Khi nào chọn được nhà thầu thi công gói 35.000 tỷ sân bay Long Thành?

Liên quan đến việc tổ chức đấu thầu lại gói thầu số 5.10 “Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách sân bay quốc tế Long Thành", ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, Bộ GTVT đã chủ trì họp với Bộ KH&ĐT, Cục Quản lý đấu thầu, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp để nghiên cứu xem xét các phương án đấu thầu lại do ACV đề xuất.

Đến nay, hồ sơ mời thầu đã được hoàn thiện trên cơ sở đánh giá, cân nhắc khách quan nhất, tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu, Thông tư 08/2022 của Bộ KH&ĐT để thu hút tối đa các nhà thầu quốc tế cũng như trong nước có đủ năng lực, kinh nghiệm tham gia.

ACV đã phát hành hồ sơ mời thầu lại ngày 19/1/2023. Dự kiến ngày 10/2 sẽ tổ chức hội nghị tiền đấu thầu, mời các nhà thầu quan tâm và các cơ quan chuyên môn của Bộ GTVT, Bộ KH&ĐT, Bộ Xây dựng tham gia giải đáp các thắc mắc, yêu cầu làm rõ hồ sơ mời thầu theo đúng quy định.

Thời gian chuẩn bị hồ sơ dự thầu sẽ là 65 ngày để đảm bảo các nhà thầu quan tâm có đủ thời gian nghiên cứu hồ sơ và đề xuất các giải pháp hợp lý, phù hợp với yêu cầu có tính chất phức tạp nhiều bộ môn kỹ thuật đan xen của gói thầu.

Trong hồ sơ mời thầu mới, ACV vẫn giữ nguyên yêu cầu về thời gian thi công 33 tháng để đảm bảo hoàn thành công trình cuối năm 2025 theo Nghị quyết của Quốc hội.

Dự kiến, phấn đấu cuối tháng 3/2023 sẽ chọn được nhà thầu tham dự đủ năng lực, kinh nghiệm để thương thảo hợp đồng, khởi công tháng 4/2023.

Trong trường hợp nếu có nhà thầu đề xuất thời gian dài hơn 33 tháng, ACV sẽ phải báo cáo và phải được sự chấp thuận của nhiều cấp có thẩm quyền, cụ thể là Thủ tướng Chính phủ và có thể là Quốc hội.

Vướng mắc khiến nhà thầu quốc tế e ngại 

Trước đó, gói thầu hơn 35.000 tỷ sau khi được ACV đăng tải thông báo mời thầu từ ngày 20/9/2022 trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia có 2 nhà thầu Hàn Quốc, 2 nhà thầu Trung Quốc và nhiều nhà thầu trong nước đã mua hồ sơ thầu.

Ngày 8/11/2022, ACV đóng thầu nhưng chỉ có 1 nhà thầu liên danh trong nước nộp hồ sơ dự thầu. Dù đã gia hạn thời điểm đóng thầu thêm 15 ngày (đến 23/11/2022), vẫn chỉ có duy nhất nhà thầu này. Lần thứ hai, ACV gia hạn thêm 7 ngày nhưng đến ngày 30/11/2022, vẫn không có thêm nhà thầu nào.

Ngày 13/12/2022, trên cơ sở kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu của Tổ chuyên gia và báo cáo của Tổ thẩm định hồ sơ dự thầu, ACV đã đăng tải thông báo hủy thầu do tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Đại diện ACV thông tin thêm việc đấu thầu quốc tế gặp những hạn chế do vướng mắc giữa quy định trong nước và các thông lệ quốc tế.

Cụ thể, với các gói thầu sử dụng vốn trong nước, quy định mẫu hợp đồng có điều khoản: “Giá trị quyết toán là giá trị sau khi được Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ thực hiện kiểm toán, thanh tra”.

Nội dung này có thể gây khó khăn cho các nhà thầu quốc tế khi thông lệ quốc tế thông thường là giá quyết toán gói thầu dựa trên cơ sở các hồ sơ trong công tác lựa chọn nhà thầu, quá trình thương thảo hợp đồng và triển khai gói thầu.

Ngoài ra, mặt bằng giá gói thầu được xây dựng theo hệ thống đơn giá, định mức Việt Nam còn một số nội dung chưa tương xứng với các yêu cầu cao về mặt kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng quốc tế so với mặt bằng giá quốc tế.

Yêu cầu thực hiện gói thầu 33 tháng cũng là một thách thức rất lớn. Tham khảo các dự án nhà ga có cùng quy mô trên thế giới đều có thời gian thi công từ 45 - 55 tháng.

Đó có thể là các nguyên nhân khiến nhiều nhà thầu nước ngoài quan tâm mua hồ sơ nhưng khi nghiên cứu các yêu cầu nêu trên đã không nộp hồ sơ dự thầu.