Đằng sau sự cố tài liệu mật: “Tảng đá ngáng đường” chính quyền Tổng thống Biden?

Sự cố phủ bóng Nhà Trắng

Vào một ngày đầu tháng 11 khi các luật sư của Tổng thống Biden lần đầu phát hiện các tài liệu có dấu mật trong văn phòng riêng của ông ở thủ đô Washington, một số quan chức được thông tin về vấn đề đã tuân theo một quy tắc, đó là không phát biểu bất kỳ điều gì công khai có thể ảnh hưởng đến cuộc điều tra.

Sau khi sự việc trên lộ ra vào tuần trước, Nhà Trắng vẫn chọn lọc những gì có thể chia sẻ, dẫn đến một loạt nghi vấn và chỉ trích về việc họ đang tiết lộ ở mức độ nào và khi nào sẽ tiết lộ đầy đủ thông tin.

Bản thân Tổng thống Biden cũng mất kiên nhẫn về việc ông có thể tiết lộ chừng nào trước công chúng khi nhận định 2 lần vào tuần trước rằng ông hy vọng có thể thông báo nhiều hơn về vấn đề trên.

"Tôi sẽ có cơ hội để lên tiếng về tất cả điều này, sẽ sớm thôi", ông Biden cho biết ngày 16/1 vài tiếng trước khi Tổng chưởng lý Merrick Garland chỉ định cố vấn đặc biệt giám sát cuộc điều tra này.

Phía sau hậu trường, các nguồn tin cho biết Tổng thống Biden ngày càng thất vọng với diễn biến của sự việc, đặc biệt là cách thức chính quyền của ông xử lý vấn đề.

Những nguồn tin thân cận trong Nhà Trắng tiết lộ, một số quan chức trong chính quyền Tổng thống Biden đang có suy nghĩ từ chức trong yên lặng và chờ đợi liệu sẽ có thêm tin tức về tài liệu mật bị đặt sai chỗ có được công bố trong những ngày tới hay không.

Ngày 16/1, sau sự việc các tài liệu mật bị đặt sai chỗ được hé lộ, Tổng thống Biden chỉ có duy nhất một kế hoạch trong lịch trình công khai: Đó là bài phát biểu trước Mạng lưới Hành động Quốc gia để tưởng nhớ Ngày Martin Luther King, Jr.

Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Al Sharpton, một nhà lãnh đạo dân quyền nhận định với CNN ngày 16/1 rằng, tâm trạng của Tổng thống Biden dường như đã "tốt hơn" khi 2 người trao đổi kín với nhau bên lề sự kiện trên. Dù vậy, ông Sharpton cho biết Tổng thống Biden không đề cập đến sự cố tài liệu mật phủ bóng Nhà Trắng tuần qua.

"Tổng thống nói rằng, với sự dịch chuyển trong Quốc hội, sẽ có nhiều khó khăn hơn trong các quyết định lập pháp. Nhưng Tổng thống nói rằng ông ấy sẽ cố gắng làm việc với đảng Cộng hòa và trao đổi với họ", trong đó có vấn đề quyền bầu cử, ông Sharpton cho hay.

Phản ứng của chính trường Mỹ

Quyết định của Tổng thống Biden khi tránh nêu chủ đề trên trước công chúng và trong các cuộc thảo luận với đồng minh nằm trong nỗ lực của đội ngũ của ông nhằm tránh gây tổn hại cho cuộc điều tra và khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Bob Bauer, luật sư riêng của Tổng thống, người chịu trách nhiệm xử lý vấn đề tài liệu đã khẳng định rằng việc công bố công khai chi tiết có thể ảnh hưởng đến các cuộc điều tra đang diễn ra.

Trong bài phát biểu công khai đầu tiên về vụ việc, ông Bauer cho biết các luật sư riêng của Tổng thống Biden đã "nỗ lực cân bằng tầm quan trọng của việc minh bạch trước công chúng với những quy chuẩn được thiết lập và các hạn chế cần thiết để bảo vệ tính nhất quán của cuộc điều tra".

"Những cân nhắc này yêu cầu tránh công khai thông tin chi tiết về cuộc điều tra đang diễn ra", ông Bauer viết.

Các cố vấn Nhà Trắng và Tổng thống Biden cũng cho rằng việc công bố nhiều thông tin hơn có nguy cơ ảnh hưởng đến cuộc điều tra.

Tuy nhiên, ngay cả các đồng minh thân cận nhất của Tổng thống Biden cũng đặt câu hỏi về việc tại sao Nhà Trắng chờ đợi quá lâu như vậy khi công khai về việc các tài liệu mật bị đặt sai vị trí được tìm thấy lần đầu tiên vào đầu tháng 11. Họ cũng đặt nghi vấn việc tại sao khi văn phòng cố vấn Nhà Trắng lần đầu tiên xác nhận vào tuần trước rằng một số tài liệu mật được phát hiện trong văn phòng của Tổng thống Biden, cơ quan này không đề cập đến các tài liệu sau đó được phát hiện thêm ở nhà của ông Biden tại Wilmington, Delaware vào tháng 12.

Cựu Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Doug Jones, một đồng minh thân cận của Tổng thống Biden nhận định với CNN trong một cuộc trả lời phỏng vấn rằng, Nhà Trắng đã gặp rắc rối bởi chính những sai lầm do mình gây ra.

Ông Jones cho rằng các luật sư của Tổng thống Biden chịu trách nhiệm giải quyết tình hình đã "hoàn toàn làm đúng" khi ngay lập tức thông báo cho Cục Quản lý Hồ sơ và Văn khố Quốc gia sau khi phát hiện số tài liệu mật đầu tiên. Nhưng khi công tố viên đặc biệt của Tổng thống Biden - ông Richard Sauber đưa ra tuyên bố đầu tiên xác nhận về sự việc vào tuần trước, ông Jones cho rằng Nhà Trắng đã phạm một sai lầm nghiêm trọng.

"Khi bạn đưa ra tuyên bố, khi bạn biết sự thật, bạn phải công bố toàn bộ và đầy đủ những điều đó. Nhưng chúng đã không đầy đủ và trọn vẹn. Họ nói về số tài liệu đầu tiên nhưng không nói về số tài liệu thứ hai mặc dù họ biết về nó", ông Jones nói.

Cuối tuần trước, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Debbie Stabenow nhận định, việc phát hiện các tài liệu mật "chắc chắn là điều đáng xấu hổ" cho chính quyền ông Biden.

“Tảng đá ngáng đường”

Nếu các tài liệu mật bị đặt sai chỗ tạo ra cuộc khủng hoảng mới cho chính quyền ông Biden, sự nhạy cảm xung quanh vấn đề này sẽ ngăn cản Nhà Trắng triển khai công cụ trong các chương trình nghị sự của mình.

Tuần qua, các quan chức Nhà Trắng đã giữ thái độ thận trọng khi bị đặt câu hỏi về các liệu mật. Sau tiết lộ đầu tiên về những tài liệu trong phòng riêng của Tổng thống Biden, Nhà Trắng đã trao đổi với các quan chức cấp cao để giải thích về cuộc điều tra với hy vọng sẽ dập tắt những chỉ trích gia tăng và những nghi vấn đề sự việc trên. Trong cuộc gọi này, một quan chức Nhà Trắng cho biết số liệu các tài liệu trên là chưa tới 12 và không có tài liệu nào "đặc biệt nhạy cảm" hay liên quan đến lợi ích của các cơ quan tình báo.

Nhưng chỉ 1 ngày sau, các tài liệu mật khác được phát hiện tại địa điểm thứ hai, khiến cho số tài liệu mật lên tới 20 và làm các quan chức Nhà Trắng gặp khó khăn trong việc giải quyết vấn đề khi không có cái nhìn toàn cảnh về sự việc.

Giới lãnh đạo đảng Dân chủ trong Quốc hội cho biết Nhà Trắng đã khẳng định trong các cuộc trao đổi với đồng minh rằng có 2 khía cạnh cần nhấn mạnh: Đó là Nhà Trắng cam kết sẽ hợp tác đầy đủ trong cuộc điều tra đang diễn ra và có sự khác biệt đáng kể giữa những tài liệu mật được phát hiện cho tới nay so với những tài liệu mật được phát hiện trong dinh thự của cựu Tổng thống Trump ở Mar-a-Lago thuộc bang Florida.

Các quan chức trong chính quyền Tổng thống Biden thừa nhận rằng những tuần và tháng tới sẽ đối mặt với thách thức khi họ đứng trước cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt trong khi tiếp tục thúc đẩy các chương trình nghị sự giữa bối cảnh ông Biden tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai.

Ngoài ra, những câu hỏi khác cũng được đặt ra là các quan chức nào sẽ được triệu tập để làm chứng cũng như ai sẽ bị đổ lỗi về việc các tài liệu mật trên bị đặt sai chỗ./.