Thương nhớ nét đẹp mái tóc phụ nữ Việt xưa

Dòng chảy - Ngày đăng : 21:00, 01/03/2024

Trong di sản văn hóa Việt, mái tóc của người phụ nữ luôn được so sánh với những sợi lụa mềm mại. Dù thời gian có làm thay đổi các phong cách tóc, nhưng vẻ đẹp truyền thống và tinh thần văn hóa này vẫn được gìn giữ và ca ngợi qua từng thời đại.

Trong văn hóa Việt xưa, mái tóc phụ nữ được chăm chút nuôi dưỡng bằng tinh túy thiên nhiên như dầu dừa và vừng. Mái tóc không chỉ thể hiện đức hạnh và địa vị xã hội.

Nhiều năm tháng đã qua đi, chúng ta quen dần với những kiểu tóc tân tiến, hiện đại, phá cách với nhiều kiểu dáng và màu sắc khác nhau. Nhưng những kiểu tóc thời xưa của phụ nữ Việt vẫn ẩn chứa những nét duyên dáng, là nét văn hóa không lẫn vào đâu của đất Việt.

Kiểu tóc thời Lý - Trần

Đây là giai đoạn phồn thịnh về văn hóa và lịch sử của Việt Nam, mái tóc được chăm sóc và tạo kiểu một cách tỉ mỉ và nghệ thuật. Phụ nữ trong giai đoạn này thường để tóc dài và được tết hoặc búi cao trên đỉnh đầu. Các kiểu tóc phổ biến bao gồm tóc búi cao (còn gọi là tóc 'búi Tỳ Bà'), trong đó tóc được tết chặt và búi tròn phía sau đầu hoặc trên đỉnh đầu, đôi khi được trang trí bằng các phụ kiện như trâm, lược cài, hoặc hoa cài tóc.

Ảnh khảo cổ kiểu tóc mệnh phụ thời Lý Trần. Ảnh: internet

Thời An Nam chúa Nguyễn

Trong kỳ An Nam Chúa Nguyễn (1802 - 1945), phong cách tóc của phụ nữ Việt Nam biểu thị sự biến đổi so với các kỷ nguyên trước. Phụ nữ thuộc dòng dõi hoàng gia hoặc quý tộc thường giữ mái tóc dài, được uốn thành sóng lượn và bện theo các mẫu bím phức tạp.

mai-toc-cua-nguoi-phu-nu-viet.jpg
Phụ nữ từ giai cấp hoàng gia hoặc quý tộc thường nuôi dưỡng mái tóc dài, uốn lượn sóng và tết thành các kiểu bím tinh xảo. Ảnh: internet

Mái tóc được phân chia thành hai khu vực: "đầu cắt" ở phía trên và "đuôi tóc" ở phía dưới. Đầu cắt được thiết kế tỉ mỉ, tạo hình thành các cấu trúc giống như kim tự tháp hoặc chuỗi các vòng tròn. Mặt khác, đuôi tóc được tách thành từng sợi nhỏ, bện lại và buộc theo từng đoạn, sau đó được kết nối với phần đầu cắt bằng kim.

Mái tóc phụ nữ Việt cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Cuối thế kỷ XIX, mái tóc của phụ nữ Việt đặc trưng với phong cách vấn tóc gọn gàng và đường ngôi rẽ ở chính giữa. Người phụ nữ miền Bắc thời này thường vấn tóc với khăn, các cô gái trẻ có thể để một lọn tóc đuôi gà ngắn thả rơi, nằm lệch về một bên mặt, tạo nét duyên dáng, mềm mại.

Top với hơn 76 về khăn buộc tóc nam xưa mới nhất - coedo.com.vn
Top với hơn 76 về khăn buộc tóc nam xưa mới nhất - coedo.com.vn
Kiểu tóc đặc trưng của phụ nữ Việt Nam cuối thế kỷ XIX. Ảnh: internet

Những năm đầu thế kỷ XX, đã xuất hiện nhiều phụ nữ để tóc trần, không đội nón và để tóc rẽ ngôi. Vào thời đó, mái tóc đẹp là mái tóc được rẽ ngôi ở chính giữa đầu và cô nào rẽ ngôi lệch là phải có cá tính rất mạnh, thường bị dư luận chê bai. Sau đó, cùng với sự phát triển của xã hội, báo chí dành cho phụ nữ cũng như những bài viết cổ vũ cho lối sống mới xuất hiện ngày càng nhiều: tóc ngắn, tóc phi-dê trở thành biểu tượng của sự tân tiến.

Tổng đốc tỉnh Hà Đông và phu nhân. Phu nhân Tổng đốc búi tóc thấp xuống đến gáy thay vì vấn tóc quanh đầu như những phụ nữ “thường dân” miền Bắc. Ảnh: internet

Những năm 1940, quá trình Âu hóa trong cách ăn mặc của phụ nữ Việt đã bắt đầu diễn ra, đặc biệt là ở Sài Gòn, nơi các quý cô nhanh chóng áp dụng. Họ từ bỏ thói quen nhuộm răng đen và không còn sử dụng khăn đội trên đầu, thay vào đó là việc để lộ mái tóc tự nhiên để tôn vinh nhan sắc của mình. Kiểu tóc bồng bềnh, xoăn sóng, tóc buông dài hoặc tóc ngắn ngang vai trở thành xu hướng và định hình nên những kiểu "mốt tóc" mới.

Phụ nữ Sài Gòn bắt đầu để lộ mái tóc tự nhiên để tôn vinh nhan sắc của mình. Ảnh: internet
phu-nu-sai-gon-thoi-nay.jpg
Họ tự do phóng khoáng với mái tóc, mặc sức tạo kiểu đa dạng. Ảnh: internet

Phụ nữ Hà Nội nhìn chung chưa cập nhật thời trang nhanh và mạnh như phụ nữ Sài Gòn. Phần đông phụ nữ lao động vẫn giữ nguyên mái tóc vấn, đội khăn mỏ quạ. Trong khi đó, phụ nữ trẻ “tân thời” ở Hà Nội cũng đã có những người “chịu chơi”, tiếp thu tóc xoăn, tóc ngắn chấm vai của phụ nữ Sài Gòn.

thoi-nay-thieu-nu-tre.jpg
Phụ nữ trẻ “tân thời” ở Hà Nội không còn đội khăn mỏ quạ. Ảnh: internet

Trong những năm 1960, kiểu tóc ngắn đã trở nên phổ biến, từ tóc chấm vai thành kiểu tóc ngắn cắt ngang tai.

thap-nien-1960.jpg
Xu hướng tóc ngắn tân thời. Ảnh: internet

Trong những năm 1970, thời trang tóc của phụ nữ Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn từ các xu hướng quốc tế, phản ánh sự tự do và phóng khoáng của thời đại. Các kiểu tóc đa dạng và phong phú, từ tóc dài sóng nước, tóc ngắn tinh nghịch, đến các kiểu tóc uốn lọn lớn, bồng bềnh, đều được phụ nữ Việt ưa chuộng.

Một tiệm làm tóc tại Hà Nội. Ảnh: internet
Thời trang thập niên 60 - 70 của những quý cô Sài Gòn xưa: Sành điệu và Tây  hóa
Thời trang tóc những năm 70 của  quý cô Sài Gòn xưa. Ảnh: internet

Anh Thư (T/H)