Hơn 100 ngày chiến tranh ở Ukraine: súng vẫn nổ, máu và nước mắt vẫn chảy

Hồ sơ - nhân vật - Ngày đăng : 20:37, 10/06/2022

Hơn 100 chiến cuộc ở Ukraine, không có con số thống kê nào đủ tin cậy về thiệt hại nhân mạng, tài sản. Thế giới vẫn nhìn vào và cảm nhận, định lượng được bằng những tính từ: ‘tàn khốc’, ‘chết chóc’, ‘tang thương’, và tương lai bất định

Vào ngày thứ 105 cuộc tấn công vào Ukraine của người Nga, giao tranh dữ dội vẫn tiếp diễn ở miền Đông khi các lực lượng Nga tìm cách củng cố quyền kiểm soát khu vực và mở đường tiếp cận trên bộ tới Crimea. Các cuộc tấn công bằng pháo binh và tên lửa tiếp tục trút xuống các thành phố, thị trấn và làng mạc xung quanh.

Những nghĩa trang mới ở Ukraine mọc lên nhiều hơn kể từ khi người Nga nổ súng. Ảnh: NYT

Tháng 4/2019, diễn viên hài Vlodymyr Zelenskyy đắc cử Tổng thống Ukraine và ông không ngờ cái nghề suốt ngày phải cười và mang lại tiếng cười cho xung quanh của mình được thay bằng những ngày tháng căng thẳng với nước mắt, giận dữ và đau đớn.

Kể từ khi người Nga vào Ukraine, hầu như không có hình ảnh nào của ông trên truyền thông diễn tả một nụ cười hay câu nói đùa như thường thấy. Sân khấu đã thay bằng những cuộc gặp mặt căng thẳng với các nguyên thủ quốc gia và những chuyến thăm tiền đồn, những dãy nhà đổ nát…

*Một chiếc thiết giáp của Nga bị bắn hạ,rỉ sét trong khu rừng gần Kyiv. Ảnh: Christopher Furlong / Getty.*

Hơn 100 ngày chiến cuộc cuốn mọi người dân Ukraine vào cuộc chiến. Tổng thống Zelensky đã thường xuyên kết thúc các bài phát biểu hàng đêm trong thời chiến của mình bằng cách công bố các giải thưởng nhà nước cho các binh sĩ Ukraine. Nhưng tối Chủ nhật 8/5 vừa qua, ông đã kết thúc việc làm thường nhật ấy bằng vinh danh một chú chó giống Jack Russell có tên Patron. Người lính 4 chân này đã được tặng thưởng huân chương vì có công phát hiện ra hơn 200 quả bom hạng nặng của Nga ở thành phố Chernihiv.

Một binh sĩ của đơn vị đặc nhiệm Kraken Ukraine quan sát khu vực bên cạnh một cây cầu bị phá hủy trên con đường gần làng Rus'ka Lozova, phía bắc Kharkiv. Ảnh: Dimitar Dilkoff / AFP

Patron trong tiếng Ukraine nghĩa là “đạn”. Trên trang Facebook của S.E.S. Ukraine, video về công việc của chú chó này thu hút hàng triệu lượt xem và chia sẻ. Một tờ báo của Mỹ đã viết: “ở Ukraine, đến cả một chú chó cũng hăng hái tham gia vệ quốc”.

*Người phụ nữ ôm chú chó chạy từ khu vực do Nga chiếm đóng đến khu vực tiếp nhận di tản ở Zaporizhzhia. Ảnh: Dimitar Dilkoff / AFP.*

Hơn 100 ngày kể từ khi Nga nổ súng, vẫn chưa có con số cụ thể nào đủ sức thuyết phục về thiệt hại nhân mạng, tài sản lẫn khí tài, quân số của cả hai bên. Nhưng vào lúc này, sự chính xác của con số không còn quan trọng nữa, vì đau thương cứ nhìn bằng mắt là thấy. Thế giới nhìn về Ukraine và định lượng những mất mát đó bằng những tính từ: “tàn khốc”, “tang thương”, chết chóc”, “chìa lìa” hay “tuyệt vọng”, thay cho con số.

*Người phụ nữ chạy khỏi căn nhà mình đang bốc cháy vì pháo kích của Nga, tại thành phố Lysychansk ở vùng Donbass. Ảnh: Aris Messinis / AFP*

Đầu tháng 6/2022, Liên Hiệp Quốc công bố đã có hơn 14 triệu người Ukraine phải rời bỏ nhà cửa vì chiến tranh, phân nửa số đó lang bạt khắp các tỉnh trong nước và hơn 6,9 triệu người đã di tản sang các nước láng giềng. Ba Lan là nước tiếp nhận đông nhất dân Ukraine với hơn 3,6 triệu người.

*Nhưng nấm mồ mới mọc lên ở thành phố Mariupol, một trong những nơi tang tóc nhất vì bom đạn Nga. Ảnh: AFP.*

EU đã cấp cho người Ukraine quyền ở lại và làm việc tại 27 quốc gia thành viên trong thời hạn tối đa 3 năm. Người tị nạn được đưa vào các trung tâm tiếp nhận nếu không tìm được người thân để nương tựa. Tất cả đều được cung cấp thực phẩm và chăm sóc y tế, được hưởng các khoản trợ cấp xã hội và tiếp cận nhà ở, giáo dục.

Nữ y tá Oksana Balandina, 23 tuổi, được chồng mình, Viktor, bế tại một bệnh viện công ở Lviv, Ukraine. Cô bị mất hai chân và bốn ngón tay vì mảnh bom. "Sau tiếng nổ, tôi thấy chân mình rơi vào khoảng không và chỉ còn thấy xương, thịt và máu”. Sau khi được cứu chữa, cô đã khiêu vũ cùng chồng ngay trong bệnh viện. Ảnh: Emilio Morenatti / AP

Nhưng dù có được vỗ về, chăm sóc ở mức nào, vết thương lòng và thể xác của người Ukraine cũng khó liền lại khi phải rời bỏ quê nhà trong hoảng loạn, chia lìa và tương lai bất định. Những tòa nhà đổ nát, xác người vùi dưới bê tông và nghĩa địa mới mọc lên nhan nhản khắp đất nước sẽ là vết thương khó liền da.

Lực lượng dân quân tập trận tại một trường bắn ở ngoại ô Kyiv. Lực lượng này phát triển rộng khắp Ukraine và góp công không nhỏ vào việc cầm chân quân Nga. Ảnh: Natacha Pisarenko / AP

Hơn 100 ngày của cuộc chiến, cuộc sống thường nhật đã bắt đầu trở lại ở nhiều nơi, dòng người tị nạn đã lần mò trở về để dựng lại những gì đã đổ nát. Theo công bố của Liên Hợp Quốc, đã có hơn 2,1 triệu người Ukraine đã quay trở về. Cơ quan biên phòng Ukraine thống kê mỗi ngày có khoảng hơn 30.000 người trở về từ bên kia biên giới.

*Thi thể một người lính Nga nằm trên chiến trường. Ảnh: John Moore / Getty*

Ở Kyiv, Nga đã rút đi và hàng quán bắt đầu mở lại. Thị trưởng Vitali Klitschko cho biết dân số của thành phố đã trở lại 2/3 mức trước chiến tranh. Các phương tiện giao thông công cộng đang hoạt động, các nhà hát và rạp chiếu phim đang mở cửa và giao thông ở hai bờ sông Dnipro đã được nối lại.

Bà Elena Holovko ngồi giữa đống đổ nát bên ngoài ngôi nhà của mình sau cuộc tấn công bằng tên lửa vào vùng Druzhkivka. Rất nhiều người già như bà không thể di tản và đành ở lại trông vào vận may. Ảnh: Bernat Armangue / AP

Ngay cả những thành phố chết chóc kinh hoàng như Mariupol, Bucha… sự sống cũng bắt đầu trở lại. Văn phòng đăng ký kết hôn đã có thể đón khách, các quán bar đã sáng đèn và đường dây điện thoại đã được kết nối…

Nhưng vẫn chẳng có gì hứa hẹn về một cuộc thái bình toàn vẹn ở Ukraine trong những ngày tháng gần nhất. Ở nhiều vùng, tiếng súng vẫn nổ và có tin là mỗi ngày Ukraine thiệt quân đến hơn 200 lính.

Người Ukraine vẫn phải sống và chiến đấu.

*Bà Galina Polyakova, 81 tuổi, ngồi trên giường trong hầm rau của mình — được biến thành nơi trú ẩn — ở Sydorove, miền đông Ukraine. Ảnh: Yasuyoshi Chiba / AFP*

Emmanuel Durand, kỹ sư người Pháp và chuyên gia về thu thập dữ liệu 3D, sử dụng máy quét laser để lập bản đồ kiến trúc của trạm cứu hỏa Kharkiv được xây dựng vào năm 1887. Bom đạn đã làm hư hại các tòa nhà và ông đang cố gắng sử dụng công nghệ để định vị và ghi lại vị trí tòa nhà nhằm phục hồi. Ảnh: Dimitar Dilkoff / AFP

Binh sĩ Ukraine khiêng quan tài của Volodymyr Losev ở Zorya Truda thuộc vùng Odessa. Người lính tình nguyện Ukraine 38 tuổi đã thiệt mạng vào ngày 7 tháng 5, khi chiếc xe quân sự mà anh đang lái chạy qua một mỏ ở miền đông Ukraine, bị trúng đạn. Ảnh: Francisco Seco / AP

*Nhân viên một siêu thị gần Kharkiv đang dọn dẹp để chuẩn bị mở cửa lại sau khi đã bị phá hủy bởi tên lửa của Nga. Ảnh: Sergey Bobok / AFP*

*Tình nguyện viên dọn dẹp bên ngoài một trung tâm thương mại ở Kharkiv để chuẩn bị mở cửa trở lại. Ảnh: Sergey Bobok / AFP*

Một bé gái ngồi xích đu trên sân chơi trước những tòa nhà dân cư bị phá hủy ở thị trấn Borodyanka. Người Ukraine mong ước sự thanh bình sẽ trở lại. Ảnh: Sergei Chuzavkov / AFP

Bình An (tổng hợp)