xây dựng bãi đỗ xe, phát triển giao thông hay ngay như trước đây đề xuất chi cho CSGT là không hợp lý. Đây là nguồn thu từ xử phạt vi phạm hành chính, phải đưa về ngân sách nhà nước và xử lý chung như một khoản thu của ngân sách nhà nước”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nêu.

Ông Thịnh cũng cho rằng, nên cân đối từ nguồn ngân sách địa phương để đầu tư cho các công trình hạ tầng giao thông, trong đó có bãi đỗ xe. Hà Nội, TP.HCM hay bất cứ địa phương nào có thể đề xuất trích ngân sách địa phương để xây dựng các bãi đỗ xe, sau đó “bán” lại cho các nhà đầu tư tư nhân.

Đồng tình với quan điểm trên, một chuyên gia cũng cho rằng các địa phương nên bố trí ngân sách đầu tư cho giao thông tĩnh với cơ chế đầu tư công, quản trị tư, nhất là với những bãi xe ngầm cần nguồn kinh phí xây dựng lớn. Việc này có nghĩa là dùng ngân sách đầu tư bãi đỗ xe, sau đó tổ chức đấu thầu hoặc chỉ định đơn vị tư nhân khai thác.