Hé lộ bí mật việc KGB bỏ lỡ hợp tác với sĩ quan tình báo Anh Michael Bettany

Trong số 11 anh chị em, Michael Bettany là đứa trẻ rụt rè và nhút nhát nhất. Trốn tránh người lạ, thường xuyên chìm đắm trong thế giới của riêng mình và càng trở nên cô lập hơn sau cuộc ly hôn bất ngờ của bố mẹ.

Cậu bé có quan hệ tốt với cha nên đã chọn sống với bố sau cuộc ly hôn của bố mẹ. Bố của Michael - Ronald Bettany thích phiêu lưu và mơ mộng. Hai bố con luôn tìm thấy một ngôn ngữ chung, muốn trở nên nổi tiếng và giàu có. Nhưng nếu người cha không thể biến kế hoạch của mình thành hiện thực, thì con trai lại rất thành công.

Michael Bettany nghiên cứu khoa học và viễn tưởng, nhanh chóng nắm vững kiến thức và thi đỗ vào Đại học Oxford mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Trong quá trình học, Michael Bettany thể hiện sự uyên bác trong nhiều lĩnh vực và có thể thông thạo tiếng Đức.

Michael Bettany không thích tham gia những hoạt động của sinh viên. Xứng đáng với danh hiệu kẻ trầm lặng, mãi mãi đắm chìm trong sách vở, Bettany đã không ít lần gây ra những cú sốc cho toàn tường. Chẳng hạn như vào một ngày mùa thu ấm áp, khi đang ngồi trong công viên đọc Goethe, Michael nhìn thấy chìa khóa văn phòng rơi ra khỏi túi của một nhân viên đài phát thanh của trường.

Tận dụng cơ hội tốt, anh nhặt lên, lặng lẽ bước vào đài phát thanh và đọc thông báo bằng giọng của một phát thanh viên: “Chú ý, chú ý! Tất cả các đài phát thanh ở Vương quốc Anh đều đang báo động. Xe tăng Armadas của Nga đột nhập vào hàng phòng thủ của quân đội hoàng gia và đang tiến về phía London. Hàng trăm máy bay hỗ trợ cho các xe tăng Nga! Tất cả sinh viên và giảng viên của trường, ngay lập tức xuống hầm tránh bom để trú ẩn!”.

Sự hoảng loạn ngay lập tức xâm chiếm cả ngôi trường. Sau khi đưa ra lời cảnh báo, Michael Bettany ngay lập tức quay trở lại công viên ngồi đọc sách và quan sát một cách chế giễu đám đông đang quẫn trí vì kinh hoàng, thậm chí không nghi ngờ rằng chính anh là nguyên nhân khiến họ sợ hãi. Sau vụ việc này, cảnh sát không tìm được ai thực hiện trò đùa này và nhân viên phòng phát thanh đã bị sa thải.

Việc mình là tác giả của trò đùa này, Michael chỉ nói với những người thân cận sau khi tốt nghiệp đại học, và đó cũng là lúc anh ta sắp xếp một vụ khiêu khích khác. Lần này Michael hành động công khai, xuất hiện trước một nhóm hippie theo chủ nghĩa hòa bình trong vỏ bọc của Hitler, mặc đồng phục của Đức Quốc xã.

Trước mặt họ, Michael “trầm lặng” bật các bài quốc ca trên máy hát và bắt đầu hát. Sau đó, anh chàng ưa mạo hiểm đã lọt vào tầm ngắm của Cơ quan Tình báo Bí mật của Bộ Ngoại giao Anh, cơ quan này đã đề nghị hợp tác với Michael.

Sự nghiệp trong MI5

Để hoàn thành nhiệm vụ đầu tiên, Michael Bettany được cử đến Bắc Ireland, nơi anh được giao nhiệm vụ thu thập thông tin về hoạt động của các thủ lĩnh và tình nguyện viên của Quân đội Cộng hòa Ireland, được đánh đồng với những kẻ khủng bố. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ này, anh bắt đầu thăng cấp nhanh chóng.

Ngay cả những vụ bê bối cũng không ngăn cản Michael Bettany thăng tiến. Trong một lần khi đã khá say, Michael Bettany đã chống lại khi cảnh sát đưa anh ta về đồn. Michael Bettany đã lớn tiếng hét lên với cảnh sát: “Anh không thể bắt tôi, tôi là gián điệp!”

Thật kỳ lạ, nhưng thay vì bị trừng phạt, Michael lại được thăng chức và chuyển sang Cục K, nơi chuyên xác định danh tính các nhà ngoại giao Liên Xô làm gián điệp cho Ủy ban An ninh Quốc gia (KGB) - cơ quan tình báo của Liên Xô.

Hoàn cảnh đến với KGB

Trong thời gian nhận nhiệm vụ mới cũng là lúc Michael kết hôn với Sally - một người theo chủ nghĩa xã hội. Sau đó, Michael Bettany và vợ đã sinh được 3 đứa con.

Tuy nhiên, do gia đình thường xuyên thiếu tiền và vợ bị bệnh nên Michael Bettany không nghĩ ra cách giải quyết nào tốt hơn là gia nhập KGB.

Cuối cùng, vào một đêm mùa xuân đen tối năm 1983, Bettany đến nhà Arkady Guk, một nhân viên KGB đang ở London với tư cách là thư ký thứ nhất của đại sứ quán Liên Xô, và bỏ một lá thư ký tên “Koba” vào hộp thư của Arkady Guk.

Trong đó, Michael Bettany đưa ra một đề xuất hợp tác, đề cập rằng, nếu được đồng ý, thì các đặc vụ KGB nên đăng trên ấn bản Chủ nhật của Thời báo Chủ nhật một ghi chú về việc bán ngôi nhà tại địa chỉ đã nêu của Bettany.

Một tin nhắn kỳ lạ như vậy khiến Arkady Guk bối rối, và cho rằng đây rất có thể là một sự sắp đặt của các cơ quan đặc biệt của Anh. Tuy nhiên, cấp phó của Arkady Guk. Oleg Gordievsky đã thuyết phục Arkady Guk đồng ý.

Lúc này, Gordievsky đã làm điệp viên hai mang (vừa làm việc cho KGB, vừa làm gián điệp cho Anh) được 9 năm. Không tìm thấy thông báo mong đợi trên báo, Michael Bettany quyết định thực hiện các biện pháp cực đoan. Sau khi sao chụp tại nơi làm việc các thông tin tuyệt mật liên quan đến tình hình ở Bắc Ireland, cũng như danh sách các điệp viên của Anh, Michael Bettany và gửi cho Arkady Guk.

Thời gian đó, Arkady Guk bận một nhiệm vụ khác nên đã giao những tài liệu này lại cho điệp viên hai mang Gordievsky. Ngay lập tức Gordievsky đã trả lại các tại liệu này cho Anh và báo với Liên Xô rằng đã đốt cháy các tài liệu này do không còn giá trị sử dụng.

Bị lộ và trừng phạt

Tuy nhiên, ngay sau đó Michael Bettany nhanh chóng bị Anh điều tra ra hành vi này. Trong số tất cả nhân viên của MI5 và MI6, chỉ có 3 người có quyền truy cập vào thông tin này, và trong số đó có Michael Bettany và trước đó khi say rượu Michael Bettany đã nói rằng “tốt hơn hết nên làm việc cho người Nga”.

Ngày 16/9/1983, cơ quan tình báo Anh bắt Bettany. Anh ta bị buộc tội vi phạm Mục 1 của Đạo luật Bí mật Chính thức năm 1911 và bị kết án 23 năm tù. Sau 14 năm thụ án, Michael được ra tù và qua đời 4 tháng sau đó.

Hạ Thảo (lược dịch)