Bệnh viện công lập khó khăn về cơ chế tài chính

Tự chủ tài chính, bệnh viện mong muốn chủ động cân đối thu chi

Bộ Y tế vừa mới ban hành loạt bảng giá mới theo các Thông tư 13 và Nghị định 60, dù có sự điều chỉnh nhưng tại các bệnh viện công hiện nay lại thấp hơn nhiều so với các bệnh viện tư nhân.

TS Hải dẫn chứng về sự chênh lệch giá giữa các loại bệnh viện: tiền công khám tại Bệnh viện Chợ Rẫy là 42.000 đồng/lượt, trong khi ở bệnh viện tư nhân ở TPHCM lại là 200.000 đồng, cao gấp 4,75 lần. Đối với chi phí phẫu thuật nội soi thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đằng sau, loại phẫu thuật đặc biệt, giá tại bệnh viện công chỉ hơn 3 triệu đồng, trong khi bệnh viện tư nhân đặt giá là 40 triệu đồng, cao gấp 11 lần.

Bệnh viện Chợ Rẫy đã đề xuất các cơ quan cần phải khẩn trương, chủ động và nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, tích hợp tính đúng, tính đủ và cập nhật kịp thời biến động giá nguyên vật liệu đầu vào.

TS Hải cũng cho rằng, giá cả hiện nay đang được đưa ra là cố định, không cập nhật kịp thời theo biến động giá nguyên liệu đầu vào. Điều này gây khó khăn trong việc quản lý chi phí, đặc biệt khi giá thuốc và vật tư tăng cao.

Ông đề xuất giải pháp bao gồm việc thu và trích vào quỹ phát triển sự nghiệp, giúp bệnh viện có sự chủ động trong việc cân đối tài chính, đảm bảo đời sống cán bộ và nhân viên, tránh tình trạng chảy máu chất xám.

Cũng liên quan đến các vấn đề tự chủ bệnh viện, bác sĩ Tôn Văn Tài - Trưởng đơn vị đấu thầu, Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết, trong năm 2023 bệnh viện đã triển khai 200 gói thầu, đảm bảo cơ bản được nhu cầu điều trị của người bệnh.

Tuy nhiên, tỉ lệ đấu thầu mua sắm hàng hóa thành công chỉ khoảng 80% gói thầu, phần còn lại không lựa chọn được nhà thầu. Trong đó có cả khó khăn do chậm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành luật tạo ra các khoảng trống pháp lý, gây khó khăn, lúng túng trong việc thực thi pháp luật.

Thực tiễn khiến bệnh viện công càng thua xa các bệnh viện tư về mức độ hiện đại của trang thiết bị y tế, khoảng cách từ 5-10 năm.

Cần có cơ chế tối ưu hoá hoạt động bệnh viện

Trong buổi làm việc với Bệnh viện Chợ Rẫy ngày 10.1, bà Phạm Khánh Phong Lan - Thành viên Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM đã thể hiện quan điểm của mình về cơ chế tự chủ tài chính đang được áp dụng tại một số bệnh viện.

Bà Lan nhấn mạnh rằng, để đánh giá hiệu quả của chính sách xã hội hoá và tự chủ bệnh viện, cần phải thực hiện đánh giá không chỉ ở cấp độ của từng bệnh viện mà còn ở cấp độ toàn ngành y tế.

"Bệnh viện tự chủ thực tế là giảm áp lực chi tiền từ ngân sách Nhà nước, tuy nhiên, quan trọng hơn là liệu chúng ta thực sự có quyền tự chủ quyết định về số phận của mình hay không?... Đồng thời, cần phải rõ ràng về những nhu cầu cụ thể của từng đơn vị, đặc biệt là về nhân sự, vấn đề chảy máu chất xám có nhiều nguyên nhân, chủ yếu là do bệnh viện chưa chủ động chi trả mức lương xứng đáng cho nhân sự y tế" - bà Lan nhấn mạnh.

Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, tự chủ tài chính nhưng không thể được so sánh trực tiếp với hoạt động của các bệnh viện tư nhân.

Một vấn đề đáng chú ý khác là khi bệnh viện có nguồn thu nhập, các khoản này phải được phân bổ cho các quỹ phát triển sự nghiệp. Điều này đôi khi dẫn đến tình trạng nhân viên y tế gặp khó khăn về thu nhập, trong khi các quỹ đã được định sẵn có lượng kinh phí lớn nhưng lại không được sử dụng hiệu quả.

Bà Phong Lan cho rằng, các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế nên đề xuất với Bộ Y tế tổng kết cả về mặt quốc gia, đánh giá thành tựu và những khía cạnh còn hạn chế. Bà Lan cũng đề xuất tăng mức độ tự chủ của các bệnh viện và chọn lọc một số đơn vị cấp quản lý thuộc Bộ Y tế và một số bệnh viện cấp sở, nhằm thúc đẩy tự chủ theo đúng nguyên tắc, tối ưu hóa hoạt động quản lý và lãnh đạo của bệnh viện.

“Bằng cách này, ví dụ, nếu bệnh viện đón bao nhiêu bệnh nhân và đạt được sự hài lòng từ phía họ, ngân sách sẽ được phân bổ tương ứng. Tất cả các khía cạnh khác như mua bán tự do, đấu thầu sẽ được giải quyết tự chủ và không nên sợ rủi ro về việc lạm dụng quyền lợi cá nhân. Nếu có bất kỳ hành vi lạm dụng nào, cơ quan điều tra sẽ can thiệp và xử lý” - bà Phong Lan chia sẻ thêm.

Nguyễn Ly