Hơn 52.000 học sinh lớp 1 bị xếp loại 'Chưa hoàn thành': Không phải do đổi mới chương trình, SGK

- Thưa ông, vì sao năm học 2022-2023 lại có hàng chục nghìn học sinh lớp 1 trên toàn quốc bị đánh giá, xếp loại “Chưa hoàn thành”?

- Trong số hơn 52.000 em đó, học sinh vùng dân tộc thiểu số, học sinh lớp ghép, khuyết tật chiếm tương đối nhiều. Đầu tiên phải khẳng định, con số đánh giá chất lượng dạy học ở bậc tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng không có gì khác biệt so với các năm. Khi nhìn vào sẽ thấy, học sinh lớp 1 “Chưa hoàn thành” nhiều nhất, sau đó lớp 2, lớp 3, lớp 4, lớp 5 giảm dần.

Con số hàng chục nghìn học sinh bị đánh giá, xếp loại “Chưa hoàn thành” cuối năm học không xuất phát từ chương trình, SGK (Ảnh minh họa )

Điều này có lý do là lớp 1, năm đầu tiên của bậc học vô cùng đặc biệt với nhiều yêu cầu về kỹ năng cần đạt, năng lực cần đạt cũng như tạo nền tảng vững chắc để học sinh thuận lợi học các năm tiếp theo. Quan điểm của Bộ GD&ĐT là quản lý chặt chẽ khối lớp đầu tiên của cấp học vì nếu lỏng lẻo ở đây sẽ tạo khoảng trống dẫn đến nhiều nguy cơ không thể khắc phục được về sau, trong đó có nguy cơ tái mù chữ và ngồi nhầm lớp. Thứ 2, trước thềm năm học vừa qua, kết quả khảo sát cho thấy có khoảng 2% trẻ 5 tuổi chưa được đi học mầm non.

Con số này rơi vào đối tượng trẻ ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và có cả phần ảnh hưởng bởi yếu tố dịch bệnh. Không được học mẫu giáo, khi vào lớp 1, trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Ngoài ra, năm học 2022-2023 cũng là năm đầu tiên học sinh toàn quốc được đi học trực tiếp trọn vẹn sau dịch COVID-19 ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng nói chung.

- Khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới, một số chuyên gia bày tỏ sự lo ngại chương trình, sách giáo khoa (SGK) mới vẫn nặng về kiến thức và khó đối với học sinh, nhất là học sinh lớp 1. Điều đó có đúng không, theo ông?

- Tôi có thể khẳng định, con số hàng chục nghìn học sinh bị đánh giá, xếp loại “Chưa hoàn thành” cuối năm học không xuất phát từ chương trình, SGK. Bởi vì khi thiết kế, xây dựng chương trình GDPT mới, các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục đã rất quan tâm tới đối tượng học sinh lớp 1 để có những điều chỉnh phù hợp.

Ví dụ, môn Tiếng Việt đã được điều chỉnh để tăng từ 350 tiết/năm học lên thành 420 tiết/năm học nhưng nội dung kiến thức không tăng. Nghĩa là vẫn chừng đó chữ cái, âm vần nhưng tăng thời gian thực hành để học sinh thuận lợi hơn khi nắm được kiến thức.

Có tỉ lệ học sinh “đúp”

- Với số lượng lớn học sinh chưa hoàn thành năm học, nếu sau đợt bồi dưỡng dịp hè không hiệu quả, các trường ồ ạt cho học sinh lên lớp, khó tránh khỏi chuyện các em ngồi nhầm lớp, khó khăn tiếp cận kiến thức ở lớp 2, 3, 4. Quan điểm chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về việc này thế nào?

- Trong hơn 50.000 học sinh đó, mỗi em chưa đạt một số nội dung, hoạt động khác nhau. Do đó, khi khuyết thiếu ở nội dung, hoạt động nào, trong hè, giáo viên các trường sẽ tăng cường bù đắp cho học sinh ở nội dung đó. Việc này rất tốt cho học sinh, tránh hiện tượng ồ ạt lên lớp, ngồi nhầm lớp. Như vậy, có thể khẳng định, sẽ có trường hợp học sinh ở lại, nhưng không phải con số hơn 50.000 em.

- Thời gian tới, Bộ GD&ĐT có giải pháp nào để tăng cường chất lượng giáo dục tiểu học?

- Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến Dự thảo Thông tư về dạy học Tiếng Việt cho trẻ em là người dân tộc thiểu số trước khi vào lớp 1. Theo đó, sẽ có những nội dung bù đắp kiến thức, kết nối chương trình giáo dục mầm non và bậc tiểu học và nhiệm vụ này được các trường tiểu học thực hiện tại trường trước khi bước vào khai giảng năm học mới.

Các nhà trường vẫn sẽ phải làm chặt chẽ nhiệm vụ đánh giá, giám sát chất lượng, không báo cáo chạy theo thành tích.

- Cảm ơn ông.

Theo Bộ GD&ĐT, năm học vừa qua, lớp 1 có 52.456 em bị xếp loại “Chưa hoàn thành”, trong đó môn Tiếng Việt chiếm số lượng nhiều nhất (49.702 em), môn Toán (39.022 em). Ở khối lớp 2, con số này giảm xuống còn 18.676 em; lớp 3 có 15.011 em; lớp 4 có 13.237 em và lớp 5 có 5.120 em.

Hà Linh (thực hiện)