Thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc xung đột Nga - Ukraine

Dù nhiều khu vực của Ukraine đã trải qua thời tiết lạnh giá trong nhiều tuần, thời điểm chính thức bắt đầu mùa đông là ngày 21/12, ngày Đông chí và là ngày ngắn nhất trong năm.

Trong tuần này, nhiệt độ ở Ukraine chỉ cao hơn mức đóng băng vài độ C. Tại khu vực Donbass ở phía Đông, nơi đang diễn ra nhiều cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine, nhiệt độ đã giảm xuống dưới -30 độ C.

Nhiều khu vực ở Ukraine liên tục bị mất điện khi Nga tấn công dồn dập nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nước này.

Hôm 19/12, Ukraine báo cáo việc Nga dùng máy bay không người lái (UAV) tấn công thủ đô Kiev và gây thiệt hại khá nghiêm trọng. Lãnh đạo Kiev cho biết cuộc tấn công của 35 UAV cảm tử vào đầu ngày khiến ba khu vực ở thủ đô Ukraine mất điện.

Hãng tin Euronews của châu Âu nhận định rằng mùa đông là một yếu tố đã tác động nhiều đến mọi khía cạnh của cuộc xung đột ở Ukraine cũng như cuộc sống tại nước này.

Làn sóng di cư từ Ukraine

Các cuộc tấn công của Nga nhằm vào các cơ sở hạ tầng gây ảnh hưởng đến hệ thống điện và sưởi ấm có thể dẫn đến một làn sóng người Ukraine di tản đến những khu vực an toàn hơn của đất nước hoặc đến một quốc gia láng giềng.

Theo Ủy ban Cứu hộ Quốc tế (IRC), tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại New York (Mỹ), khoảng 6,5 triệu người ở Ukraine đã phải di dời và đang đối mặt với thời tiết mùa đông lạnh giá sau khi buộc phải rời bỏ nhà cửa. “Nhiều người đang trú ẩn trong các tòa nhà bị hư hại và bị hạn chế trong việc tiếp cận với nguồn thực phẩm, điện và sưởi ấm”.

Ước tính có khoảng 17,7 triệu người trên khắp Ukraine đang cần hỗ trợ nhân đạo. IRC và các cơ quan quốc tế khác đang tăng cường viện trợ cho nước này khi thời tiết trở nên lạnh hơn, phân phát các mặt hàng thiết yếu cho mùa đông, bao gồm chăn và máy sưởi.

Khi nhiệt độ giảm xuống dưới mức đóng băng, việc thiếu điện sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng người dân.

“Nếu không có nguồn điện và nơi trú ẩn bị hư hại, việc sống sót qua mùa đông sẽ vô cùng khó khăn đối với một số lượng lớn người dân. Điều này cũng có thể dẫn đến sự gia tăng đáng kể số lượng người phải di dời, khi họ chuyển đến các vùng khác của đất nước để tìm kiếm sự ấm áp”, Marysia Zapasnik, Giám đốc quốc gia của IRC tại Ukraine, nói.

WHO cảnh báo thời tiết khắc nghiệt ở Ukraine sẽ làm tăng tỷ lệ tê cóng, hạ thân nhiệt, viêm phổi, đột quỵ, đau tim, và bất kỳ ai bị bệnh có thể không được tiếp cận các dịch vụ y tế.

“Châu Âu phải chuẩn bị cho hàng trăm nghìn người tị nạn mới trong mùa đông này từ Na Uy ở phía Bắc tới các nước phía Nam châu Âu. Chúng tôi đang chạy đua với thời gian. Rất nhiều người ở tuyến đầu này đã nhận được rất ít hoặc không nhận được sự hỗ trợ nào trong những tháng gần đây”, Người đứng đầu Hội đồng Người tị nạn Na Uy Jan Egeland cho hay.

Các nhà chức trách ở thủ đô Kiev đã đưa ra một chiến lược mới sau khi Ukraine trải qua một đợt rét đậm vào tháng 11 và đợt tuyết đầu tiên. Nhiệt lạnh giảm sâu buộc người dân phải bật máy sưởi khiến tải trọng cho lưới điện tăng đáng kể và thời gian mất điện kéo dài hơn. Bởi vậy, các quan chức Kiev đã xây dựng một mạng lưới các điểm sưởi ấm chung như một giải pháp cho vấn đề này.

Tại thành phố 3 triệu dân, 528 điểm khẩn cấp đã được thiết lập, trang bị nguồn năng lượng riêng cùng các phòng sưởi để hỗ trợ người dân sưởi ấm, uống trà, sạc điện thoại và nhận mọi sự trợ giúp cần thiết khác.

Nga và Ukaine thay đổi chiến thuật quân sự trong mùa đông

Sự thay đổi thời tiết của các mùa trong năm sẽ có ảnh hưởng lớn đến điều kiện trên chiến trường, không chỉ đối với các cuộc tấn công mà còn đối với hoạt động hậu cần và vận chuyển ở những khu vực đang diễn ra giao tranh.

Địa hình lầy lội vào mùa thu ở Ukraine khiến các phương tiện quân sự buộc phải sử dụng đường bộ nhiều hơn và không hạn chế di chuyển trên những con đường hiểm trở để đề phòng bị sa lầy.

“Tôi nghĩ rằng các hoạt động tấn công sẽ tăng lên trong vài tháng tới. Mùa đông sẽ làm mọi thứ chậm lại nhưng nó sẽ không ngăn cản cả Nga và Ukraine tiến lên. Thời tiết lạnh ảnh hưởng rất nhiều đến các phương tiện cơ giới”, Frank Ledwidge, giảng viên cao cấp về Chiến lược và Luật quân sự tại Đại học Portsmouth (Anh), nói.

Theo chuyên gia Ledwidge, các phương tiện quân sự có thể dễ hư hỏng hơn trong thời tiết lạnh giá và xe tải có thể bị trượt trên mặt đất đóng băng, nhưng do mặt đất cứng nên các phương tiện bánh xích vẫn có thể di chuyển.

Bên cạnh đó, một thách thức khác đối với các lực lượng của Nga và Ukraine trong mùa đông là phạm vi bao phủ ít hơn ở các khu vực cây đã rụng hết lá, khiến việc ngụy trang trở nên khó khăn hơn.

Lực lượng Ukraine đã nhận được trang bị mùa đông từ các nước đồng minh và thực hiện nguyên tắc giữ ấm như mặc mặc nhiều lớp quần áo và cố gắng ăn một bữa thức ăn nóng mỗi ngày.

“Chúng tôi huấn luyện các binh sĩ chiến đấu trong điều kiện ẩm ướt và ngủ khô, nghĩa là họ phải luôn có một đôi tất và găng tay khô để sử dụng và không mặc đồ ướt đi ngủ”, Đại úy Mikael Aiko tại Quân đội Phần Lan giải thích.

Dan Soller, cựu quan chức tình báo quân đội Mỹ, nói rằng “các dấu hiệu cho thấy có khả năng xảy ra cuộc tấn công của Ukraine vào mùa đông này” từ Zaporizhzhia về phía Nam tới Melitopol.

“Thời gian Ukraine thực hiện cuộc tấn công ở khu vực này có thể từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 2 năm sau. Điều này phụ thuộc vào thời tiết và nếu các con sông đóng băng, Ukraine sẽ tiến hành các cuộc tấn công dễ dàng hơn”.

Trong khi đó, Mark Voyger, cựu cố vấn đặc biệt về các vấn đề Nga và Á - Âu cho Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu, Tướng Ben Hodges, nhận định Điện Kremlin có thể sẽ giành cả mùa đông để cố gắng ổn định tiền tuyến “bằng các biện pháp quân sự, biện pháp ngoại giao, bằng cách tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine và đưa thêm quân tiếp viện”./.