Ăn chay không đúng cách, hậu quả khó lường

Ngừng tim vì ăn chay

Mới đây, một nữ bệnh nhân (57 tuổi, Hà Nội) nhập Bệnh viện Đa khoa Đức Giang với tình trạng giảm ý thức, ngừng tuần hoàn. Sau khi cấp cứu lần 1 trong 40 phút, bệnh nhân tỉnh, có nhịp tim trở lại. Sau kiểm tra, xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị suy thận cấp, viêm phổi nặng, hạ kali, magie máu, tiêu cơ vân, suy tim.

Trong quá trình cấp cứu, bệnh nhân tiếp tục có 5 lần ngưng tuần hoàn. Trao đổi với bác sĩ, gia đình bệnh nhân cho biết bệnh nhân có tiền sử mắc tăng huyết áp, đang trong chế độ ăn chay (ăn theo hướng dẫn trên Internet) trong 45 ngày trước khi vào viện. Những biểu hiện ban đầu dẫn đến nhập viện là đau ngực trái, mệt mỏi, giảm ý thức...

Bác sĩ Phạm Duy Tùng – Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, bác sĩ điều trị cho bệnh nhân – cho biết tình trạng của bệnh nhân là hậu quả của quá trình ăn chay không đúng cách, dẫn đến thiếu vi chất, gây suy dinh dưỡng, rối loạn điện giải và từ đó dẫn đến những biến chứng nặng nề.

Trường hợp khác, bệnh nhân 61 tuổi ở Gia Lâm, Hà Nội nhập Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu trong tình trạng ngừng tuần hoàn, rối loạn natri, kali. Không chỉ vậy, bệnh nhân còn có biến chứng suy thận cấp, tiêu cơ vân. Ngay lập tức bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn, bồi phụ điện giải.

Sau 15 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân được xuất viện. Nhưng rất tiếc, chỉ một ngày xuất viện, bệnh nhân lại phải quay lại viện cấp cứu vì bị đau tim dữ dội. Lần này bà được chẩn đoán bị hẹp động mạch vành, chỉ định đặt stent.

Các bác sĩ cho biết bệnh nhân bị bệnh mạch vành, nhưng lại ăn chay không đúng cách làm giảm điện giải trong máu, kích thích gây ngừng tim.

Có thể thiếu vi chất

Bác sĩ Hoàng Thị Yến - khoa dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện quận 11 – cho biết ăn chay là trong các bữa ăn chỉ sử dụng các loại thực phẩm chay như rau củ, các loại hạt, các loại đậu, nấm… để chế biến thành các món ăn mà không sử dụng thịt các loài động vật.

Tuy nhiên, chế độ ăn thuần chay nếu không đúng phương pháp có thể khiến cho bạn thiếu dinh dưỡng (protein, omega-3) và các vi chất dinh dưỡng (vitamin B12, vitamin D; thiếu sắt, kẽm, canxi, i-ốt).

Khi ăn chay, bạn cần ăn đủ 3 bữa chính và có thêm những bữa phụ để cung cấp đủ năng lượng. Các món ăn trong bữa chính phải đủ 4 nhóm chất: bột, đường, đạm (đậu, sữa đậu nành, lạc, vừng, nấm, đậu đũa, đậu Hà lan, đậu xanh…), dầu thực vật và rau, hoa quả. Nên thiết kế thực đơn ăn chay phong phú và thường xuyên thay đổi món.

Ngoài ra, nên uống thuốc bổ sung sắt, vitamin… theo chỉ định của bác sĩ để cung cấp các chất mà thực phẩm chay không có. Ngoài ra, do chế độ ăn chay chỉ sử dụng các loại rau củ, đậu hạt, nấm… đa số mang tính chất hàn, nên khi chế biến ta cần sử dụng các gia vị ấm nóng như tiêu, gừng, tỏi để mang lại cân bằng cho bữa ăn. Và đặc biệt, không nên áp dụng việc ăn chay một cách máy móc mà phải phù hợp với nhu cầu cơ thể.

BS Duy Tùng cảnh báo mỗi người sẽ có một chế độ dinh dưỡng khác nhau, đặc biệt là những trường hợp có bệnh lý nền sẵn vì thế người dân không nên ăn chay theo chế độ trên mạng. Điều này có thể dẫn đến thiếu vi chất gây suy dinh dưỡng, rối loạn điện giải, và gây biến chứng nặng nề. Trước khi ăn chay, bệnh nhân cần được bác sĩ dinh dưỡng tư vấn chế độ ăn hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

BS Nguyễn Văn Tiến - Viện Dinh dưỡng Quốc gia - cho biết ăn chay có nhiều chất xơ giúp chống táo bón, giảm cholesterol, giảm thèm ăn, tránh được béo phì, chất xơ làm giảm triglyceride và mỡ xấu LDL… Song nếu ăn chay trường thường bị thiếu một số chất khoáng như sắt, kẽm, can xi, vitamin B12... dễ có nguy cơ thiếu máu.

Người trưởng thành nên ăn chay ít nhất một tuần một lần để thanh lọc cơ thể, tránh bệnh tật, giúp tâm hồn thư thái, tinh thần nhẹ nhõm. Người lớn tuổi cần một số chất dinh dưỡng từ thức ăn nguồn động vật để duy trì sức khỏe, do họ thường khó hấp thụ dưỡng chất, vì thế ăn chay trường không phải là liệu pháp an toàn cho sức khỏe.

ANH ĐÀO