Giá lên đỉnh, thu tiền nhiều nhất lịch sử: Món hàng Việt gặp thời trên đất Mỹ

Chỉ 5 tháng thu về 1,2 tỷ USD

Thời điểm giữa năm 2021, dịch bệnh bùng phát ở các tỉnh phía Nam khiến chuỗi ngành hàng cá tra đứt gãy hoàn toàn. Đỉnh điểm quý 3 năm ngoái, sản lượng cá tra thu hoạch làm nguyên liệu chế biến giảm mạnh kéo theo lượng tồn đọng lớn, giá rớt thảm.

Tính đến đầu tháng 9/2021, có 52/106 nhà máy chế biến cá tra tại An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long phải tạm dừng, số lao động phải nghỉ việc do dịch bệnh khoảng trên 70%. Các nhà máy hoạt động công suất cũng chỉ đạt 30-40%, xuất khẩu cá tra lao dốc.

Song, khi dịch bệnh dần được kiểm soát, thị trường Mỹ, châu Âu… hồi sinh, ngành hàng cá tra chớp được cơ hội vàng đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu đưa chuỗi ngành hàng này phục hồi thần tốc.

Số liệu từ Bộ NN-PTNT cho thấy, chỉ trong vòng 5 tháng năm 2022, xuất khẩu cá tra lập kỷ lục lịch sử, đạt 1,21 tỷ USD, tăng tới 91,2 so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi cả năm 2021, thế mạnh này của Việt Nam chỉ thu về 1,54 tỷ USD.

Xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang các thị trường đều ghi nhận sự tăng trưởng đột biến. Trong đó, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc - Hong Kong đạt mức tăng trưởng ba con số suốt mấy tháng qua. Tới nay, giá cá tra phile xuất khẩu trung bình sang Trung Quốc dao động từ 3,15-3,25 USD/kg, cao hơn 0,5 USD/kg so với cùng kỳ năm trước.

Tương tự, xuất khẩu cá tra sang Mỹ 5 tháng đầu năm tăng tới 131%. Theo số liệu thống kê mới nhất của ITC, tới cuối tháng 4/2022, giá cá tra đông lạnh nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam lập thêm đỉnh mới, đạt gần 5 USD/kg, cao hơn so với cùng kỳ năm trước gần 2 USD/kg. Đây là mức giá tăng mạnh chưa từng có trong 3 năm trở lại đây và phá mọi đỉnh lịch sử.

Tại khối thị trường CPTPP, xuất khẩu cá tra ghi nhận mức tăng trưởng từ 29-86%. Ngoài ra, xuất khẩu mặt hàng này sang thị trường EU tăng 89%, sang Thái Lan tăng 85%,  Brazil tăng 51%...

Xuất khẩu cá tra sẽ bùng nổ

Trong báo cáo ngành thủy sản, Công ty chứng khoán BIDV (BSC) cho rằng ngành cá tra sẽ bước vào chu kỳ tăng trong năm 2022. Theo đó, nhu cầu tiêu thụ cá tra ở các thị trường chính như Mỹ, Trung Quốc, EU sẽ tăng trưởng mạnh sau thời gian dài bị dồn nén bởi Covid-19.

Với thị trường Mỹ, các nhà nhập khẩu nước này tăng cường việc nhập khẩu cá tra khi mức tồn kho cá tra đã ở mức rất thấp sau hai năm dịch bệnh. Bên cạnh đó, diện tích nuôi trồng cá da trơn tại Mỹ giảm trong ba năm liên tiếp, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cá da trơn của nước này. Chính hai yếu tố này tạo đà cho ngành cá tra của Việt Nam tăng trưởng mạnh từ quý 4 năm 2021 đến nay.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), những ảnh hưởng từ cuộc xung đột Nga - Ukraine tác động không nhỏ tới thị trường cá thịt trắng thế giới… Tuy nhiên, với việc thêm 6 nhà máy được vào danh sách chế biến, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ tới đây sẽ tăng thêm.

Việc thị trường cá trắng bị ảnh hưởng cũng là cơ hội cho xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang EU.

Còn với Trung Quốc, nguồn hàng cá tra tồn sắp cạn nên thị trường này sẽ chấp nhận nhập cá tra Việt Nam với giá hiện tại. Đặc biệt, khi Trung Quốc dần tiến tới mở cửa trở lại sau dịch Covid, mức tiêu thụ cá tra tại nước này ngang ngửa với Mỹ. Đây là nhân tố quyết định đà tăng trưởng của ngành cá tra trong nửa cuối năm nay.

Bà Trương Thị Lệ Khanh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vĩnh Hoàn, cho biết, nhu cầu tiêu thụ cá tra tại Mỹ, châu Âu, Trung Quốc bật tăng như hiện nay do kiểm soát được đại dịch Covid-19, thêm việc nguồn cung thiếu hụt nên năm 2022 sẽ "rất vi diệu", giúp toàn ngành cá tra đều có lời.

Hiện các nhà máy chế biến cá tra đã chạy hết công suất để phục vụ đơn hàng xuất khẩu. Ngoài ra, doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam cũng nhắm đến các thị trường tiềm năng như Mexico, Ai Cập và Thái Lan.

Theo tính toán của Bộ NN-PTNT, trong năm 2022, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,6 tỷ USD. Tuy nhiên, đến giữa tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cá tra ước đạt 1,4 tỷ USD, tăng 90% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sự tăng trưởng tốt ở hầu hết các thị trường xuất khẩu lớn bù đắp cho hơn 3 năm ngành cá tra bị tổn thương nặng nề do Covid-19. VASEP dự báo, xuất khẩu cá tra có thể đạt 2,6 tỷ USD trong năm nay.

Tâm An