Công nghệ giúp Facebook đọc được suy nghĩ của bạn

Hầu hết mọi người đã có trải nghiệm kỳ lạ khi trò chuyện với một người bạn về điều gì đó và lãng quên hoàn toàn cuộc trò chuyện, nhưng sau đó lại nhìn thấy quảng cáo về chính sản phẩm hay dịch vụ đã đề cập trên Facebook hoặc Instagram của họ.

Đây thường là những thứ bạn sẽ không mất công tìm kiếm, nhưng đủ hấp dẫn để bạn có thể nhấp vào một bài đăng trên mạng xã hội. Và mặc dù không thể loại trừ hoàn toàn việc các ứng dụng điện thoại thông minh có thể đang nghe trộm các cuộc trò chuyện của bạn, nhưng nhiều khả năng công nghệ quảng cáo mạnh mẽ của Meta chính là thủ phạm.

Nhưng quảng cáo được nhắm mục tiêu hoạt động như thế nào và làm thế nào để chúng khiến người dùng nghĩ rằng Facebook biết họ đang nghĩ gì? Dưới đây là cái nhìn sơ lược về công nghệ đọc suy nghĩ của Facebook.

Facebook thu thập dữ liệu của bạn như thế nào?

Dữ liệu được thu thập trên web

Cách trực tiếp nhất để Facebook thu thập dữ liệu người dùng là trên web. Khi ai đó tạo tài khoản Facebook, họ chấp nhận chính sách bảo mật của công ty, chính sách này cho phép thu thập dữ liệu hợp pháp. Điều này bao gồm tên và ngày sinh, tương tác với những người dùng khác và các nhóm đã tham gia, cùng nhiều thứ khác.

Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là theo dõi web của Facebook mở rộng ra ngoài trang web của chính nó. Khả năng theo dõi của gã khổng lồ truyền thông xã hội áp dụng cho một số lượng lớn các điểm đến trực tuyến.

Dữ liệu được thu thập từ các ứng dụng dành cho thiết bị di động

Điện thoại thông minh là món quà trời ban đối với các công ty thu thập dữ liệu, đặc biệt nhờ cảm biến của thiết bị tạo ra rất nhiều thông tin hữu ích hàng ngày. Ví dụ: Ứng dụng Facebook có thể ghi lại các mạng Wi-Fi mà người dùng kết nối, loại điện thoại, vị trí, ứng dụng đã cài đặt, v.v...

Và theo dõi trên thiết bị di động không bị giới hạn trong ứng dụng Facebook hay các ứng dụng Meta của bên thứ nhất khác. Các bên này hợp tác với nhiều công ty, thu thập dữ liệu người dùng thông qua các ứng dụng tương ứng của họ và sau đó chia sẻ nó với Facebook.

Facebook làm gì với dữ liệu của bạn?

Về cơ bản, Meta đối chiếu và tổ chức hàng nghìn điểm dữ liệu để tìm hiểu về người dùng và xây dựng tính cách mua hàng. Khi kho dữ liệu người dùng ngày càng tăng, Facebook cải thiện độ chính xác của các thông tin kỹ thuật số này và có thể đưa ra các dự đoán ngày càng chính xác. Chúng có thể bao gồm từ các nhà hàng yêu thích đến các nhãn hiệu quần áo và nhiều hơn nữa. Những dự đoán này thường hữu ích và có thể giúp người dùng tiết kiệm thời gian, nhưng một số người thấy nó khó hiểu và đáng lo ngại.

Trên thực tế, công nghệ quảng cáo được nhắm mục tiêu của Meta mang lại cho một số người cảm giác rằng Facebook đang đọc suy nghĩ của họ. Thật vậy, đây là sức mạnh của các dự đoán theo hướng dữ liệu. Có lẽ không quá khi nói rằng những gã khổng lồ truyền thông xã hội hiện nay - hoặc ít nhất là các thuật toán của họ - biết nhiều về người dùng hơn chính họ.

Để tiến thêm một bước nữa, ranh giới giữa dự đoán và thao tác là một ranh giới mỏng manh. Một cuộc điều tra vào năm 2021 của MIT Technology Review đã tiết lộ cách Facebook đã được sử dụng để thao túng chính trị toàn cầu.

Làm cách nào giới hạn số lượng dữ liệu mà Meta và Facebook thu thập về tôi?

Mặc dù việc sử dụng Facebook đi kèm với sự đánh đổi quyền riêng tư không thể tránh khỏi, nhưng có những cách để ngăn chặn lượng lớn thông tin cá nhân đổ vào máy chủ của mạng xã hội này.

Xóa quyền ứng dụng

Từ quan điểm bảo mật, khi nói đến thiết bị di động, không cài đặt ứng dụng Facebook hoàn toàn là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, tác động thu thập dữ liệu của nó có thể bị hạn chế bằng cách xóa các quyền khác nhau của ứng dụng. Bạn có thể xóa quyền của ứng dụng bằng cách sau:

• Mở ứng dụng Settings trên điện thoại của bạn.

• Cuộn xuống và nhấn vào Apps.

• Chọn See all apps và tìm Facebook trong danh sách.

• Nhấn vào Permissions, sau đó nhấn vào một quyền riêng lẻ và đặt thành Deny.

Lưu ý: Đã có báo cáo về việc ứng dụng Facebook vẫn thu thập thông tin vị trí gần đúng thông qua địa chỉ IP ngay cả khi quyền vị trí bị tắt.

Chỉnh sửa cài đặt quảng cáo

Bạn cũng có thể kiểm soát quảng cáo nào được hiển thị trên Facebook, cả trên ứng dụng và trang web. Đây là cách điều chỉnh các cài đặt này:

• Mở ứng dụng Facebook hoặc trang web Facebook.com.

• Đi tới Settings.

• Chọn Ad Preferences.

Bạn sẽ thấy danh sách các nhà quảng cáo đã chạy quảng cáo được tải lên Facebook có chứa thông tin của người dùng cụ thể. Từ đây, có thể chọn các công ty riêng lẻ và chọn Hide Ads để ngừng xem quảng cáo từ họ. Ngoài ra, quảng cáo dựa trên dữ liệu từ các đối tác và dựa trên hoạt động trên Sản phẩm của Công ty Facebook cũng có thể bị tắt.

Lưu ý: Thao tác này sẽ không xóa bất kỳ dữ liệu nào đã được Facebook và các nhà quảng cáo thu thập. Người dùng sẽ vẫn thấy cùng một số lượng quảng cáo như trước đây, nhưng chúng sẽ ít liên quan hơn.

Tắt Facebook Activity

Cuối cùng, bạn có thể mở trang web Facebook để giới hạn thông tin công ty thu thập từ các ứng dụng và trang web của bên thứ ba. Cách làm như sau.

• Mở trang web Facebook.com.

• Nhấp vào Settings & Privacy.

• Chọn Settings.

• Xác định vị trí hoạt động ngoài Facebook (Off-Facebook Activity).

Từ màn hình này, bạn có thể quản lý Hoạt động ngoài Facebook, xóa lịch sử của các ứng dụng và trang web đã chia sẻ dữ liệu của mình và tắt Hoạt động ngoài Facebook trong tương lai cho tài khoản.

Giải pháp lâu dài để bảo vệ dữ liệu

Nếu bạn thực hiện tất cả các bước trên, ít nhất bạn đã hạn chế được lượng dữ liệu Facebook thu thập về bạn. Hãy nhớ hạn chế hoạt động trực tuyến của bạn nhiều nhất có thể: không kiểm tra các địa điểm, tránh gắn thẻ ảnh và không bao giờ nhấp vào quảng cáo. Một VPN tốt và trình duyệt tập trung vào bảo mật cũng sẽ giúp giảm thiểu lượng dữ liệu bạn chia sẻ, nhưng một khi bạn có quan hệ với Meta, việc chia tay của bạn sẽ rất khó khăn.

Tuấn Anh