Người Nhật từ chối rời Tokyo

Nhiều gia đình không muốn rời Tokyo, dù được trợ cấp. Ảnh: Reuters.

Nhật Bản đang làm mọi cách để giảm tình trạng quá tải tại thủ đô. Vào ngày 31/12/2022, chính phủ nước này thông báo sẽ cung cấp khoản hỗ trợ lên tới 1 triệu yen (7.577 USD) cho mỗi trẻ em dưới 18 tuổi và khoản tiền lên tới 3 triệu yen cho chi phí di chuyển đến vùng nông thôn, mà không cần xem xét thu nhập của người nộp đơn.

Với những ưu đãi mới, Tokyo hy vọng sẽ khuyến khích 10.000 gia đình rời thành phố vào năm 2027. Song chính sách này có thể không đủ thuyết phục với hầu hết cư dân Tokyo.

Trong khi nhiều cư dân thành thị yêu thích lối sống thoải mái hơn ở vùng nông thôn Nhật Bản, hầu hết đều nói rằng đó vẫn là một giấc mơ viển vông khi nghỉ hưu.

Trên thực tế, các thành phố lớn vẫn là trung tâm giáo dục, việc làm và giải trí quốc gia. Bên cạnh đó, dù đại dịch Covid-19 đã thay đổi thái độ của một số công ty Nhật Bản về cách làm việc từ xa, song với phong cách quản lý bảo thủ, sự linh hoạt này có thể chỉ tồn tại trong ngắn hạn.

Không đủ thuyết phục

Theo South China Morning Post, 9,2 triệu người đang sinh sống tại 23 phường trung tâm của Tokyo, với mật độ dân số hơn 14.400 người/km2.

Chính quyền Tokyo đã giới thiệu chính sách này vào năm 2019, với mức hỗ trợ ban đầu là 300.000 yen cho mỗi trẻ em, nhằm giảm mật độ dân số tại một trong những thành phố tắc nghẽn nhất thế giới, từ đó giảm bớt áp lực với trường học, bệnh viện và các cơ sở hạ tầng xã hội khác.

Tuy nhiên, chỉ có 71 gia đình hưởng ứng chính sách này vào thời điểm đó, theo Nikkei. Con số này tăng lên 290 gia đình vào năm 2020 và 1.184 người nộp đơn vào năm 2021.

Theo Kyodo, một nửa số tiền hỗ trợ sẽ do chính quyền trung ương cung cấp, số còn lại đến từ ngân sách địa phương.

Cảnh quan Tokyo nhìn từ đài quan sát trên tầng cao nhất của Roppongi Hills Mori Tower. Ảnh: AP.

Sáng kiến này nhằm mục đích đảo ngược hoặc làm chậm quá trình giảm dân số ở vùng nông thôn Nhật Bản, khi những người trẻ tuổi rời quê hương để tìm việc làm hay đi học tại các thành phố lớn.

Mặc dù lời đề nghị “khá hào phóng” và vùng nông thôn chắc chắn có sức hấp dẫn, nhiều cư dân thành thị nói rằng nó không đủ lay chuyển họ.

“Tôi chuyển đến đây để học đại học và giờ tôi có một công việc ở Yokohama. Tôi nhớ quê hương, gia đình và bạn bè nhưng giờ rất khó quay lại”, Kiyoko Date, đến từ tỉnh Kumamoto, miền Nam Nhật Bản, cho biết.

“Tôi và chồng làm việc ở (Yokohama), hai đứa con của chúng tôi đều sinh ra và lớn lên ở đây. Sẽ rất khó để bắt chúng rời xa trường học, bạn bè và bắt đầu lại ở một môi trường hoàn toàn khác”, Date nói và chia sẻ thêm rằng quyết định này cũng sẽ ảnh hưởng đến tài chính của gia đình họ.

Giấc mơ xa vời

Những người đã sống cả đời trong và xung quanh Tokyo có thể luôn nghĩ về cuộc sống tươi đẹp ở vùng nông thôn, nhưng họ phần lớn chỉ muốn đây là trạm dừng chân trong những kỳ nghỉ.

“Tôi thích đi du lịch và đến những địa điểm mới”, Kanako Hosomura, từ vùng ngoại ô quận Saitama, cho biết. “Nhưng mỗi lần đi đâu đó, tôi luôn nhận thấy có quá nhiều thứ bất tiện”.

Nước Nhật đang đối mặt với tình trạng quá tải ở đô thị lớn. Ảnh: Momondo.

Theo Hosomura, các ngôi làng và cả những thành phố ở vùng nông thôn không có nhiều cửa hàng bách hóa, nhà hàng, nhà hát hoặc các hình thức giải trí khác.

“Nếu sống ở vùng nông thôn, (chúng ta sẽ thấy) số lượng xe buýt không đủ và thậm chí việc đi đến một thị trấn lớn để mua sắm cũng mất nhiều thời gian”, cô nói. “Tôi không nghĩ mình sẽ hạnh phúc hơn khi rời thành phố”.

Song khoảng 1.300 đô thị trên toàn quốc đã tham gia sáng kiến của Tokyo và chuẩn bị chào đón những người mới đến từ thủ đô. Quy tắc mới có hiệu lực từ tháng 4/2023.

Quan chức địa phương hy vọng sẽ thu hút các gia đình nhờ giá đất và bất động sản thấp hơn nhiều so với thành phố lớn, nhịp sống thoải mái hơn và khả năng làm việc từ xa.

Họ cũng nhấn mạnh ở những khu vực này, trẻ em dễ dàng tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế hơn, vì không phải chờ đợi lâu như tình trạng thường thấy ở thủ đô.

Song khoản hỗ trợ của chính phủ Nhật Bản cũng đi kèm một số quy định, chẳng hạn yêu cầu chủ gia đình phải bắt đầu kinh doanh tại địa phương mới, gia nhập một công ty địa phương hoặc làm việc từ xa cho công ty hiện tại.

Các gia đình cũng phải cam kết ở lại khu vực này tối thiểu 5 năm. Những người chọn rời đi trước 5 năm phải hoàn trả đầy đủ hỗ trợ tài chính. Và điều đó khiến nhiều gia đình Nhật Bản lưỡng lự.