Ai là chủ mưu khiến đất vàng Bình Dương lọt vào tay tư nhân với "giá bèo"?

Trong ngày thứ 9 diễn ra phiên tòa xét xử 28 bị cáo trong lọt vào tay tư nhân với giá bèo, ngày 24/8, đại diện VKSND TP Hà Nội đã đối đáp quan điểm với các luật sư bào chữa.

Viện kiểm sát khẳng định trong các giai đoạn phát triển, Tổng công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng công ty 3/2) luôn chịu sự quản lý, chỉ đạo của cả UBND tỉnh và Tỉnh ủy Bình Dương, trong đó Tỉnh ủy Bình Dương là chủ sở hữu.

Do vậy, việc áp dụng pháp luật trong quản lý đối với doanh nghiệp này thực tế là sự áp dụng pháp luật về quản lý đối với doanh nghiệp Nhà nước.

Theo đại diện viện kiểm sát, quan điểm cho rằng vấn đề nguồn gốc vốn tài sản doanh nghiệp, mô hình tổ chức quản lý doanh nghiệp có thể ảnh hưởng đến nhận thức, áp dụng pháp luật của các bị cáo thuộc Tổng công ty 3/2 và các bị cáo thuộc UBND tỉnh, Tỉnh ủy Bình Dương là không phù hợp. Hơn ai hết, các bị cáo thuộc Tỉnh ủy Bình Dương và tổ chức kinh tế Đảng (Tổng công ty 3/2) càng phải gương mẫu chấp hành, tuân thủ đầy đủ chính sách, pháp luật của Nhà nước trong quản lý đối với doanh nghiệp Đảng cũng như đối với doanh nghiệp nhà nước.

Tại tòa, một số luật sư cho rằng không có chứng cứ để chứng minh vai trò chủ mưu, trực tiếp thực hiện tội phạm của bị cáo Nguyễn Văn Minh - cựu Chủ tịch HĐQT Tổng công ty 3/2 trong hành vi phạm tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí".

Đại diện viện kiểm sát khẳng định, bị cáo Nguyễn Văn Minh là người đứng đầu doanh nghiệp, chịu trách nhiệm chính trước pháp luật và là chủ sở hữu về quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại các công ty đối tác, công ty liên doanh có liên quan đến hành vi phạm tội của các bị cáo trong vụ án, bị cáo Nguyễn Văn Minh vừa là người tham gia trực tiếp điều hành, vừa là người có mối quan hệ, ảnh hưởng chi phối đối với người thực tế quản lý, điều hành những doanh nghiệp đó.

Trên cương vị người đứng đầu doanh nghiệp, để thực hiện hành vi chuyển nhượng trái pháp luật toàn bộ khu đất 43ha và 30% vốn góp tại Dự án khu dân cư, thương mại, dịch vụ Tân Phú sang cho tư nhân, bị cáo Minh đã chủ trương, trực tiếp thực hiện và chỉ đạo thực hiện nhiều hành vi trái quy định của pháp luật, quy định của Điều lệ tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp.

Cụ thể, cựu Chủ tịch Tổng công ty 3/2 đã trực tiếp thực hiện việc ký hợp đồng liên doanh (góp vốn) vào công ty khác khi chưa được phép của Hội đồng quản trị và chủ sở hữu là Tỉnh ủy Bình Dương, được thực hiện bằng thủ đoạn "tiền trảm, hậu tấu".

Ngày 1/7/2010, bị cáo Nguyễn Văn Minh đã đại diện cho tổng công ty ký hợp đồng liên doanh góp vốn với Công ty Âu Lạc do bị cáo Nguyễn Quốc Hùng làm đại diện để thành lập Công ty Tân Phú.

Nhưng thực tế, đến ngày 8/7/2010, trên cương vị Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Tổng công ty 3/2, bị cáo Minh mới chủ trì cuộc họp hội đồng quản trị để ký Nghị quyết hội đồng quản trị về việc hợp tác đầu tư, góp vốn thành lập công ty liên doanh để thực hiện Dự án khu dân cư, thương mại, dịch vụ quy mô 43 ha tại khu vực phường Phú Mỹ, thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương.

Đến ngày 21/7/2010, bị cáo Minh mới ký báo cáo về việc xin chủ trương hợp tác thành lập công ty liên doanh (góp vốn vào công ty khác thành lập Công ty Tân Phú), tức là xin chủ trương mà trước đó ngày 1/7/2010 đã tự ý thực hiện mà không cần có chủ trương, quyết định của chủ sở hữu, cũng như hội đồng quản trị.

Đối với hợp đồng thỏa thuận liên doanh, các bị cáo xác định hiện trạng khu đất 43 ha là đất sạch thuộc quyền sử dụng hợp pháp của Bên A (Tổng công ty 3/2), sẵn sàng cho việc sử dụng và đầu tư ngay là hoàn toàn không đúng thực tế pháp lý của khu đất và trái quy định của pháp luật. Khu đất 43 ha tại thời điểm ký hợp đồng chưa hoàn thành việc đền bù giải phóng mặt bằng, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa xác định mục đích sử dụng đất và chưa quy định thời hạn sử dụng đất.

Đại diện viện kiểm sát khẳng định, mặc dù chưa được giao đất theo đúng quy định của pháp luật nhưng bị cáo Nguyễn Văn Minh và bị cáo Nguyễn Quốc Hùng đã tự thỏa thuận xác định giá đất theo giá đền bù, giải phóng mặt bằng là 570.000 đồng/m2 làm cơ sở để các bị cáo tính giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất sau này là hoàn toàn không có cơ sở pháp lý và trái quy định về các nguyên tắc xác định giá đất.

Tại thời điểm bị cáo Minh thỏa thuận liên doanh thì Tổng công ty 3/2 chưa được giao đất có thu tiền sử dụng đất. Các bị cáo mới chỉ tính toán được số tiền đền bù, giải phóng mặt bằng, xây dựng công trình tạo lực trên đất, nhưng chưa tính hết số tiền sử dụng đất và thuế trước bạ phải nộp sau này.

Do đó, việc các bị cáo đã sử dụng giá đất do bị cáo Minh tự thỏa thuận trái pháp luật từ năm 2010 làm cơ sở xác định giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại thời điểm chuyển nhượng là vi phạm quy định pháp luật. Hành vi vi phạm này đã xuyên suốt trong vụ án, theo chủ trương và ý chí của bị cáo Nguyễn Văn Minh ngay từ đầu, bộc lộ rõ động cơ của các bị cáo là vụ lợi.

Chính vì thế, đại diện viện kiểm sát khẳng định không thể coi hợp đồng liên doanh và chủ trương của chủ sở hữu đã được Tổng công ty 3/2 thực hiện đúng quy định của pháp luật; không có cơ sở đánh giá lại chủ trương của Tỉnh ủy Bình Dương tại công văn số 407 như ý kiến của các luật sư.

"Có đầy đủ chứng cứ xác định bị cáo Nguyễn Văn Minh và các bị cáo thuộc Tổng công ty 3/2 không có quyền bán khu đất 43 ha nêu trên, nhưng các bị cáo đã thông đồng với các bị cáo thuộc Công ty Âu Lạc vì động cơ vụ lợi, cố tình làm trái quy định của pháp luật và chủ trương của chủ sở hữu, thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo giá thỏa thuận trái quy định của pháp luật gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Diễn biến hành vi phạm tội thể hiện rõ vai trò chủ mưu xuyên suốt và trực tiếp thực hiện tội phạm của bị cáo Nguyễn Văn Minh"- đại diện viện kiểm sát nêu quan điểm trước tòa.

Trong phiên tòa hôm qua (23/8), luật sư Nguyễn Thị Thu - bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Công ty CP Đầu tư và phát triển Kim Oanh TPHCM (Công ty Kim Oanh) và Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Tân Phú (Công ty Tân Phú, công ty con của Công ty Kim Oanh) - đã đề nghị hội đồng xét xử về việc tuyên trả 43ha "đất vàng" về Tỉnh ủy Bình Dương quản lý.

Công ty Kim Oanh đã đề nghị được nộp khoản tiền sử dụng đất chênh lệch và tiếp tục thực hiện dự án 43ha. Luật sư cho rằng việc giao cho Công ty Kim Oanh và Công ty Tân Phú tiếp tục thực hiện dự án vừa giúp khắc phục được toàn bộ thiệt hại liên quan đến khu đất 43ha, vừa bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp cho "người thứ ba ngay tình".

Trước đó, viện kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Minh hình phạt cao nhất trong tổng số 28 bị cáo, 29-30 năm tù, về cả hai tội Tham ô tài sản và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Thế Kha