Vaccine Covid-19 AstraZeneca bị kiện: 'Ngòi nổ' từ cục máu đông

Vaccine Covid-19 của AstraZeneca bị kiện 

Gã khổng lồ dược phẩm AstraZeneca đang bị kiện tại Tòa án Tối cao của Anh. Nguyên đơn là Jamie Scott, một người cha của hai đứa con. Sau khi tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca vào tháng 4/2021, Jamie gặp tổn thương ở não do cục máu đông khiến ông không thể làm việc.

Đơn kiện thứ hai thuộc về chồng của một người phụ nữ có tên Alpa Tailor. Nguyên nhân là bởi vợ ông đã qua đời ở tuổi 35 sau khi tiêm vaccine Covid-19 cũng do AstraZeneca sản xuất.

Các vụ kiện này có thể "mở đường" cho khoảng 80 đơn yêu cầu bồi thường với tổng giá trị ước tính 80 triệu bảng Anh. Các nạn nhân đều gặp tình trạng giảm tiểu cầu và huyết khối miễn dịch do vaccine.

Đây là một tình trạng đã được các chuyên gia công nhận, sau khi vaccine Covid-19 của AstraZeneca được triển khai tiêm chủng.

Nghiên cứu độc lập cho thấy vaccine AstraZeneca đã rất hiệu quả trong việc đối phó với đại dịch, cứu sống hơn 6 triệu người trên toàn thế giới trong năm đầu tiên được triển khai.

Năm 2022, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết loại vaccine này "an toàn và hiệu quả cho tất cả những người từ 18 tuổi trở lên" và tác dụng phụ là nguyên nhân của vụ kiện nêu trên "rất hiếm".

Trong những tháng đầu triển khai tiêm chủng, các nhà nghiên cứu đã xác định tác dụng phụ nghiêm trọng tiềm ẩn của vaccine Covid-19 do AstraZeneca sản xuất, đương nhiên với tỷ lệ rất thấp.

Sau đó, nó đã không được khuyến nghị cho những người dưới 40 tuổi ở Anh vì rủi ro của việc tiêm vaccine này cao hơn nguy cơ từ Covid-19.

Các số liệu chính thức của Cơ quan Quản lý thuốc và sản phẩm chăm sóc sức khỏe (MHRA) cho thấy, ít nhất có 81 người đã tử vong ở Anh bị nghi liên quan đến phản ứng phụ đông máu sau tiêm chủng.

Các nguyên đơn và luật sư của họ nghi ngờ về công tác giám sát và triển khai tiêm chủng vaccine Covid-19 của Chính phủ Anh.

Họ đã chỉ ra rằng, Đức đã tạm ngừng sử dụng vaccine này cho nhóm dưới 60 tuổi vào cuối tháng 3 năm 2021 vì lo ngại về nguy cơ đông máu.

Trong khi đó tại Anh, phải đến 7/4, cơ quan của Chính phủ mới đề xuất sử dụng vaccine thay thế cho sản phẩm của AstraZeneca ở người dưới 30 tuổi (Sau được sửa đổi thành người dưới 40 tuổi).

Các con số chính thức cho thấy trong số 148 khoản thanh toán được thực hiện bởi Chương trình Bồi thường Thiệt hại từ Vaccine ở Anh, ít nhất có 144 người nhận trong số này liên quan vaccine của AstraZeneca.

Tuy nhiên, những người nhận bồi thường khiếu nại rằng, mức thanh toán là 120.000 bảng Anh là không đủ bù đắp thiệt hại, buộc họ phải kiện Tập đoàn AstraZeneca ra Tòa án Tối cao.

Đấu tranh vì "Giấy chứng tử"

Thân nhân của những người tử vong sau khi tiêm vaccine Covid-19 do AstraZeneca sản xuất đã phải đấu tranh để giấy chứng tử ghi nguyên nhân tử vong là do vaccine. Thông tin từ cuộc điều tra của nhật báo The Telegraph (Anh).

Trước đó, tờ báo này đã có cuộc phỏng vấn với gia đình của ba người tử vong sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca. Ban đầu giấy chứng tử của 3 nạn nhân này không được ghi nguyên nhân tử vong do vaccine.

Tuy nhiên, sau đó kết quả trên giấy chứng tử được sửa đổi khi phía thân nhân có ý kiến khiếu nại hoặc yêu cầu điều tra sâu hơn.

Người nhà của các nạn nhân chia sẻ với The Telegraph, họ cảm thấy việc không ghi chính xác vaccine Covid-19 là một nguyên nhân gây tử vong trên giấy chứng tử ngay từ đầu, có thể đồng nghĩa với việc tổng số người bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của vaccine Covid-19 có thể sẽ cao hơn số liệu chính thức.

Dữ liệu từ Văn phòng Thống kê quốc gia Anh cho thấy từ đầu năm 2021, đã có 64 trường hợp tử vong được ghi nhận là do tiêm vắc xin COVID-19.

Dữ liệu từ Cơ quan Thống kê Quốc gia cho thấy từ đầu năm 2021, có 64 trường hợp tử vong được ghi nhận là do tiêm vaccine Covid-19.

Một trong những trường hợp mà The Telegraph đã phát hiện là ông Neil Miller, người đã qua đời vào 1/5/2021. Trên giấy chứng tử ban đầu ghi nguyên nhân cái chết của ông là do bệnh tim và viêm khớp.

Tuy nhiên, sau khi người vợ và bác sĩ phẫu thuật của ông Miller liên lạc với điều tra viên, một cuộc điều tra đã được mở lại. Kết quả, tờ giấy báo tử được cấp lại ghi nhận một trong những nguyên nhân dẫn đến cái chết của Miller là đông máu và tiểu cầu thấp do vaccine.

Một trường hợp khác là bác sĩ Stephen Wright, người qua đời vào 1/2021. Vợ của ông là Charlotte Wright ban đầu được cho biết cái chết là do đột quỵ.

Bà Wright cho biết, giấy chứng tử liệt kê đột quỵ, chảy máu não và máu đông là các nguyên nhân dẫn đến cái chết. Tuy nhiên, sau khi gia đình bày tỏ sự quan ngại và yêu cầu một cuộc điều tra, nhà chức trách lại kết luận cái chết của ông Wright là do "các biến chứng không mong muốn của việc tiêm vaccine".

Kết quả trên giấy chứng tử cũng được cập nhật lại sau đó.

Vì sao vaccine Covid-19 của AstraZeneca gây đông máu?

AZD1222 là tên gọi của loại vaccine phòng Covid-19 nổi tiếng do AstraZeneca và Đại học Oxford đồng phát triển. Đây cũng là một trong những loại vaccine Covid-19 đầu tiên được đưa vào tiêm chủng.

Vaccine Covid-19 của AstraZeneca sử dụng vector chính là virus adeno đã mất khả năng sao chép từ tinh tinh, để vận chuyển protein gai bề mặt của SARS-CoV-2.

Các protein gai này cũng là mục tiêu tấn công hệ miễn dịch khi mà virus SARS-CoV-2 xâm nhập.

Vaccine Covid-19 của AstraZeneca đã cứu sống vô số sinh mạng khi được đưa vào tiêm chủng. Tuy nhiên, vấn đề cũng sớm nảy sinh khi một tỷ lệ nhỏ - khoảng 1/50.000 người - được tiêm xuất hiện tình trạng đông máu.

Nhiều nhà khoa học và tổ chức y tế đã tham gia vào công tác nghiên cứu, để giải mã nguyên nhân gây ra tình trạng đông máu ở một số trường hợp tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca.

Theo The Conversation,  ở những người có tình trạng này, có vấn đề xảy ra ở phản ứng miễn dịch. Việc này khiến cơ thể tạo ra kháng thể có thể kết dính vào một trong những protein tự nhiên của cơ thể.

Protein này được gọi là yếu tố tiểu cầu 4 (PF4). Trên thực tế, khi bị nhiễm trùng, nhiều người tạo ra kháng thể có thể dính vào PF4 như một phần của phản ứng miễn dịch, nhưng những kháng thể này thường có độ dính yếu.

Với những người bị đông máu khi tiêm vaccine, kháng thể hình thành có thể dính rất chặt vào PF4, tạo thành cấu trúc lớn hơn gọi là "phức hợp miễn dịch".

Những phức hợp này kết dính với nhau và kích hoạt tiểu cầu. Thông thường, tiểu cầu trôi nổi trong máu ở trạng thái không hoạt động, nhưng một khi kích hoạt, chúng sẽ tạo nên một "tấm lưới" hình thành các cục máu đông.

Cuối tháng 5/2021, Guardian đưa tin, một nhóm nhà khoa học ở Đức tin rằng họ dường như đã tìm ra nguyên nhân vì sao một số người tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson bị đông máu.

Theo GS Rolf Marschalek từ Đại học Goethe và các cộng sự, mấu chốt ở đây nằm ở virus adeno - loại virus được dùng để đưa gai protein của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể người.

Các nhà khoa học Đức tin rằng vấn đề nằm ở cơ chế đưa gai protein của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể người sử dụng vector của virus adeno. ADN của gai protein được đưa vào phần nhân tế bào người, thay vì vùng dịch tế bào.

Khi xâm nhập vào nhân tế bào người, một số thành phần của gai protein hoặc liên kết, hoặc tách rời và có nguy cơ tạo nên các chuỗi protein đột biến đi vào cơ thể người và có thể gây ra hiện tượng đông máu.

Những cục máu đông này thường ảnh hưởng đến các tĩnh mạch xung quanh não. Do đó nhiều trường hợp bị tình trạng đông máu sau tiêm vaccine Covid-19 đã báo cáo gặp phải tình trạng đau đầu dữ dội.

Hàng tỷ tiểu cầu tham gia vào quá trình hình thành nên các cục máu đông này nên dẫn đến tình trạng lượng tiểu cầu trong máu thấp. Ở một số bệnh nhân, điều này dẫn đến chảy máu nặng.

Cho đến nay, chỉ có một bằng chứng về gen liên quan đến tình trạng đông máu sau tiêm vaccine Covid-19.

Cụ thể, một biến thể đặc biệt của một gen đã tạo ra các phần của kháng thể liên quan đến tình trạng đông máu. Biến thể gen này được cho là phổ biến hơn ở những người châu Âu.