Các địa phương căng thẳng vì thiếu hóa chất, dịch truyền khi chống dịch sốt xuất huyết

Thiếu tiền thuê người diệt loăng quăng

Bác sĩ Lương Chấn Quang, Viện Pasteur TP.HCM, tính đến thời điểm này, khu vực phía Nam ghi nhận 39.317 trường hợp mắc sốt xuất huyết nhập viện, 36 trường hợp tử vong. Đây cũng là số tử vong trên cả nước vì sốt xuất huyết tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền Nam. Tỷ lệ trẻ em tử vong cao hơn so với diễn biến mọi năm.

Đặc biệt, số ca mắc sốt xuất huyết tăng nhanh trong 4 tuần trở lại đây, chiếm gần 50% số ca mắc và 45% ca tử vong từ đầu năm. Đại diện Viện Pasteur cho hay, năm 2022 có rất nhiều nguy cơ có thể dẫn đến bùng dịch sốt huyết. Tuy nhiên, công tác phòng chống dịch ở cơ sở gặp rất nhiều khó khăn.

Cụ thể, các địa phương thiếu mức chi tiền công diệt lăng quăng, thuê phun hóa chất, không được duyệt kinh phí này. Để khắc phục, các Trung tâm Y tế sử dụng xe phun xịt công suất lớn để giảm tiền thuê người. Thế nhưng, bất lợi là xe không thể di động vào từng hộ gia đình xịt hóa chất diệt muỗi.

Về nhân sự y tế, sau dịch Covid-19, nhân viên y tế xin nghỉ nhiều nên cán bộ chuyên trách phòng chống sốt xuất huyết đều mới, không có kinh nghiệm. Thực tế này diễn ra tại tỉnh Bình Dương và nhiều nơi khác. Theo đại diện Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Bình Dương, tỉnh hiện ghi nhận hơn 4.000 ca sốt xuất huyết, 8 ca tử vong. Nhân sự trạm y tế xã phường trên toàn tỉnh thiếu hơn 500 biên chế.

Trong khi đó, trạm y tế vừa chống dịch sốt xuất huyết, vừa phải lo tiêm vắc xin, không thể khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, kéo theo không có kinh phí hoạt động. “Đó là vòng luẩn quẩn, rất tội cho anh em 91 trạm y tế  hiện nay”, đại diện CDC Bình Dương nói.

Đề xuất Bộ Y tế chi viện khẩn cấp

Hầu hết các địa phương đang gặp khó về hoá chất diệt muỗi. Thạc sĩ Quang cho hay, nhiều nơi, hóa chất dự trù năm 2022 chỉ hoàn toàn nằm trên giấy.

Về nội dung này, đại diện CDC An Giang chia sẻ, hóa chất diệt muỗi đã bắt đầu thiếu. Việc đấu thầu đã được thực hiện nhưng phải hủy thầu do không đạt. Để giải quyết trước mắt, các huyện được chỉ định thầu rút gọn (giá trị dưới 100 triệu) để tự xử lý, tuy nhiên các địa phương đang có tâm lý… sợ đấu thầu.

Cũng ở An Giang, dịch truyền cao phân tử cho bệnh nhân sốt xuất huyết chỉ cầm cự trong 1-2 tháng nữa. Đây là điều rất nguy hiểm vì theo dự báo của địa phương, khoảng hơn 1 tháng nữa dịch sốt xuất huyết sẽ vào cao điểm, ca nặng tăng, dịch truyền cần nhiều.

Đây là khó khăn chung trên cả nước. Theo Viện Pasteur TP.HCM, ở 5 địa phương Viện khảo sát thì các trung tâm y tế huyện đều thiếu dịch truyền cao phân tử. “Các Trung tâm y tế không có vũ khí chăm sóc bệnh nhân ngay từ giây phút đầu tiên”, bác sĩ Lương Chấn Quang lo ngại.

Đại diện Viện Pasteur TP.HCM thẳng thắn đề nghị Bộ Y tế có giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ những vướng mắc của địa phương. Đề nghị Bộ Y tế có kế hoạch cấp chi viện khẩn cấp cho các địa phương đang khủng hoảng hóa chất diệt côn trùng.

Đại diện Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, dịch cao phân tử theo phác đồ điều trị sốt xuất huyết là Dextran 40, Dextran 70 - hiện bị khan nguồn cung do chỉ có Thái Lan sản xuất. Hiện nay, Việt Nam chỉ còn dịch truyền HES đủ sử dụng cho tất cả các bệnh viện, chưa rõ hiệu quả bằng các dịch cao phân tử trên hay không.

“Nếu đặt hàng dịch cao phân tử ở Thái Lan từ bây giờ thì sớm nhất tháng 12 mới có”, đại diện Cục quản lý khám chữa bệnh nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho hay, bà rất chia sẻ đồng cảm với anh em ngành y tế khi ngành gặp nhiều khó khăn. Bộ Y tế sẵn sàng hỗ trợ tốt nhất cho y tế phía Nam trong tất cả các vấn đề về phòng chống dịch, những đề xuất của Viện, địa phương sẽ được ghi nhận và đề nghị các Vụ, Cục giải quyết nhanh nhất.

Linh Giao