Pháp cho máy bay chiến đấu Mirage 2000C nghỉ hưu sau bốn thập kỷ phục vụ

Vào ngày 23/6, Không quân Pháp đã cho nghỉ hưu phi đội cuối cùng gồm máy bay chiến đấu hạng nhẹ một động cơ Mirage 2000C, loại máy bay chiến đấu đầu tiên được đưa vào phục vụ năm 1983. Đơn vị cuối cùng sử dụng máy bay, Escadron de Chasse 2/5, dự kiến ​​sẽ được trang bị dòng máy bay chiến đấu Rafale 'thế hệ 4+' mới hơn vào năm 2024.

Mirage 2000 được cho là đã quá cũ kỹ và không đủ sức cạnh tranh với các mẫu tiêm kích đến từ Mỹ và các nước khác. Mirage 2000 được đánh giá là kém hơn hai loại tiêm kích là F-16 của Mỹ và MiG-29 của Liên Xô. F-16 vượt trội hơn Mirage 2000 trên các thị trường xuất khẩu, ít tốn kém hơn và sử dụng động cơ mạnh hơn đáng kể dẫn đến hiệu suất bay tổng thể tốt hơn. Tuy nhiên, điểm thiếu sót chính của Mirage 2000 đến từ việc những tùy chọn nâng cấp hạn chế của nó khiến cho loại máy bay này bị cho là lỗi thời.

Trong khi đó các loại máy bay tương đương của Mỹ hoặc Nga có rất nhiều các tùy chọn để nâng cấp. Ví dụ như Mỹ và Nga có những phiên bản nâng cấp bao gồm MiG-29SMT / UPG và F-16V được trang bị radar mảng quét điện tử, hệ thống điện tử hàng không hiện đại và vũ khí dự phòng, thậm chí dòng máy bay MiG còn được Nga thay thế cho một động cơ mới.

Máy bay chiến đấu Mirage 2000 (Ảnh: Military Watch Magazine)

Như thường thấy ở các thế hệ máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư, Mirage 2000 được dự định sử dụng như một phần của sự kết hợp cao-thấp được bổ sung bởi máy bay chiến đấu Mirage 4000 động cơ đôi hạng nặng. Điều này phản ánh vai trò của Su-27 và F-15 như sự bổ sung nặng hơn cho MiG-29 và F-16, cũng như sự kết hợp tầm cao sau này của Trung Quốc giữa J-11/16 và J-10.

Tuy nhiên, sự kém ổn định của Mirage 4000, kết hợp với sự thiếu quan tâm của các khách hàng nước ngoài, đã dẫn đến việc nó bị hủy bỏ với việc các quốc gia châu Âu độc quyền sản xuất máy bay chiến đấu hạng nhẹ kể từ đó. Nơi mà đối thủ gần nhất của Mirage, F-16 đã chứng kiến ​​một người kế nhiệm được phát triển với khả năng của những chiếc máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, máy bay chiến đấu tàng hình một động cơ đầu tiên trên thế giới F-35.

Khi Rafale đi vào hoạt động năm 2001, nó không có radar mảng pha quét điện tử chủ động, với động cơ yếu hơn bất kỳ loại máy bay chiến đấu nào khác và không có khả năng tàng hình. Rafale chỉ được tích hợp các tên lửa không-đối-không có tầm bắn vượt quá 100km, cụ thể là Meteor từ năm 2021, chậm hơn các đối thủ Mỹ, Nga và Trung Quốc từ hai đến ba thập kỷ.

Máy bay chiến đấu Mirage 2000 và Mirage 4000 (Ảnh: Military Watch Magazine)

Mặc dù được giao nhiệm vụ phòng không, phi đội Mirage 2000C cuối cùng rời biên chế là một trong những phi đội không chiến kém nhất trong số các đơn vị máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư đang hoạt động trên thế giới. Các máy bay chiến đấu này chỉ được trang bị tên lửa không-đối-không tầm nhiệt tầm ngắn Magic II, có nghĩa là chúng không có khả năng nhắm bắn ngoài tầm nhìn, do đó chúng có thể gặp bất lợi ngay cả khi đối đầu với các máy bay chiến đấu thế hệ thứ ba như F-4E Phantom của Hy Lạp hoặc MiG-23MLD của Syria.

Trong khi đó, các biến thể mới của F-16 có tên lửa dẫn đường bằng radar AIM-120D với tầm bắn 160-180km, trong khi máy bay chiến đấu một động cơ thế hệ thứ tư mới nhất của Trung Quốc là J-10C được trang bị tên lửa PL-15 với radar AESA dẫn đường và tầm bắn ước tính lên đến 200-300km. Sự cải tiến này khiến phần lớn các đơn vị máy bay chiến đấu của Pháp bị tụt lại rất xa, và khiến Escadron de Chasse 2/5 trở nên lỗi thời.

Ngay cả với vũ khí dẫn đường bằng radar, các radar tương đối yếu của phi đội Escadron de Chasse 2/5 vẫn sử dụng các mảng quét cơ học, có nghĩa là chúng rất dễ bị nhiễu. Các radar mảng pha quét điện tử đầu tiên dùng trong không chiến được Không quân Liên Xô giới thiệu vào năm 1981, khiến các phi đội máy bay chiến đấu của Pháp bị tụt hậu hàng chục năm so với thời đại.

Ngoài việc thiếu tên lửa dẫn đường bằng radar hoặc cảm biến hiện đại, tên lửa không-đối-không Magic II được trang bị trên Mirage 2000C cũng đã lỗi thời. Với việc cho nghỉ hưu phi đội Escadron de Chasse 2/5, Không quân Pháp đã cho nghỉ hưu một trong những đơn vị máy bay chiến đấu kém nhất trong NATO.

Theo Military Watch Magazine