Khách quốc tế đến Việt Nam thấp hơn Thái Lan 3 lần, ngành du lịch nghẽn ở đâu?

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, chiều nay 27/5, đại biểu thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Du lịch Việt đang nghẽn ở đâu?

Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường kiến nghị, nên cân nhắc, đề xuất thêm về tăng thời gian quá cảnh, lưu trú của người nước ngoài ở Việt Nam.

“Hiện chúng ta quy định 45 ngày thì cũng chỉ ở mức trung bình so với các nước trong khu vực, chưa thực sự thông thoáng cũng như chưa thực sự tạo điều kiện cho việc thúc đẩy phát triển du lịch”, ông Cường nói và kiến nghị cần cân nhắc, tính toán thêm về vấn đề này.

Theo ông, các đại biểu Quốc hội cũng cần có thêm ý kiến để khi tổng hợp giải trình, các cơ quan có thẩm quyền sẽ nghiên cứu thêm theo hướng có thể tăng thời gian này lên 60 ngày, thậm chí 90 ngày thì mới có thể thúc đẩy phát triển du lịch được.

Thông thường, khi khách châu Âu, châu Mỹ sang Việt Nam du lịch rồi di chuyển đến các nước trong khối ASEAN thì chỉ cần đi 1 nước là có thể qua các nước khác trong khu vực và quay lại đây để trở về nước của họ.

“Rõ ràng nếu chúng ta cân nhắc, tính toán chỗ này thì có thể mở rộng thêm đối tượng và như thế sẽ giúp thúc đẩy du lịch hơn”, Tổng thư ký Quốc hội nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, cần nâng thời hạn thị thực điện tử từ không quá 30 ngày lên không quá 3 tháng và có giá trị nhiều lần. Điều này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho ngành Du lịch giúp du khách thuận tiện cho nhu cầu nghỉ dưỡng, khai thác, tìm hiểu thị trường hay tìm kiếm cơ hội đầu tư cho khách nước ngoài đến Việt Nam...

Hầu hết những đối tượng này sang Việt Nam để mong muốn thời gian lưu trú dài, nếu thời hạn thị thực chỉ không quá 30 ngày sẽ ảnh hưởng lớn đến cơ hội đón khách nước ngoài có nhu cầu lưu trú dài ngày ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc thời gian lưu trú dài ngày hơn với khách nước ngoài có thị thực điện tử sẽ phù hợp với thời gian lưu trú với người nước ngoài chịu trách nhiệm thành lập các đơn vị hiện diện thương mại hay các nhà cung cấp dịch vụ theo hợp đồng tại Việt Nam, bà Nga cho hay.

Đại biểu Trần Việt Anh (Đoàn Hà Nội) nhận định, du lịch là nền kinh tế mũi nhọn nên việc sửa đổi bổ sung một số điều vào Luật xuất cảnh, nhập cảnh là rất cần thiết.

Qua khảo sát về du lịch ở các địa phương, đặc biệt các địa phương sát biên giới, du khách đang gặp nhiều khó khăn khi muốn lưu trú lại trong thời gian ngắn.

Cụ thể, khi trùng với khu vực biên giới thì việc khai báo của du khách quốc tế ngoài theo Luật Xuất cảnh, nhập cảnh thì còn theo Luật Biên phòng.

Đặc biệt, du khách nước ngoài đến và muốn lưu trú lại tại các điểm du lịch phải đạt 3 yêu cầu, thứ nhất là phải khai báo với công an khu vực và đồn Biên phòng, thứ hai là phải có giấy xác nhận của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh hoặc công an địa phương mà du khách đó cư trú; thứ ba là phải nộp 10 USD theo quy định tại thông tư 25 của Bộ tài chính. Thực tế trên gây khó khăn cho du khách khi phải thông qua rất nhiều đầu mối.

"Tôi yêu cầu rà soát lại nội dung này, khi Luật xuất nhập cảnh đã mở ra rồi thì phải đơn giản các thủ tục, thuận lợi cho du khách. Cần rà soát các Luật với nhau", đại biểu Trần Việt Anh nêu.

Khoảng cách còn xa các nước trong khu vực

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Đoàn Cần Thơ) cho biết, năm 2019, ở thời điểm trước khi có dịch COVID-19, nước ta đạt 19 triệu lượt khách du lịch quốc tế, lúc đó Thái Lan đạt 25 triệu khách.

Năm 2022 nước ta đặt mục tiêu phục hồi sau dịch rất lớn với 5 triệu khách quốc tế nhưng kết quả chỉ đạt 3,6 triệu khách, trong khi đó, 2 nước láng giềng là Thái Lan đạt 11 triệu khách (gấp hơn 3 lần so với Việt Nam), Malaysia đạt 9,2 triệu.

"Việc phục hồi du lịch của Việt Nam rất chậm. Bởi ngay từ đầu năm 2022 Thái Lan đã có rất nhiều chính sách về gia hạn thị thực, kéo dài thời gian lưu trú, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách nhập cảnh bằng hình thức trực tuyến và qua tất cả các cửa khẩu", ông cho hay.

Đại biểu cho biết, 3 tháng đầu năm 2023, nước ta đạt được khoảng 3,6 triệu khách du lịch quốc tế, so với mục tiêu 8 triệu khách trong năm nay vẫn còn khoảng cách xa và đầy thách thức. Trong khi đó, Thái Lan đặt mục tiêu năm 2023 đón 15 triệu khách quốc tế và đến năm 2030 khi Việt Nam đặt mục tiêu 35 triệu thì Thái Lan đặt mục tiêu 80 triệu khách.

Theo ông Hùng, việc tháo gỡ các thủ tục về thị thực là một trong những chìa khóa hết sức quan trọng để giúp du lịch Việt Nam cất cánh. "Xét về mặt tự nhiên hay các điều kiện khác thì chúng ta cũng không thua kém gì, tại sao du lịch Việt Nam lại có một khoảng cách rất xa so với các nước chung quanh”, vị đại biểu này đặt câu hỏi.

Trong lần sửa luật này, đại biểu Đoàn Cần Thơ mong muốn sẽ áp dụng nhiều nhất cho số lượng các nước được hưởng chính sách mở rộng thời gian lưu trú, thị thực.

Qua khảo sát đánh giá, việc khó khăn trong xin cấp thị thực là một rào cản rất lớn, ngoài ra là chất lượng dịch vụ và các ưu đãi thu hút khác.

Với các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài, đại biểu cho biết, thị thực với những chuyên gia sang công tác, làm các dự án đầu tư vẫn còn nhiều rào cản. Khi hết hạn visa họ sẽ phải quay về nước làm lại các thủ tục từ đầu để trở lại Việt Nam. Ông kiến nghị cần tổ chức thực hiện các thủ tục ngay tại chỗ, kéo dài thời hạn thị thực cho đối tượng này.

Phân tích sâu hơn về tình hình du lịch nước ta, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga thông tin, Việt Nam mở cửa du lịch quốc tế trở lại từ ngày 15/3/2022, theo đánh giá đây là thời điểm khá sớm so các nước trong khu vực, với mục đích mở cửa sớm để đón đầu cơ hội phục hồi du lịch và tiếp nhận nhiều khách du lịch quốc tế. Thế nhưng kết quả lại chưa đạt yêu cầu, đến cuối năm 2022 mới chỉ đón được 3,6 triệu lượt khách quốc tế, bằng 70% kế hoạch.

“Trong khi đó, các nước trong khu vực đạt kết quả ấn tượng hơn chúng ta rất nhiều, mặc dù thời điểm mở cửa của các nước lại sau Việt Nam, như Thái Lan đón hơn 11 triệu khách, Singapore 6,3 triệu lượt và Indonesia 5 triệu, đều vượt mục tiêu đề ra. Kết quả đó cho thấy, mặc dù Việt Nam mở cửa rất sớm và có lộ trình tôi cho rằng khá hợp lý mà chỉ đón được 3,6 triệu lượt khách quốc tế”, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương dẫn chứng.

Một nguyên nhân khác khiến du lịch Việt "chậm phát triển" là do việc cấp thị thực của Việt Nam chưa thông thoáng như các nước trong khu vực. Thí dụ Malaysia và Singapore miễn thị thực cho du khách đến từ 162 quốc gia, Phillippines 157 quốc gia, Thái Lan 65 quốc gia, còn Việt Nam chỉ hạn chế ở 24 quốc gia.

Đại biểu thẳng thắn đánh giá, đây là một trong những điểm trừ của du lịch Việt Nam. Ban soạn thảo cần rà soát tăng số lượng quốc gia được miễn thị thực vào Việt Nam, vì nếu chặt chẽ quá trong vấn đề này thì “du lịch nước ta sẽ rất thiệt thòi”.

Ngoài ra, thời gian miễn thị thực của các nước ASEAN cũng rất dài, từ 30 đến 45 ngày, thậm chí lên đến 90 ngày lưu trú như ở Thái Lan, còn Việt Nam mới chỉ là 15 ngày.

Theo bà, ngành Du lịch muốn phát triển lớn mạnh, ngoài các yếu tố sản phẩm hấp dẫn về du lịch nghỉ dưỡng dài ngày, du lịch sinh thái… việc kéo dài thời gian hiệu lực của thị thực điện tử rất cấp thiết, vì mục tiêu hướng đến thị trường khách quốc tế nguồn thu dồi dào hơn thị trường nội địa.

Ban soạn thảo cũng cần tống nhất con số định lượng, cấp thị thực theo số tháng hay số ngày. Dự thảo Luật đang sử dụng cả hai: “không quá 3 tháng” và “không quá 30 ngày”, trong khi các nước thường tính theo đơn vị ngày.