Ngắm chân dung 'đảo ngược' của Trịnh Công Sơn, Bùi Xuân Phái

Triển lãm Cội nguồn của họa sĩ Nguyễn Đại Giang vừa khai mạc ngày 15/10 tại Hà Nội, giới thiệu 32 bức tranh chất liệu sơn dầu và acrylic có chủ đề cuộc sống, văn hóa, chân dung văn nghệ sĩ… đưa người xem bước vào thế giới của "nghệ thuật đảo ngược".

Đây không phải lần đầu tiên họa sĩ Nguyễn Đại Giang mở triển lãm tranh về nghệ thuật đảo ngược. Trước đó, vào năm 2018, ông đã từng gây tiếng vang khi bán hết toàn bộ 22 tác phẩm trong triển lãm cá nhân tại Hà Nội.

Tại triển lãm Cội nguồn lần này, những chân dung văn nghệ sĩ nổi tiếng của Việt Nam như Bùi Xuân Phái, Tô Hoài, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Quang Thiều… dưới góc nhìn "ngược đời" của họa sĩ Nguyễn Đại Giang lại rất ấn tượng, thu hút và khiến người xem tò mò, thích thú.

Đây đều là những người mà họa sĩ mến mộ, khi tiếp xúc với tác phẩm hoặc đọc, nghiên cứu về chân dung cuộc đời họ.

Họa sĩ Nguyễn Đại Giang cho rằng, cuộc đời luôn có tốt - xấu song hành, vạn vật thay đổi, sự khởi đầu và tận cùng giống nhau. Từ đó sinh ra nghệ thuật đảo ngược - là vẽ một hình thể trong tranh có cái đúng, cái sai, nhưng cuối cùng vẫn giữ được bản chất của nghệ thuật, một hiện thực hết sức đẹp đẽ.

"Tôi không nhìn bằng con mắt hiện thực mà thông qua tư duy mang tính triết học, nghệ thuật. Ở mảng chân dung, tôi thường vẽ miệng ở trên trán với hàm ý "họa từ miệng mà ra", nên khi nói năng, chúng ta phải dùng trí tuệ, suy nghĩ cẩn trọng; mũi quay ngược lên trên để hít lấy khí trời trong lành, mắt ở dưới cằm để khuyên mọi người khiêm nhường hơn.

Ở tuổi này, tôi luôn muốn gửi gắm tới những người trẻ rằng: "Cuộc đời có lúc lên lúc xuống, nhưng dù thế nào vẫn luôn đẹp đẽ và tươi sáng", ông chia sẻ.

Ở tuổi 79, họa sĩ Nguyễn Đại Giang dành tình yêu và nhiều trăn trở về cội nguồn, về đất nước. "Tôi sẽ sớm trở về Việt Nam sinh sống trong một vài năm tới. Cuối cuộc đời, ai cũng thế thôi, đều muốn tìm về với quê hương, gốc gác của mình", họa sĩ nói.

Triển lãm cá nhân Cội nguồn lần này là sự báo trước của cuộc trở về đó.

Hiện, họa sĩ Nguyễn Đại Giang sinh sống tại Mỹ. Ông chia sẻ, để thực hành nghệ thuật tại Mỹ, ông phải tuân thủ mọi quy định gắt gao về bản quyền và đạo đức nghề nghiệp. Ông đã được cấp quyền tác giả cho "nghệ thuật đảo ngược" của mình, nhờ đó mới được triển lãm và giới thiệu tranh trên khắp thế giới.

Nhận xét về nghệ thuật của họa sĩ Nguyễn Đại Giang, nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo cho rằng: "Năm tháng trôi đi, người nghệ sĩ, họa sĩ chỉ còn lại lưu danh với cuộc đời nhờ tác phẩm. Giá trị của một con người chính là thành quả lao động.

Nói nhiều, nói hay rồi cũng sẽ trôi đi. Đại Giang đã tìm cho mình một con đường riêng, con đường nghệ thuật cá biệt thật độc đáo để đứng vững trong làng nghệ thuật, đã thể hiện được cá tính, nhân cách nghệ sĩ của mình. Làm nghệ thuật chỉ cần thế thôi là đủ".

Họa sĩ Nguyễn Đại Giang sinh năm 1944 tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp Trung cấp Mỹ thuật Công nghiệp khóa 3 và Đại học Mỹ thuật Công nghiệp khóa 1 tại Hà Nội. Từ năm 1969 - 1974, ông học chuyên ngành đồ họa tại Trường Mỹ thuật Công nghiệp Moscow (Nga), sau đó bổ túc thêm về đồ họa tại Seattle (Washington, Mỹ) (1996 - 1997).

Nguyễn Đại Giang là họa sĩ người Việt hiếm hoi được sống trong tòa nhà Art Space do chính phủ Mỹ xây dựng dành riêng cho các họa sĩ.

Ông tham gia nhiều triển lãm quốc tế và tổ chức các triển lãm trong nước (tại TPHCM năm 2009; Hà Nội năm 2014, 2018; Huế năm 2016; Đà Nẵng năm 2018).

Tranh của ông đã nhận được nhiều giải thưởng lớn trên thế giới như: Những tranh hiện đại nhất cho CD-Rom (New York, Mỹ, 1996); Giải ba "Những họa sĩ tài năng nhất"; Giải ba "Thế giới Nghệ thuật" (Stockholm, Thụy Điển, 1997)… và có mặt tại nhiều quốc gia: Nhật Bản, Canada, Bỉ, Pháp, Tây Ban Nha...

Hương Hồ