Tân Thủ tướng Australia: Can đảm, chăm chỉ trong đối nội, rạch ròi trong đối ngoại

Tân Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã đưa ra những định hướng đối nội và đối ngoại rõ ràng khi tranh cử. (Nguồn: Reuters)

Người "được trao cơ hội"

Ngày 23/5, lãnh đạo Công đảng Australia Anthony Albanese đã tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng thứ 31 của nước này, sau khi giành chiến thắng ấn tượng trong cuộc bầu cử quốc hội liên bang vừa qua.

Trước đó, tân Thủ tướng Albanese đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước những người trung thành với đảng ở Sydney, cam kết sẽ lãnh đạo một chính phủ "can đảm, chăm chỉ và quan tâm như chính người dân Australia".

Ông Albanese nói: "Người dân Australia đã bỏ phiếu cho sự thay đổi. Tôi rất vui mừng trước chiến thắng này, và tôi rất vinh dự khi được trao cơ hội làm thủ tướng thứ 31 của Australia".

Tân Thủ tướng còn tuyên bố sẽ có những thay đổi lớn sau 9 năm cầm quyền của phe bảo thủ, từ đẩy mạnh hành động chống biến đổi khí hậu, đến thúc đẩy quyền của người bản địa và trấn áp tham nhũng chính trị.

Về khí hậu, ông Albanese cam kết sẽ "chấm dứt cuộc chiến khí hậu", ám chỉ cuộc tranh luận về khí hậu hoặc khai thác kéo dài hàng thập kỷ ở một quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch khổng lồ, nhưng cũng là nạn nhân của những trận hỏa hoạn, lũ lụt và hạn hán ngày càng khốc liệt.

Ông tuyên bố, chính phủ mới của Australia sẽ cắt giảm 43% lượng khí thải carbon vào năm 2030 so với mức của năm 2005. Cam kết hiện tại là giảm lượng khí thải xuống 28% trong thời gian đó, phần lớn thông qua các tiến bộ công nghệ.

Công đảng cũng cam kết thúc đẩy năng lượng tái tạo, giảm giá cho ô tô điện, giúp xây dựng các dự án pin và năng lượng mặt trời, đồng thời thắt chặt cơ chế để đảm bảo giảm lượng khí thải. Tuy nhiên, Công đảng không hứa hẹn sẽ đóng cửa các mỏ than, hoặc thậm chí ngừng mở các mỏ mới.

Về quyền bản địa, chính phủ mới của Australia cam kết sẽ kêu gọi cuộc trưng cầu dân ý về việc thay đổi hiến pháp để mở rộng quyền của người bản địa và coi đây là một "ưu tiên".

Công đảng cam kết sẽ thực hiện các đề xuất được đề ra trong một tài liệu có tên "Tuyên bố Uluru từ trái tim", được tạo ra vào năm 2017 bởi sự tập hợp của hơn 250 đại diện bản địa.

Các nhà vận động cho quyền của những người bản địa muốn có "Tiếng nói trước Quốc hội" để đảm bảo, những người bản địa được tham khảo ý kiến về các chính sách mà sẽ ảnh hưởng đến họ.

Ông Albanese nói trong chiến dịch tranh cử: "Chúng ta sẽ thậm chí mạnh mẽ hơn, gắn kết hơn và tự hào hơn nếu chúng ta làm điều này, nếu chúng ta nhận ra rằng, lịch sử của chúng ta không bắt đầu vào năm 1788. Đó là 65.000 năm của nền văn minh liên tục lâu đời nhất trên hành tinh".

Từ "trụ cột đầu tiên" đến "ưu tiên tuyệt đối"

Về chính sách đối ngoại, ông Albanese nói rằng, "trụ cột đầu tiên" trong chính sách đối ngoại của Australia là liên minh với Mỹ.

Ông ủng hộ Liên minh quân sự giữa 3 nước Anh - Mỹ - Australia (viết tắt là AUKUS) để trang bị cho hải quân Australia các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Nhà lãnh đạo mới của Australia cũng cam kết sẽ tăng cường quan hệ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Tân Thủ tướng Albanese sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh nhóm Bộ tứ với các nhà lãnh đạo Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ tại Tokyo vào ngày 24/5.

Tuy nhiên, ông Albanese cho biết, chuyến thăm tiếp theo của ông sẽ là đến Indonesia, tìm cách xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với cường quốc kinh tế mới nổi này, coi đây là "ưu tiên tuyệt đối".

Khi đối phó với những hành động ngày càng quyết đoán hơn của Trung Quốc ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, ông Albanese nói rằng, chính phủ mới sẽ vẫn "ủng hộ các giá trị của Australia".

Ông Albanese đã chỉ trích cách xử lý của chính phủ trước đó trong các mối quan hệ với Quần đảo Solomon, nơi gần đây đã ký một thỏa thuận quốc phòng với Trung Quốc. Ông dự đoán, một chính sách biến đổi khí hậu đầy tham vọng hơn sẽ cải thiện quan hệ với các quốc đảo Thái Bình Dương bị đe dọa bởi nước biển dâng.

Chính trực, dám chịu trách nhiệm

Về phong cách lãnh đạo, khi được yêu cầu mô tả về mình trên cương vị thủ tướng, ông Albanese nói: "Tôi là người chính trực và dám chịu trách nhiệm".

Nhà lãnh đạo Công đảng đã chỉ trích người tiền nhiệm Morrison vì đã không nhận ra những sai lầm của mình.

Trong khi ông Morrison thừa nhận ông đã hành động như một "máy ủi" để hoàn thành công việc trong các trận hỏa hoạn, lũ lụt và đại dịch Covid-19, ông Albanese đang hứa hẹn một câu thần chú "không ai bị bỏ lại phía sau" để chăm sóc những người kém may mắn nhất trong xã hội.

Ông Albanese nói trước các cử tri của mình: "Tôi không giả vờ là người hoàn hảo. Tuy nhiên, những gì tôi làm là dám nhận trách nhiệm".

Về tham nhũng, ông Albanese tuyên bố sẽ thành lập một cơ quan giám sát liên bang chống tham nhũng "mạnh mẽ, minh bạch và độc lập" vào cuối năm nay.

Mỗi bang của Australia đều có cơ quan chống tham nhũng riêng, nhưng thủ tướng sắp mãn nhiệm đã không thực hiện được lời hứa 3 năm trước là tạo ra một cơ quan chống tội phạm liên bang.

Phương Hà