Việt Nam đứng trước thách thức lớn về an ninh nguồn nước

Ngày 11/9, hội thảo khoa học vì hòa bình của Liên minh Nghị viện thế giới với chủ đề "An ninh và mất an ninh nguồn nước: tái thiết sự chung sống hòa bình với khoa học" khai mạc tại Trung tâm Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE, ở TP Quy Nhơn, Bình Định).

63% nguồn nước mặt tạo ra bởi các lưu vực sông nằm ngoài lãnh thổ

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết an ninh nguồn nước là vấn đề mà Việt Nam đặc biệt quan tâm; cần phải xây dựng định hướng, mục tiêu và các giải pháp cụ thể nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước.

Theo ông Hải, Việt Nam có 3.450 con sông, suối lớn nhỏ, với chiều dài từ 10km trở lên, tổng lượng nước mặt trung bình hàng năm hiện nay khoảng 830 tỷ mét khối nhưng 63% nguồn nước mặt tạo ra bởi các lưu vực sông nằm ngoài lãnh thổ.

Trong đó, 2 con sông lớn là sông Cửu Long với 90% và sông Hồng với trên 50% lưu vực nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam. Có thể nói, nguồn nước của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào lưu vực các con sông bắt nguồn từ nước ngoài.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, để đảm bảo an ninh nguồn nước cho trên 100 triệu dân, Việt Nam đang đứng trước một số thách thức lớn. Trong đó, thách thức đầu tiên là thiếu nước do lượng phân bố không đều theo không gian và thời gian; hệ thống trữ nước, điều tiết, phân phối nước phát huy hiệu quả chưa cao và nhu cầu sử dụng nước ngày càng gia tăng.

Tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và hiện tượng thời tiết cực đoan làm gia tăng các loại hình thiên tai như bão, lũ, mưa lớn, hạn hán, xâm nhập mặn đe dọa nguồn nước ngọt của các sông, nước dưới đất. Ô nhiễm nguồn nước từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt ngày càng gia tăng, có nơi đến mức báo động…

Những thách thức trên đang đặt ra bài toán cho Việt Nam về an ninh nguồn nước và cũng là thách thức mà nhiều quốc gia đang gặp phải. Do vậy, cần phải có sự chung tay của nhiều quốc gia trong phạm vi khu vực và cả trên toàn cầu trong việc giải quyết vấn đề này.

"Chúng tôi đánh giá cao các nỗ lực và sáng kiến của IPU với vai trò là một cơ chế hợp tác liên nghị viện toàn cầu, đã hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với Quốc hội Việt Nam để phát huy vai trò của hợp tác nghị viện nhằm chung tay giải quyết các thách thức toàn cầu", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Nhà khoa học thế giới đến Quy Nhơn bàn về an ninh nguồn nước

Diễn ra từ 11/9 đến 13/9, hội thảo có hơn 60 nhà khoa học và các nghị sĩ trẻ đại diện 18 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới tham dự. Đặc biệt, có các diễn giả quốc tế như ông Martin Chungong, Tổng thư ký IPU; ông Mokhtar Omar, Cố vấn cấp cao của Tổng thư ký IPU…

Hội thảo với 9 phiên thảo luận với các chuyên đề chuyên sâu: Khoa học và chính trị; Các chương trình quan sát trái đất để giám sát nguồn nước; Thực hành lập pháp điển hình; Ngoại giao đa phương trong khu vực và song phương về nguồn nước cho các hợp tác xuyên biên giới; Phương pháp tiếp cận dựa trên quyền con người đối với an ninh nguồn nước và hòa bình…

Giáo sư Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, cho biết Việt Nam đã tham gia đề xuất đề án lấy năm 2022-2023 là năm quốc tế khoa học cơ bản để phục vụ phát triển bền vững và được Liên Hiệp Quốc công bố ngày 2/12/2021.

Việt Nam cũng đã là thành viên sáng lập của kiến nghị Thập niên Khoa học 2024-2034 để phục vụ phát triển bền vững mà Liên hợp quốc đã công bố ngày 25/8 vừa qua.

"Đây là tầm nhìn và con đường tương lai để có một phát triển bền vững cho Trái đất xanh của chúng ta, một con đường mà Liên minh Nghị viện thế giới và Trung tâm ICISE sẽ cùng nhau đồng hành, tiến tới", Giáo sư Trần Thanh Vân nhấn mạnh.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng, hội thảo này là sự kiện đầu tiên đánh dấu cho Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Liên minh Nghị viện thế giới với Trung tâm ICISE chính thức được hiện thực hóa.

Tại sự kiện này, các vấn đề liên quan đến an ninh và mất an ninh nguồn nước dựa trên các hướng giải quyết từ khoa học để xây dựng hòa bình sẽ được đề cập, phân tích, làm rõ. Sự kiện này cũng góp phần củng cố mối quan hệ giữa cộng đồng khoa học và cộng đồng liên minh các nghị viện nhằm ủng hộ khoa học và hòa bình thế giới.

Ông Hồ Quốc Dũng cũng mong Trung tâm ICISE thực sự trở thành địa chỉ để các nhà khoa học trong nước và thế giới đến đây trao đổi các kiến thức khoa học, giúp đưa Bình Định và Việt Nam ngày càng phát triển bền vững.

Doãn Công