7 cựu cán bộ ngân hàng hầu toà vụ gây thất thoát hơn 180 tỷ đồng
Pháp luật - Ngày đăng : 12:40, 14/03/2023
Ngày 14/3, TAND TP Hà Nội mở lại phiên xử 7 bị cáo là cựu cán bộ Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Thành Đô và Tây Nam Quảng Ninh trong vụ vi phạm quy định về cho vay khi thẩm định dự án Việt Hòa - Kenmark.
Các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Đỗ Quốc Hùng (60 tuổi, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm xử lý nợ Hội sở chính BIDV, nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Thành Đô), Lưu Thị Bích Thủy (61 tuổi, nguyên Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Thành Đô), Phạm Anh Tài (62 tuổi, nguyên Trưởng phòng tín dụng BIDV Thành Đô), Nguyễn Văn Hà (45 tuổi, nguyên Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp 3 BIDV Thành Đô), Lại Minh Ngọc (48 tuổi, nguyên Phó Giám đốc BIDV Thành Đô), Lê Vũ Thanh (75 tuổi, nguyên Giám đốc BIDV Tây Nam Quảng Ninh) và Đỗ Xuân Khoan (nguyên Phó Giám đốc BIDV Tây Nam Quảng Ninh).
Là người đầu tiên trả lời, bị cáo Đỗ Quốc Hùng thừa nhận một số nội dung trong cáo trạng. Ông kiến nghị được giải trình rõ hơn về lý do ký đề nghị duyệt cho Công ty Kenmark (100% vốn nước ngoài) vay vốn.
Bị cáo Đỗ Quốc Hùng tại toà.
Tại phiên tòa, bị cáo Hùng cho biết, thời điểm kiểm tra, đánh giá chủ đầu tư, bị cáo và cấp dưới cho rằng Công ty Kenmark là doanh nghiệp lớn, uy tín, hoạt động ở nhiều nước trên thế giới. Trước khi cho doanh nghiệp vay tiền, bị cáo đã báo cáo với hội sở, xin phép chủ trương đầu tư, báo cáo về khách hàng vay. Sau khi được chấp thuận, bị cáo đã tổ chức họp để xem xét khoản vay.
Cuộc họp, có sự tham gia của đại diện các ngân hàng SHB Quảng Ninh, BIDV Đông Anh, BIDV Tây Nam Quảng Ninh, HBB Bắc Ninh, đã lập tổ thẩm định và cân đối vốn, phân công nhân sự thực hiện.
Sau khi có quyết định chấp thuận của hội sở, bị cáo Hùng đã ký giải ngân một số khoản vay cho Công ty Kenmark.
Lý giải về cáo buộc cho Công ty Kenmark vay tiền dù doanh nghiệp này không đủ điều kiện cho vay, nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Thành Đô cho biết, khi xem xét hồ sơ Công ty Kenmark gửi, bị cáo thấy bản phê duyệt quy hoạch của UBND tỉnh Hải Dương, quyết định chấp thuận mở khu công nghiệp, có nhà xưởng... Bị cáo khai nhà xưởng của khách vay khi đó xây tại mặt tiền quốc lộ 5 rất lớn nên bị cáo nghĩ rằng công ty có giấy phép xây dựng của UBND tỉnh.
Đỗ Quốc Hùng cũng nhấn mạnh việc đã từng yêu cầu các chi nhánh ngân hàng phải lưu ý đánh giá kỹ hồ sơ khách vay.
Sau đó, HĐXX chất vấn bị cáo Hùng về cáo buộc giải ngân chưa đúng quy định, không tuân thủ quy trình 2 bước của hội sở. Trả lời HĐXX, bị cáo cho rằng bản thân và thuộc cấp tại BIDV Thành Đô đã thực hiện theo đúng chỉ đạo của hội sở chính.
Cụ thể, theo bị cáo Hùng, từ quý 3/2009 đến hết quý 1/2010, Công ty Kenmark vẫn trả nợ. Đến giữa tháng 5/2010, doanh nghiệp này thông báo tạm dừng hoạt động, dừng trả nợ, đại diện pháp luật trở về nước. Kể từ thời điểm này, bị cáo Hùng trực tiếp tham gia xử lý và thu hồi nợ của khách hàng.
"Quá trình thực hiện khó tránh khỏi sơ suất. Bị cáo có một phần lỗi dù đó là điều không mong muốn xảy ra", bị cáo nói trước HĐXX và cho rằng nguyên nhân sơ suất một phần do năng lực, kinh nghiệm hạn chế, một phần cũng vì mục tiêu chung phát triển khách hàng của bị cáo và cấp dưới.
Cùng trả lời thẩm vấn, bị cáo Lưu Thị Bích Thủy (nguyên Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Thành Đô) và cấp dưới cho rằng thời điểm thẩm định hồ sơ đề nghị vay vốn của Kenmart, họ đã thực hiện đúng quy trình và xem xét hồ sơ.
"Nếu biết hồ sơ chưa đủ điều kiện, chúng tôi đã không cho vay", bị cáo Thủy bày tỏ.
Theo cáo trạng, ngày 4/2/2008, Công ty Kenmark do ông Hwang Jonathan Chen Yu (quốc tịch Mỹ) ký hợp đồng vay hơn 67,6 triệu USD của các chi nhánh 3 nhà băng gồm Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội (HBB) và BIDV.
Lúc đó, pháp lý của hồ sơ thẩm định cho vay không đầy đủ, tài liệu đảm bảo yêu cầu đối với dự án cũng không đạt và doanh nghiệp thiếu năng lực về tài chính. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cảnh báo Công ty Cheermaster (chủ sở hữu Kenmark) có chỉ số rủi ro cao.
Tuy nhiên, tháng 1/2008, BIDV các chi nhánh Thành Đô, Tây Nam Quảng Ninh và Đông Anh chấp thuận phê duyệt cho công ty trên vay tối đa 68 triệu USD. Cùng thời gian này, SHB Quảng Ninh cũng đồng ý cho doanh nghiệp này vay hơn 18 triệu USD, HBB Bắc Ninh cho vay 10 triệu USD.
Cơ quan tố tụng xác định, trong thời gian từ 4/12/2007 đến 18/5/2010, tổ thẩm định dự án gồm bị cáo Đỗ Quốc Hùng, Lưu Thị Bích Thủy và các thuộc cấp thực hiện thẩm định hồ sơ đề nghị vay vốn đối với Công ty Kenmark đã đánh giá không đúng mức về các yếu tố rủi ro, đề xuất cho công ty này vay vốn, trong khi hồ sơ của doanh nghiệp không đầy đủ tài liệu theo quy định.
Ngoài ra, dự án của Công ty Kenmark có dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hiệu quả, không khả thi, không phù hợp với quy định của pháp luật; năng lực tài chính không đảm bảo khả năng trả nợ trong thời hạn cam kết.
Tuy nhiên, tổ thẩm định vẫn báo cáo kết quả thẩm định xác định dự án đầu tư của Công ty Kenmark đáp ứng được các điều kiện cho vay. Điều này dẫn đến quyết định cho Công ty Kenmark vay hơn 52,8 triệu USD và hơn 57,4 tỷ đồng trái quy định, không đúng yêu cầu về hình thức giải ngân 2 bước của BIDV.
Sau khi Công ty Kenmark dừng hoạt động và đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam, các ngân hàng đã thu nợ và bán đấu giá tài sản đảm bảo của doanh nghiệp, đối trừ số tiền cho vay.
VKS cho biết, tính đến ngày khởi tố vụ án, dư nợ không có khả năng thu hồi của Công ty Kenmark tại 3 ngân hàng BIDV, SHB, HHB là hơn 15,5 triệu USD, tương đương hơn 360,5 tỷ đồng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ghi nhận một số cá nhân đại diện cho các ngân hàng SHB và HBB đã nộp một phần số dư nợ của Công ty Kenmark. Do đó, cơ quan chức năng không truy cứu trách nhiệm hình sự 4 cá nhân của các ngân hàng này. Đến nay, số dư nợ không thu hồi được tại BIDV là hơn 181 tỷ đồng.
VKSND Tối cao xác định việc các nhà băng giải ngân là không đúng với yêu cầu về hình thức giải ngân theo chỉ đạo của BIDV, vì đến cuối năm 2008, Công ty Kenmark không đủ điều kiện để được vay vốn, không đảm bảo việc thu hồi vốn vay. Đến nay, hơn 181 tỷ đồng là dư nợ của Công ty Kenmark đã bị thất thoát không thu hồi được.