Hơn 200 hộ dân bị lũ quét kinh hoàng: Cách nào trở lại cuộc sống?

Hàng trăm gia đình phải di dời

Sau trận lũ quét kinh hoàng ngày 2/10, tại các bản Sơn Hà, Hòa Sơn, Bình Sơn 1, Bình Sơn 2 (xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An), có hàng trăm hộ dân bị ảnh hưởng, mất nhà và nằm trong vùng có nguy cơ cao sạt lở núi, cần phải di dời đến nơi an toàn.

Trong đó, bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ gần như bị san phẳng. Không chỉ những hộ mất nhà mà nhiều hộ dân khác trong diện nguy cơ ảnh hưởng bởi lũ quét, sạt lở cũng mong muốn được tái định cư (TĐC) để ổn định cuộc sống lâu dài.

Ông Vi Văn Truyền - Trưởng bản Hòa Sơn cho biết, toàn bản có 240 hộ, thì tới 72 hộ thuộc diện mất nhà và nằm trong vùng có nguy cơ cao sạt lở đất, cần phải di dời khẩn cấp. Số hộ còn lại cũng đang sống trong nơm nớp lo sợ về nguy cơ tái diễn lũ quét, sạt lở nên nhu cầu TĐC rất lớn. Nhiều nhà dù không bị cuốn trôi nhà cửa nhưng những ngày qua chỉ dám trở về sinh hoạt vào ban ngày, ban đêm lại đi ở nhà người thân.

Căn nhà của gia đình ông Vi Văn Kỷ (SN 1971, ở bản Hòa Sơ, xã Tà Cạ), chỉ còn lại mấy chiếc cột sau trận lũ quét kinh hoàng. Gần một tháng nay, hai vợ chồng ông phải ở nhờ nhà hàng xóm.

Cũng như gia đình ông Kỷ, căn nhà của bà Moong Thị Nhỏm, trú tại bản Bình Sơn 1 cũng chẳng còn gì. Trận lũ quét kinh hoàng đã cuốn trôi căn nhà và toàn bộ tài sản, 9 thành viên trong gia đình bà phải đi tá túc nhờ nơi khác.

Khảo sát nhiều khu TĐC

Cùng việc khắc phục hậu quả lũ quét, huyện Kỳ Sơn đã khảo sát, chọn vị trí phù hợp để lập khu TĐC cho bà con. Theo dự kiến, có trên 200 hộ gia đình sẽ chuyển đến khu TĐC mới với 10ha đất ở và sản xuất.

Ông Nguyễn Hữu Minh - Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết, một trong những vấn đề cấp bách trước mắt là lo nơi ở cho các hộ gia đình bị mất nhà. Song song với việc khắc phục hậu quả, lo công tác an sinh xã hội, huyện đang gấp rút khảo sát vị trí TĐC cho người dân bị thiệt hại và nằm trong khu vực nguy cơ bị lũ quét, sạt lở đất.

Tuy nhiên, đối với huyện miền núi cao, việc TĐC cho hàng trăm hộ dân không phải là dễ dàng, nhất là diện tích đồng bằng chỉ chiếm khoảng 1% diện tích toàn huyện Kỳ Sơn. Dù vậy, huyện cũng đã nỗ lực khảo sát, xác định 3 địa điểm trên địa bàn thị trấn Mường Xén và xã Tà Cạ. Trong đó, xét thấy khu vực đất tại bản Cầu 8, xã Tà Cạ có nhiều thuận lợi nhất về giao thông, điện, nước, trường học… nên huyện đã chọn làm điểm TĐC.

Cũng theo ông Minh, nguồn kinh phí để xây dựng khu TĐC là nguồn vốn xã hội hóa và nguồn ngân sách nhà nước, trong đó chủ yếu là nguồn xã hội hóa.

Theo khảo sát ban đầu, hiện trạng khu vực này chủ yếu là đất sản xuất trước đây của người dân, chỉ cách thị trấn Mường Xén 1km, với tổng diện tích khoảng 9ha, đủ để bố trí tái định cư cho trên 200 hộ.

Khu đất tại bản Cầu 8 có nhiều thuận lợi, mặt bằng thoai thoải nên khối lượng san nền không nhiều, mái taluy sau khi san gạt không cao; khu đất nằm trên tuyến đường Tà Cạ - Hữu Kiệm đã được mở rộng và sẽ nhựa hóa; gần trường tiểu học và mầm non bản Sơn Thành. Địa điểm này cũng thuận lợi cho việc xây dựng công trình nước sinh hoạt tự chảy và xây dựng đường điện lưới quốc gia.

Xét thấy khu vực này có nhiều thuận lợi, tới đây huyện Kỳ Sơn sẽ xin chủ trương của tỉnh. Sau khi UBND tỉnh cho chủ trương đầu tư xây dựng khu TĐC, huyện sẽ thuê đơn vị tư vấn khảo sát thiết kế để lập phương án chi tiết một cách tối ưu nhất, trình UBND tỉnh phê duyệt, để sớm bố trí TĐC cho bà con ổn định cuộc sống lâu dài.

Trung tuần tháng 9/2022, tại địa bàn huyện Kỳ Sơn, Nghệ An xảy ra mưa lớn, gây lũ quét đã làm cho nhiều bản làng bị chia cắt, nhà cửa tan hoang, ruộng đồng, tài sản của người dân bị hư hỏng. Trận mưa lũ đã làm cho huyện nghèo Kỳ Sơn thiệt hại hơn 100 tỷ đồng.

Trong khi chính quyền địa phương, ngành chức năng và người dân đang tập trung khắc phục hậu quả thì ngày 2/10, huyện Kỳ Sơn tiếp tục hứng chịu trận lũ quét kinh hoàng.

Lũ quét đã làm một người chết, 621 ngôi nhà của dân bị ảnh hưởng, trong đó 55 nhà ở xã Tà Cạ và thị trấn Mường Xén bị sập hoàn toàn, 49 nhà ở Tà Cạ và Nậm Cắn bị thiệt hại nặng, số còn lại là thiệt hại từ 50% trở xuống.

Ước tính thiệt hại ban đầu trên 215 tỷ đồng.