Giả biển số xe: Từ động cơ khuất tất đến làm việc hại người

LTS: Hàng loạt vụ giả biển số xe bị cộng đồng mạng phát hiện, tố giác gần đây dấy lên mối lo ngại nếu không được ngăn chặn sẽ trở thành những vấn đề gây bất ổn trong xã hội. Biện minh cho hành vi này là những lý do: Trốn phí qua trạm, tránh phạt nguội... nhưng hệ lụy thấy rõ là cảnh không ít chủ xe hứng chịu “tai bay vạ gió”, bỏ công việc, ngược xuôi nhờ hỗ trợ để minh oan cho mình. Những hành vi “lợi mình, thiệt người”, chủ đích “gieo tội” cho người khác như trên đã khiến cộng đồng bất bình, phê phán về đạo đức lái xe và thẳng thắn "tuyên chiến" đòi chế tài nghiêm khắc theo quy định của pháp luật.

Án phạt nguội rơi "trúng đầu", nghi xe bị giả biển số

Cuối tháng 7/2022, anh Xuân Minh (quê ở huyện Hiệp Hòa, Bắc Giang) lái ô tô cá nhân đi đăng kiểm. Tại đây, anh bất ngờ khi bị từ chối đăng kiểm do có lỗi phạt nguội. Khi tra lên hệ thống phạt nguội, anh Minh càng ngỡ ngàng khi hành vi bị phạt xảy ra tại Hà Nội - thời điểm trên anh chưa ra khỏi tỉnh bằng xe cá nhân.

Không riêng anh Minh, trên các diễn đàn mạng xã hội về ô tô xuất hiện nhan nhản các trường hợp tương tự khi bất ngờ nhận "trát" phạt nguội oan vì hành vi làm giả biển của người khác.

Động cơ khuất tất, chủ đích "gieo tội" cho người khác 

Trao đổi với VietNamNet trước thực trạng trên, Trung tá Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học (Cục Truyền thông Công an nhân dân, Bộ Công an) khẳng định, làm giả hoặc thay đổi biển số xe là hành vi vi phạm pháp luật giao thông đường bộ.

"Hành vi này phổ biến với các chiêu thức tự ý thay đổi, lắp biển số giả, sửa đổi biển số để gây ra sự nhầm lẫn dẫn đến việc xử lý không chính xác khi các thiết bị ghi hình ảnh phương tiện vi phạm", Trung tá Hiếu nêu.

Theo ông Hiếu, hành vi vi phạm pháp luật trên gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Cụ thể, việc kiểm soát giao thông không được chính xác khi xử lý vi phạm. Việc thay đổi kí tự dẫn đến việc những người không hề liên quan nhưng có biển số xe trùng với biển số đã được thay đổi, dẫn đến những người không sai phạm mà bị xử lý. Việc này gây khó khăn cho cơ quan chức năng, đặc biệt là làm liên lụy đến người khác.

Theo chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu, nếu người bình thường thì "không ai có hành vi như trên".

Trước câu hỏi về việc những biển số bị che dẫn đến các hệ lụy nguy hiểm như sử dụng phương tiện để phạm tội về hình sự, ma túy; hoặc biển số xe lui tới các khu vực có dịch vụ nhạy cảm dẫn đến nội bộ gia đình lục đục, gây hiểu lầm... ông Hiếu cho rằng, những hành vi trên gây hệ lụy tiêu cực cho xã hội.

Trung tá Hiếu khẳng định "những người thay đổi biển số xe, làm giả biển số đương nhiên họ sẽ có những hành động khuất tất. Khi những người đã chủ động thay đổi biển số thì động cơ là để cơ quan chức năng không phát hiện và nhận diện ra hành vi vi phạm. Cũng không loại trừ các đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật khác".

Ngoài ra, ông Hiếu cho rằng việc thay đổi, làm giả biển số xe có ảnh hưởng rất lớn, tác động đến trật tự an toàn giao thông. Do đó, ông Hiếu cho rằng cần tăng mức xử lý để răn đe.

"Việc truy tìm ra biển số thật vi phạm tốn nhiều thời gian, công sức. Cơ quan chức năng nên xem xét giữ bằng lái. Đây là vấn đề ý thức, hoàn toàn là ý thức của chủ phương tiện, do đó xử phạt nặng hơn để răn đe, không tái phạm hành vi và cảnh tỉnh đến những người khác", ông Hiếu nói.

"Nếu không ngăn chặn sẽ gây bất ổn trong xã hội"

Trao đổi với VietNamNet về thực trạng làm giả hoặc che biển số xe nêu trên, Luật sư Nguyễn Thanh Hải (Đoàn luật sư TP Hà Nội) chia sẻ dưới nhiều khía cạnh.

Là một người có sử dụng xe ô tô và thường xuyên sử dụng mạng xã hội, ông Nguyễn Thanh Hải cho biết thực trạng nhái biển số, dán thêm các kí tự vào biển số xe diễn ra rất phổ biến và nhức nhối.

Theo ông, cách đây 1-2 năm thì việc này còn ít xuất hiện, nhưng trong thời gian vừa qua, tần suất xuất hiện của hành vi trên ngày một dày đặc, gây bức xúc trong cộng đồng.

Cũng theo ông Hải, hành vi chủ đích nhái biển kiểm soát, che biển số, sử dụng biển số xe giả, làm lệch biển số bằng cách thêm các kí tự hoặc vẽ thêm để thay đổi biển kiểm soát… nhằm đẩy rủi ro cho người khác, gây phiền toái cho các chủ xe, nếu không được xử lý dứt điểm sẽ gây bất ổn cho xã hội.

Theo ông Hải, đặt vị trí là những chủ xe chấp hành đúng quy định, bị nhái biển thì đây là “tai bay vạ gió”, là hậu quả không mong muốn. Quá trình bị phạt nguội và giải thích với nhà chức trách về việc bản thân bị nhái biển số xe rất tốn thời gian và kéo lùi sự vận hành thông thường của xã hội.

"Có những người nhái biển số xe để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng thì câu chuyện không đơn giản chỉ là vấn đề hành chính thông thường. Ở đây công dân có xe bị nhái biển phải giải trình, bỏ quỹ thời gian và các hoài nghi của những người xung quanh nếu bị mời lên để xác minh một sự việc nhất định", ông Hải nêu.

Đề cập đến vấn đề ý thức khi tham gia giao thông, luật sư Hải cho rằng nếu tình trạng trên tiếp diễn sẽ tạo nên diện mạo giao thông xấu xí, hỗn loạn.

"Việc ra đường đi sai làn hoặc vượt đèn đỏ hoặc các vi phạm khác xét ở góc độ nào đó nếu ai đi sai thì cá nhân người đó chịu. Câu chuyện ở đây rất rạch ròi và thuyết phục. Tuy nhiên, việc tác động vào biển kiểm soát rồi đi sai, đổ vấy cho người khác tạo ra hệ lụy khó lường, tạo tâm lý lo lắng cho những người tham gia giao thông. Vì không ai dám chắc, mình sẽ không là nạn nhân của vấn nạn trên", lời ông Hải.