Nghệ sĩ hài Lê Quốc Nam: Tay chơi đồ cổ, U60 bị phá sản phải làm lại từ đầu

Hẹn gặp nghệ sĩ Lê Quốc Nam tại hậu trường một sân khấu kịch ở TPHCM - nơi mà ông vẫn âm thầm cống hiến trong vai trò đạo diễn nhiều năm qua, chúng tôi khá bất ngờ bởi vẻ mộc mạc, giản dị từ cách nói chuyện đến cách ăn mặc của nam nghệ sĩ.

Trên màn ảnh, nghệ sĩ Lê Quốc Nam thường gắn liền với những vai dân dã, khắc khổ. Ngoài đời, ông từng trải qua biến cố phá sản vì kinh doanh thua lỗ, thất thoát gần 10 tỷ đồng. Thế nhưng, nam nghệ sĩ nhắc lại mọi chuyện bằng thái độ nhẹ tênh...

Thua lỗ gần 10 tỷ đồng, phá sản ở tuổi U60

Từng được biết đến là "tay chơi" đồ cổ nổi tiếng, sở hữu nhà cao cửa rộng trong giới, thế nhưng khi công việc kinh doanh thua lỗ, Lê Quốc Nam gần như "mất trắng". Nhìn lại, ông có thấy tiếc nuối?

- Tuy việc kinh doanh không thành công nhưng bản thân tôi rất thỏa mãn. Tôi đã thực hiện được ước mơ làm kinh doanh bấy lâu của mình, nên không có gì để tiếc nuối. Đâu phải ước mơ nào cũng có cái kết đẹp, đúng không?

Đương nhiên, bị thất thoát một khối tài sản lớn thì ai cũng sẽ buồn. Bao nhiêu tiền bạc, của cải của tôi đều đổ đi hết, không còn gì. Thỉnh thoảng, tôi vẫn nghĩ về chuyện này, nhưng hỏi tôi có tiếc không, chắc chắn là không.

Tức là thất bại nhưng cũng không có gì quá ghê gớm với ông?

- Tôi xem lần thất bại đó như một cuộc phiêu lưu của bản thân ở lĩnh vực mới. Tôi bán hết tài sản để trả nợ và gầy dựng lại sự nghiệp, cuộc sống. Còn bây giờ, tôi chấp nhận "toàn tâm toàn ý" cho nghệ thuật.

Gần 60 tuổi và phải "làm lại từ đầu", chuyện này có dễ dàng với ông?

- Tôi làm để lấy lại những điều đã mất chứ không hẳn là "làm lại từ đầu". Tôi mất tiền, mất của nhưng không mất nền tảng, ý chí và sự nỗ lực của bản thân.

Nhưng qua câu chuyện của mình, tôi chỉ muốn nhắn nhủ đến các bạn trẻ rằng, Lê Quốc Nam từng "trắng tay" nhưng vẫn tồn tại, vì ông ấy có cái nghề. Tôi thấy mình may mắn, dù kinh doanh thất bại nhưng tôi còn công việc nghệ thuật để vực dậy, nếu không thì khó lắm…

Cho nên, các bạn trẻ dù có bay bổng hay phiêu lưu thế nào thì vẫn cần có cái nghề trong tay. Làm nghề không chắc sẽ giàu nhưng nó giúp bạn đủ trang trải cuộc sống, chăm lo cho vợ con.

Ông đã xoay xở thế nào khi gặp cảnh nợ nần?

- Sau khi tôi "buông" công việc kinh doanh thì dịch Covid-19 lại kéo tới, cuộc sống càng trở nên khó khăn. Tuy nhiên, vì khó nên tôi càng có ý chí mạnh mẽ, quyết liệt.

Tôi thất thoát cũng gần 10 tỷ đồng chứ không ít. May mắn tôi có tài sản, nên đã bán hết để trả nợ. Bán hết nhà cửa, xe cộ cũng là lúc tôi hết nợ nần, không cần vay mượn ai hết.

Cắt nợ thành công, tôi xem như cuộc dạo chơi đi đến ước mơ được quy đổi bằng số tiền đó. Thật ra, nếu lúc đó không thất bại thì tôi cũng sẽ tiếp tục ước mơ khác với số tiền đó.

Thời điểm đó, người ta đồn Lê Quốc Nam ăn chơi, vướng vào đỏ đen nên mới phá sản, tiêu tan nhà cửa?

- Cuộc sống sẽ luôn có người thương và người ghét mình, cho nên đừng bao giờ để người khác thấy mình có "vết thương". Người thương mình, họ sẽ tìm hiểu vết thương đó thế nào. Người ghét mình, họ sẽ moi móc vết thương đó.

Cho nên, tốt nhất đừng nên cho người khác biết bạn đang gặp vấn đề gì. Tại vì, nếu bạn giàu thì đó cũng là tiền của bạn, còn nếu bạn nghèo thì cũng đâu có ai giúp được...

Gánh vác kinh tế, kín tiếng chuyện vợ con

Trải qua biến cố, cuộc sống của Lê Quốc Nam trong những năm qua thế nào?

- Tôi không có nhiều thời gian rảnh vì lịch diễn khá dày. Mình khổ nên càng phải cày nhiều (cười). Tôi làm nhiều việc, từ đạo diễn, diễn viên đến cả giảng dạy. Tuy nhiên, thu nhập vẫn nhờ vào việc đóng phim là chính. Công việc giảng dạy không có nhiều thu nhập, nhưng tôi muốn làm vì đó là đam mê.

Tôi không tự nhận mình giỏi, nhưng tôi tự tin là bản thân có nhiều kinh nghiệm khi đứng lớp. Tôi càng không phải là người giấu nghề, học trò ngồi học 1 tiếng sẽ nhận được kinh nghiệm của tôi trong 4 năm, nên tôi luôn ráng giữ công việc này.

Ông nói "vì khổ nên cày nhiều", có phải vì bản thân chịu nhiều áp lực kinh tế?

- Đó chỉ là cách nói ví von thôi, chứ tính tôi không thích "than nghèo, kể khổ" với ai bao giờ. Có thể người ta nhìn vào thấy tôi thiếu thốn, khổ cực nhưng tôi thấy cuộc sống của mình vẫn đủ.

Áp lực thì theo ta cả đời chứ không hẳn trong giai đoạn này. Tôi nghĩ mình cũng cần có áp lực để phát triển và đi xa hơn với những cái từng làm. Ở tuổi này, tôi càng muốn học và trau dồi nhiều hơn nữa. Hiện tại, tôi vẫn là trụ cột kinh tế của gia đình.

Sau lần thất bại năm đó, bây giờ ông còn kinh doanh chứ?

- Từ lâu, tôi không còn kinh doanh nữa. Tôi nhận ra những người làm nghệ thuật, khi bước ra làm kinh doanh vẫn còn dở lắm. Tôi chỉ làm và đầu tư cho "sướng" bản thân, chứ việc tính toán, chiến lược vẫn còn non kém. Tôi thấy mình không phù hợp với công việc kinh doanh nữa.

Còn đam mê sưu tập đồ cổ của ông thì sao?

- Tôi bỏ hết rồi! Ngày đóng cơ sở kinh doanh, tôi bước chân ra khỏi đó, không lấy bất cứ thứ gì. Đồ bày trí và cổ vật sưu tập, tôi cho học trò hết và quyết định ra đi tay trắng.

Tôi nhớ, hôm đó mình về nhà, đi thẳng lên phòng và ở yên suốt 3 ngày liền. Những ngày đó, tôi không tiếp xúc, không nói chuyện với ai. Đến giờ ăn thì có người mang đến tận phòng.

Trong 3 ngày đó, ông suy nghĩ gì?

- Tôi không suy nghĩ, không vướng bận gì (cười), chỉ ngủ, ăn và xem phim.

Người ta nói "lúc gian nan mới biết ai là bạn, lúc hoạn nạn mới biết bạn là ai", Lê Quốc Nam thì sao?

- Nếu bạn cho đi 10.000 đồng thì đừng nghĩ đến chuyện phải được nhận lại. Cuộc đời tôi chưa bao giờ hy vọng bản thân nhận lại những điều mình đã cho đi.

Cho nên, khi rơi vào khủng hoảng tôi không mong chờ sẽ có người ra tay giúp đỡ. Thay vào đó, tôi trông cậy vào chính bản thân mình. Thậm chí, tôi còn mong là người ta không thấy mình khổ. Tại sao lại để người khác thấy mình khổ làm gì?

Vợ con đã đồng hành cùng ông thế nào trong giai đoạn gặp biến cố?

- Trước đến nay, hầu như đồng nghiệp, khán giả ít biết về vợ con tôi. Bởi tôi chưa bao giờ nhắc về gia đình trước truyền thông, báo đài. Nhà của tôi, từ bố mẹ, anh chị em đến vợ con đa số làm kinh doanh, nên tôi không muốn ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Đời nghệ sĩ đâu phải lúc nào cũng suôn sẻ, tốt đẹp. Tôi không muốn người khác dựa vào những sai sót của mình mà tác động đến người thân. Mạng xã hội bây giờ nguy hiểm lắm, nếu họ ghét sẽ làm đủ mọi cách để hạ bệ mình.

Trải qua 2 lần đột quỵt, suýt chết vì làm việc quá sức, giờ đây ông ý thức thế nào trong việc giữ gìn sức khỏe?

- Phải nhớ uống thuốc đều đặn, đừng liều và lười. Tuy nhiên, sức khỏe hiện tại của tôi đã ổn, không có gì đáng lo ngại.

Có thâm niên với nghề, có kinh nghiệm đứng lớp dày dặn, Lê Quốc Nam nhận xét thế nào về thế hệ nghệ sĩ trẻ ngày nay?

- Các bạn bây giờ rất thông minh, có học vấn và được tiếp cận với nhiều cái mới. Nhưng, nếu học hỏi không khéo sẽ dễ bị "ảo tưởng", vì cơ hội nổi tiếng của các bạn dễ hơn so với thời của chúng tôi.

"Ảo" ở đây là một số người nghĩ mình thật sự thành công khi được nhiều người biết. Thực tế, đó chỉ là sự nổi tiếng "ảo" qua công nghệ. Con đường đi đến thành công trong nghệ thuật còn xa lắm. Nhưng trên hết, tôi khuyên các bạn phải có nghiệp vụ tốt để gắn bó lâu dài với nghề.

Hoạt động nghệ thuật cùng thời với nhiều cái tên nổi tiếng khác nhưng không thấy nghệ sĩ Lê Quốc Nam "phô trương" về hình ảnh hay thành tựu sự nghiệp của mình?

- Cả trên sân khấu lẫn ngoài đời, tôi sống đơn giản lắm. Nghệ sĩ khác lúc nào xuất hiện cũng sang trọng, áo quần chỉn chu, còn tôi mặc sao cũng được, không coi trọng vẻ bề ngoài.

Tính tôi thẳng thắn, cũng không thích ai ngợi khen, quan tâm về mình quá nhiều. Miễn sao tôi vẫn tiếp tục làm nghề, khán giả biết đến sản phẩm của tôi và đón nhận nó là đủ rồi. Tôi cũng không cần ai gọi mình là nghệ sĩ, chỉ gọi tên là được rồi.

Cảm ơn nghệ sĩ Lê Quốc Nam vì buổi gặp gỡ!

Lê Quốc Nam sinh năm 1968, hoạt động nghệ thuật hơn 20 năm, cùng thời với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Thanh Bạch, Hoài Linh, Xuân Hương, Tấn Beo... Ông cùng cố nghệ sĩ Hoàng Tùng từng lập nhóm hài Trắng Đen, gây được tiếng vang lớn ở sân khấu kịch phía Nam.

Sau khi giã từ sự nghiệp tấu hài, nghệ sĩ Lê Quốc Nam cộng tác với các sân khấu kịch ở vai trò đạo diễn, để lại ấn tượng qua các vở như Điềm báo, Oan hồn truyện, Đình cõi âm...

Những năm gần đây, ông gây chú ý khi góp mặt trong các phim Bố già, Chị Mười Ba...

Bên cạnh công việc nghệ thuật, nghệ sĩ Lê Quốc Nam còn kinh doanh quán cà phê mang phong cách xưa, sưu tầm nhiều kỷ vật, đồ cổ. Thế nhưng, công việc kinh doanh bị lỗ nặng, ông phải bán nhà, xe hơi và nhiều tài sản để trả nợ.

Quỳnh Tâm