Hành thiền trong đa vũ trụ

Đó là phim Mọi thứ mọi nơi mọi lúc (Everything everywhere all at once). Được biết vai chính ban đầu dự định dành cho Thành Long nhưng về sau cặp đôi đạo diễn kiêm biên kịch Dan Kwan và Daniel Scheinert (gọi chung là Daniels) quyết định chuyển trọng trách cho Dương Tử Quỳnh. Việc đổi giới tính này nhấn mạnh chủ đề mà phim mổ xẻ: văn hóa gia đình Á Đông nơi nữ giới thường chịu nhiều áp lực hơn.

Gia đình người Mỹ gốc Hoa trong phim vẫn tuân thủ những chuẩn mực Á Đông trong khi bà chủ tiệm giặt Evelyn phải gồng mình để trang trải cuộc sống. Chuẩn người Á Đông với đức tính chịu đựng mà không cần biết người khác có cần sự hy sinh đó không. Những mối quan hệ giữa các thành viên trong nhà có đầy vấn đề nhưng không được giải quyết rốt ráo.

Sự có mặt trên đời của Evelyn Wang vốn dĩ không được chào đón đơn giản vì là con gái. Cô vùng lên chọn cho mình một người chồng không theo ý cha mẹ. Nhưng khi ở chung với cha già thì cô vẫn răm rắp chiều ý ông từ chuyện lớn tới chuyện nhỏ. Và cô tiếp tục tự cho mình quyền ngăn cản con gái, nhất là Joy lại yêu người cùng giới.

Cô bắt đầu chán anh chồng Waymond chỉ vì anh không được việc như cô muốn. Waymond muốn có một cuộc sống cân bằng, lãng mạn hơn nhưng tỏ ra quá hiền lành để có thể lèo lái gia đình. Nói chung Evelyn nghĩ rằng, mình có vai trò quan trọng trong nhà mà không biết mọi người phải chịu đựng cô như thế nào. Và tất nhiên cô cũng không có lúc nào để nghĩ cho bản thân mình, về những mộng ước từ khi còn trẻ. Cô vẫn muốn tiếp tục chứng tỏ mình ngày càng chăm ngoan cho ông bố yên lòng.

Tất nhiên còn vô số các cô Evelyn ở các vũ trụ khác đang sống một cuộc sống khác mà dường như đều hay ho thú vị hơn một chủ tiệm giặt là. Người là ngôi sao võ thuật, người là ca sĩ nổi tiếng, người lại sinh ra ở vũ trụ mà ai cũng có các ngón tay làm bằng xúc xích có thể ăn được. Nhưng cũng có khi khi Evelyn chỉ là một tảng đá, bức tượng, ác thú hay nhân vật truyện tranh…

Có một thiết bị giống tai nghe không dây để kết nối các phiên bản này lại với nhau. Và chính anh chồng khờ lại hóa ra lại là hướng dẫn viên đưa Evelyn vào đa vũ trụ. Cũng là nhiệm vụ trừ gian diệt bạo nhưng địch thủ lớn nhất của Evelyn lúc này lại là phiên bản toàn năng của chính con gái mình. Chính Evelyn trong một vũ trụ khác đã đòi hỏi quá đáng ở Joy nên biến cô bé thành một thứ quái vật có sức mạnh phá hủy tuyệt đối.

Phim không thu hút khán giả bằng những khung cảnh vũ trụ siêu thực mà chủ yếu là ở đây, ngay lúc này, các phiên bản đều có thể nhập vào bà chủ tiệm giặt là để chiến đấu. Mỗi tội “kẻ thù” nguy hiểm nhất thì lại có quan hệ huyết thống không chỉ trong một vũ trụ nên là không thể trừ khử được. Tóm lại đây chính là hành trình đi tìm lại mình, tìm lại con và ý nghĩa cuộc sống của Evelyn. Bề ngoài là các cuộc chiến tưng bừng hoa lá (ở vũ trụ nào thì Joy cũng là fashionista chính hiệu) nhưng phía trong giống như một hành trình thiền định. Khi người ta thực sự để tâm vào việc sống và yêu, thì mọi vấn đề đều có thể hóa giải.

Trong khi Hollywood đang chạy theo những công nghệ kỹ xảo 3D, CGI hoành tráng bắt mắt thì thì phim của Daniels lại lui về sử dụng hiệu ứng VFX cổ lỗ và rẻ tiền theo nghĩa đen. Và phương châm “ít Marvel (vũ trụ điện ảnh tạo ra Doctor Strange) hơn, nhiều Ghostbusters (loạt phim hài bắt ma nổi tiếng ở Mỹ từ những năm 1980) hơn” đã đem lại thành công. Everything everywhere… trở thành phim có doanh thu nội địa cao nhất lịch sử của hãng phim độc lập A24.

Phim giống món lẩu thập cẩm được pha chế khéo léo đáp ứng khẩu vị của đông đảo khán giả từ Đông sang Tây, không loại trừ LGBT+. Thành công nổi bật của phim chứng tỏ văn hóa và những câu chuyện Á Đông ngày càng hấp dẫn thế giới. Chẳng thế mà Dương Tử Quỳnh mới vừa tự tin khẳng định với tờ People đại ý: Các nghệ sĩ gốc Á không đợi Hollywood cho một vị trí mà sẽ không ngừng tiến bước để giành lấy những gì xứng đáng.