Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan - người gắn liền với "đổi mới" và "hội nhập"

Nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan vừa từ trần ngày 21/6/2023. Đây là một tổn thất lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, sinh thời, Phó Thủ tướng Vũ Khoan có dấu ấn quan trọng trong quá trình phá thế bao vây cấm vận những năm 90 thế kỷ trước, bình thường hóa quan hệ với các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc,… và sự nghiệp hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam như việc Việt Nam gia nhập ASEAN, WTO…

TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) đánh giá, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan là một tấm gương sáng về tự học, tự nghiên cứu, với kiến thức sâu rộng không những về ngoại giao mà còn cả về kinh tế của Việt Nam và kinh tế của các đối tác.

Trên cương vị là Thứ trưởng Ngoại giao năm 1990, rồi sau đó được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng, ông Vũ Khoan là một trong những người đi đầu trong việc thực hiện đường lối "chuyển thù thành bạn, khép lại quá khứ hướng tới tương lai".

Ông Vũ Khoan cùng với đoàn Việt Nam đã đàm phán thành công việc bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ, đàm phán Hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ, đàm phán về việc Việt Nam gia nhập Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)…

TS. Lê Đăng Doanh cho biết ông có một số cơ hội được làm việc với nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan và nhận thấy ông Vũ Khoan là người khéo léo trong ngoại giao nhưng lại rất thẳng thắn và cởi mở khi trao đổi những vấn đề còn có ý kiến trái chiều.

"Ông được bầu làm Phó Thủ tướng, Bí thư Trung ương Đảng, là người có công trong toàn bộ quá trình hội nhập quốc tế của đất nước, chuyển thù thành bạn, khép lại quá khứ, bình thường hóa quan hệ, gia nhập các hiệp hội, tổ chức quốc tế.

Ông Vũ Khoan luôn nhắc lại những quan điểm của Bác Hồ về việc phải có liên minh, phải tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước. Ông Vũ Khoan là người lãnh đạo rất đáng kính đã có nhiều đóng góp cho công cuộc đổi mới công cuộc cải cách và công cuộc phát triển của đất nước ta", TS. Lê Đăng Doanh nói.

Đánh giá cao công lao của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong quá trình đàm phán gia nhập WTO, TS. Lê Đăng Doanh cho biết, ông Vũ khoan đàm phán với phong cách rất đặc thù.

"Chúng ta không thể nào thương lượng là được cái này thì phải chấp nhận cái kia. Ông  nắm vững tất cả các yêu cầu đối với các nền kinh tế trình độ khác nhau và vì vậy ông luôn đưa ra những kiến nghị, điều kiện giúp Việt Nam có một lộ trình để thực hiện các cam kết phù hợp với kinh tế của Việt Nam. Đó là  những đóng góp rất đáng ghi nhận của ông Vũ Khoan", TS. Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.

Bày tỏ sự ngưỡng mộ và kính phục đối với nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) cho rằng, nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan là người lãnh đạo mẫu mực và suốt đời cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Ông dường như chưa từng về hưu bởi ông làm việc tận tụy đến khi tuổi đã về già. "Hội thảo gần đây nhất mà tôi nghe ông Vũ Khoan nói online (hội thảo trực tuyến - PV) là cách đây khoảng 1 tháng. Ông luôn đóng góp tích cực cho ngành ngoại giao, cho hội nhập, và cho sự phát triển của đất nước", TS. Võ Trí Thành nói.

Theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan là một trong những người tiên phong trong công cuộc cải cách, đổi mới, mở cửa, hội nhập của Việt Nam ngay từ những năm tháng đầu tiên.

Ông Vũ Khoan đóng góp không chỉ là những chính sách mà còn rất nhiều việc cụ thể, để từ đó các tổ chức quốc tế lớn như WB, IMF xuất hiện và hoạt động tại Việt Nam.

Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN, WTO và quan hệ tốt với Hoa Kỳ,… quá trình hội nhập vẫn đang tiếp diễn sâu rộng, và dấu ấn của nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam trong những thập kỷ qua rất rõ nét, TS. Võ Trí Thành đánh giá.

Theo tin từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, ông Vũ Khoan, sinh năm 1937, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù được Đảng, Nhà nước, tập thể các giáo sư, bác sĩ tận tình cứu chữa, gia đình hết lòng chăm sóc, nhưng do tuổi cao sức yếu, ông đã từ trần vào hồi 7 giờ 5 phút, ngày 21/6/2023, tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Ông Vũ Khoan, sinh ngày 7/10/1937, tại huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Ông là Ủy viên Trung ương Đảng khóa VII, VIII, IX; Bí thư Trung ương Đảng khóa IX; Đại biểu Quốc hội khóa XI, XII; Phó Thủ tướng Chính phủ (8/2002-6/2006).

Ông từng giữ chức: Thứ trưởng Ngoại giao (1990), Bộ trưởng Thương mại (năm 2000); Phó Thủ tướng Phụ trách Kinh tế đối ngoại, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về APEC (năm 2002).

Năm 1990, ông được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Ngoại giao. Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (năm 1991), ông được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Năm 1998, ông được phân công làm Thứ trưởng Thứ nhất Phụ trách Quan hệ với các nước ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, quan hệ với ASEAN, ASEM, APEC, công tác nghiên cứu, hợp tác kinh tế, lãnh sự, pháp luật, báo chí, đào tạo.

Năm 2000, ông được Chủ tịch nước phong hàm Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền. Tháng 1/2000, ông được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm làm Bộ trưởng Thương mại.

Tháng 8/2002, được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm Phó Thủ tướng, được phân công Phụ trách Kinh tế đối ngoại, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về APEC.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII (năm 1996), ông tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (năm 2001), ông tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được bầu vào Ban Bí thư.

Ông là đại biểu Quốc hội các khóa X, XI.

Tháng 6/2006, được Quốc hội phê chuẩn miễn nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng vì lý do sức khỏe. Năm 2007, ông nghỉ hưu tại Hà Nội.

Ông đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhì, Hàm Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng vào tháng 11/2021.

Ông được Chính phủ các nước trao tặng: Huân chương Hữu nghị các dân tộc (Liên Xô cũ), Huân chương Tự do hạng Nhất (Lào), Huân chương Mặt trời mọc (Nhật Bản).