Thổ dân Mỹ tẩy chay ‘Avatar 2’

Theo Los Angeles Times (LAT) và Washington Post (WP), người Mỹ bản địa đang lên án phần 2 của “Avatar” vì sự tôn vinh và lãng mạn hóa chủ nghĩa thực dân da trắng, lực lượng đã gây ra nhiều đau khổ cho họ trong quá khứ.

Đặc biệt, Yuè Begay, một nghệ sĩ Navajo và đồng chủ tịch của một nhóm hoạt động người bản địa có trụ sở tại Los Angeles, đã kêu gọi tẩy chay trên nền tảng SNS Twitter, nơi cô gọi “Avatar: The Way of Water” là chiếm đoạt văn hóa của người bản địa “một cách có hại, là cách để thỏa mãn về vai trò cứu tinh của một số người da trắng”.

Bằng cách chiếm đoạt văn hóa, Yuè Begay đang đề cập đến một hành động trong đó các thành viên của một nhóm mượn văn hóa của một nhóm khác mà không hiểu văn hóa đó. Mặt khác, “vai trò như vị cứu tinh của người da trắng” đề cập đến suy nghĩ rằng người da trắng luôn là người cứu người bản địa và giải quyết khủng hoảng của người bản địa.

Trong “Avatar 1”, một cuộc xung đột giữa người Navi (thổ dân của hành tinh ngoài hành tinh Pandora) và những người Trái đất muốn xâm chiếm hành tinh này đã được miêu tả. Tại đây, nhân vật chính Jake Sully, cựu quân nhân hải quân da trắng, đã giúp đỡ người Navi và cuối cùng trở thành một thành viên và thủ lĩnh của người bản xứ. Một cuộc xung đột tương tự cũng được miêu tả trong “Avatar 2”.

Quay trở lại một cuộc phỏng vấn năm 2012, Đạo diễn James Cameron, người đã tạo ra loạt phim “Avatar”, đã mô tả “Avatar” đầu tiên là “phim khoa học viễn tưởng kể lại lịch sử của Bắc và Nam Mỹ trong thời kỳ đầu thuộc địa.” Đồng thời, ông so sánh người Trái đất trong “Avatar” với “những kẻ xâm lược quân sự từ châu Âu” và người Navi với “dân bản địa”.

Thậm chí, Brett Chapman, một luật sư dân quyền người Mỹ bản địa, đã gọi “Avatar: The Way of Water” là một “cú chộp tiền bẩn thỉu” và viết rằng “Avatar” là “một câu chuyện về vị cứu tinh của người da trắng”.

Ngoài ra, nhà văn truyền hình người Mỹ bản địa Kelly Lynne D'Angelo gợi ý rằng mọi người “có thể quyên góp tiền đại diện cho các cộng đồng bản địa”, vì họ đã lấy đất đai, trẻ em, làn da và sau đó là văn hóa của người bản địa.

Một số người bản địa còn cho rằng “Avatar: The Way of Water” đã diễn giải những đặc điểm tiêu biểu của người da đỏ Bắc Mỹ và người Maori bản địa New Zealand từ góc nhìn của người da trắng rồi phản ánh lên người Navi trong phim, cho rằng những miêu tả lãng mạn hóa và làm nổi bật định kiến ​​​​về người dân bản địa.

Đặc biệt, những người này đề cập rằng việc một người đàn ông da trắng chỉ đơn giản là “biến thành người bản địa” như Jake Sully là không phù hợp, đến mức anh ta thậm chí còn trở thành thủ lĩnh tộc người Navi.

“Tôi đã quá mệt mỏi khi nghe những câu chuyện của Người bản địa từ góc nhìn của Người da trắng”, Autumn Asher BlackDeer, một giáo sư người bản địa cho biết, đồng thời nói thêm, “Chúng tôi không cần những bộ phim kinh phí lớn của Hollywood. Chúng ta có thể kể những câu chuyện của chính mình”.

Hạ Thảo (lược dịch)