Người Trung Quốc coi là quà quý, ‘vua trái cây’ Việt Nam thu gần 1,3 tỷ USD

Cả thế giới chỉ Tây Nguyên còn sầu riêng 

Ngày 4/9, ông Nguyễn Văn Tạo ở Đắk Mil (Đắk Nông) chia sẻ, sầu riêng ở khu vực ông ở đã bước vào cuối vụ thu hoạch nhưng giá vẫn không ngừng tăng. Hiện, giá sầu Thái nhảy lên 90.000-100.000 đồng/kg tuỳ loại.

Trồng xen sầu riêng trên rẫy cà phê nên ông Tạo thu được khoảng 6 tấn dịp này - con số không đáng kể so với những vườn chuyên canh cả vài chục tấn nhưng cũng mang lại nguồn thu vài trăm triệu đồng. “Chưa bao giờ giá sầu lại cao như hiện nay. Hàng rất dễ bán, thương lái vào tận vườn xem và cắt sầu giá cao”, ông nói.

Tại Đắk Lắk bắt đầu rộ vụ thu hoạch. Các thương lái, cò sầu riêng toả đi khắp các vườn để chốt hàng với giá cao.

Bà Thanh Thảo - nhà vườn trồng sầu riêng ở Đắk Lắk kiêm vựa thu mua xuất khẩu sang Trung Quốc - thừa nhận, hàng Ri6 đã tăng lên 60.000-62.000 đồng/kg, hàng Thái giá 90.000 đồng/kg.

Tây Nguyên là vựa sầu riêng lớn nhất nước, cho chất lượng trái đồng đều và ngon, đang bước vào mùa thu hoạch rộ. Phía nhà nhập khẩu Trung Quốc đẩy mạnh việc mua hàng.

“Một ngày tôi đóng khoảng 3-5 container sầu xuất sang Trung Quốc, tương đương 54-90 tấn hàng”, bà nói. Thời điểm đầu mùa, bà Thảo đã chốt đơn xuất khẩu 200 container sầu riêng (khoảng 3.600 tấn) cho đối tác Trung Quốc.

Tuy nhiên, bà không chốt giá cứng mà áp dụng giá theo thị trường. Bởi vậy, dịp này, giá sầu riêng thu mua tại vườn tăng cao cũng không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động gom mua xuất khẩu.

Trao đổi với PV. VietNamNet, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, thông tin, giá sầu riêng tại khu vực Tây Nguyên tăng cao kỷ lục.

Đầu tháng 8 vừa qua, sầu riêng được thu mua tại vườn với giá 70.000-80.000 đồng/kg. Nay sầu Thái có nơi vọt lên mức 110.000 đồng/kg.

Theo ông Nguyên, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới, kim ngạch nhập khẩu lên tới vài tỷ USD mỗi năm. Không chỉ cuồng ăn sầu riêng tươi, người Trung Quốc còn chế biến rất nhiều món ăn khác nhau và trở thành "hot trend".

Thậm chí, họ còn ví sầu riêng là loại quả sang trọng như cherry. Bởi vậy, tại một số địa phương ở Trung Quốc, loại quả này được nhiều người chọn để tặng quà cưới, quà đính hôn.

Sầu riêng đang “làm mưa làm gió” tại thị trường Trung Quốc. Song hiện tại, duy nhất nước ta còn sầu để thu hoạch, các quốc gia khác như Thái Lan, Malaysia đã hết mùa. Đây cũng là lý do giá loại trái cây này ở Tây Nguyên tăng mạnh, ông Nguyên cho hay.

Lãnh đạo Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, đó là lợi thế của sầu Việt Nam khi xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc. Các quốc gia khác chỉ có một mùa sầu riêng nhất định trong năm, còn ở Việt Nam rải vụ có thu cả năm.

Cụ thể, vụ sầu riêng ở Việt Nam bắt đầu từ tháng 3, khu vực Tây Nam Bộ vào chính vụ và kéo dài đến tháng 5; tháng 4-7 là thời điểm sầu riêng chính vụ ở khu vực miền Đông Nam Bộ; từ tháng 7-10 là chính vụ của khu vực Tây Nguyên; từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau sầu riêng nghịch vụ ở miền Tây cho thu hoạch.

Chưa kể, quãng đường vận chuyển gần nên chi phí logistics đưa sầu riêng sang Trung Quốc của nước ta rẻ hơn nhiều các đối thủ Thái Lan và Malaysia.

Thành trái cây tỷ USD nhanh nhất lịch sử

Cùng với những lợi thế trên, lại được xuất khẩu chính ngạch nên sầu riêng chỉ mất đúng 7 tháng để trở thành loại “trái cây tỷ USD” của Việt Nam. Tốc độ này nhanh hơn nhiều thanh long - trái cây đầu tiên của nước ta đạt kim ngạch xuất khẩu tỷ USD.

Ông Nguyên dẫn số liệu thống kê chính thức từ Tổng cục Hải quan, 7 tháng năm 2023, xuất khẩu sầu riêng đạt 1,07 tỷ USD. Cộng cả tháng 8, loại quả này thu về khoảng gần 1,3 tỷ USD, dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu của các loại rau quả nước ta.

Dựa vào diện tích sầu riêng ở Tây Nguyên là 50.000 ha, chiếm 1/2 diện tích sầu cả nước và tổng mã số vùng trồng cũng như cơ sở đóng gói, xuất khẩu sầu riêng nhiều khả năng mang về 1,6-1,7 tỷ USD trong năm nay. Nếu đạt được con số này, sầu riêng sẽ trở thành loại trái cây có kim ngạch xuất khẩu cao kỷ lục, ông Nguyên tính toán.

Theo lãnh đạo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nếu làm tốt khâu vùng trồng cũng như đóng gói, 10 năm tới nước ta không cần lo lắng về thị trường cho sầu riêng. Bởi, Trung Quốc mới đang trồng thử nghiệm, quả ăn khá nhạt. Muốn thành công cũng phải mất 10 năm, vì sầu trồng vài năm mới cho thu hoạch.

Sầu riêng từ Philippines, Thái Lan chỉ có theo mùa, còn Malaysia mới chỉ được xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc hàng đông lạnh.

Đáng nói, chỉ một bộ phận người tiêu dùng ở Trung Quốc được ăn sầu riêng do giá thành loại quả này đắt đỏ. Thế nên, tiềm năng xuất khẩu vào Trung Quốc vẫn rất lớn, ông Nguyên nhấn mạnh.

Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, người tiêu dùng nước này chuộng mua cả thùng sầu riêng, thay vì mua lẻ từng quả. Họ thường mua cả thùng 6 quả, trọng lượng từ 18-20kg. Chia trung bình, sầu riêng thành phẩm cần đạt khối lượng trung bình từ 3-3,5kg. Đây là vấn đề doanh nghiệp xuất khẩu cần lưu ý.

Ông Nam cũng khuyến cáo nhà vườn về cách thức thu hoạch sầu riêng. Nếu không may phần gai bị dập, phá vỡ lớp biểu bì của sầu riêng khiến hơi ẩm, vi sinh vật có thể xâm nhập. Khi đó, sầu sẽ mất hương vị tươi ngon, thậm chí còn có thể gây thối và làm hỏng quả nếu để lâu.

Ngoài ra, khi gặp mưa, người dân cần thu hoạch sầu riêng chậm lại vài ngày để quả sinh trưởng trở lại. Bằng không, sầu rất dễ bị sượng, ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm, ông lưu ý.