Tin thế giới 9/5: Có gì trong cuộc duyệt binh của Nga? Phương Tây tăng cường sức ép với Moscow; Nhật-Hàn tìm cách tháo gỡ bế tắc

Nga tổ chức trọng thể Lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng Phát xít lần thứ 77.

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày:

Nga duyệt binh kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít

Ngày 9/5, tại Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow, vào lúc 10h sáng (giờ địa phương, tức 14h giờ Việt Nam) đã diễn ra cuộc duyệt binh kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít (1945-2022).

Năm nay, lễ kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít được tổ chức trọng thể tại gần 30 thành phố của Nga, trong đó tâm điểm là cuộc duyệt binh trên Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moscow với nhiều điểm mới đáng chú ý.

Rất nhiều người dân Nga đã đến Quảng trường Đỏ và tập trung ở hai bên phố Tver để xem phần trình diễn của các quân nhân và màn phô diễn nhiều phương tiện kỹ thuật chiến đấu hiện đại của quân đội Nga.

Trong bài phát biểu trên Quảng trường Đỏ, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập lý do cho cuộc xung đột hiện nay giữa Nga và Ukraine. Ông nhấn mạnh: Nga phải hành động do đối phương đã và đang lên kế hoạch tấn công quy mô lớn vào các nước cộng hòa tự xưng (thân Nga) ở miền Đông Ukraine.

“Nga đã tung ra một đòn ngăn ngừa phủ đầu nhằm vào thế lực xâm lược. Đây là một quyết định bắt buộc, kịp thời và duy nhất đúng đắn của một nước có chủ quyền, mạnh mẽ và độc lập”, ông Putin khẳng định.

Ông nhấn mạnh rằng các nước NATO từ chối lắng nghe nước Nga vì họ đang chuẩn bị tấn công Crimea. Vị tổng thống còn cho rằng binh sĩ Nga và tình nguyện viên tại Donbass đang chiến đấu vì đất mẹ.

Trong khi đó, cùng ngày, hãng thông tấn Interfax dẫn lời Phó Thủ tướng Nga Yuri Borisov cho biết, Moscow đang phát triển các tên lửa siêu thanh thế hệ mới để thực hiện các cuộc tấn công từ trên không, trên biển và trên mặt đất.

Năm 2022 không phải là năm chẵn kỷ niệm, nên Nga không mời các nhà lãnh đạo nước ngoài đến dự lễ duyệt binh. Nhưng các hoạt động kỷ niệm vẫn diễn ra trên khắp đất nước, bởi đây là ngày lễ chính, quan trọng và thiêng liêng đối với người dân Nga. (TASS/Interfax/Reuters)

G7 gia tăng sức ép kinh tế đối với Nga: Trong cuộc họp trực tuyến ngày 8/5, nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã nhất trí gia tăng sức ép kinh tế đối với Nga, cam kết cấm hoặc loại bỏ dần việc nhập khẩu dầu của Nga. Trong tuyên bố chung kết thúc hội nghị, G7 cam kết giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng của Nga, trong đó có việc loại bỏ hoặc cấm nhập khẩu dầu. (AFP)

Anh công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga và Belarus: Ngày 8/5, Anh cho biết nước này tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Nga và Belarus liên quan đến chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow tại Ukraine, trong đó có việc áp thuế nhập khẩu các mặt hàng kim loại quý và lệnh cấm xuất khẩu. (Reuters)

Mỹ tung thêm trừng phạt tới doanh nghiệp Nga: Ngày 8/5, Mỹ đã công bố nhiều biện pháp trừng phạt đài truyền hình và các doanh nghiệp Nga, cũng như hạn chế thị thực đối với khoảng 2.600 quan chức Nga và Belarus.

Theo một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ, giám đốc điều hành ngân hàng Gazprombank của Nga nằm trong danh sách “đen” gồm Alexy Miller và Andrey Akimov. Ngoài ra, 8 giám đốc điều hành của ngân hàng Sberbank - nắm giữ 1/3 tài sản thuộc khối ngân hàng Nga, ngân hàng Công nghiệp Moscow và 10 chi nhánh, cũng bị áp đặt lệnh trừng phạt. (Reuters)

Nga nói hòa đàm với Ukraine vẫn diễn ra bình thường: Trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky ngày 9/5 cho biết, các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine vẫn chưa dừng lại và đang được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Ông Medinsky cho biết để đàm phán trực tiếp, Nga cần có nhiều đề xuất cụ thể hơn từ phía Ukraine. (TASS)

Tổng thống Zelensky: Ukraine sẽ sớm có 2 ngày Chiến thắng

Nhân ngày kỷ niệm chiến thắng phát xít Đức, Tổng thống Volodymyr Zelensky bày tỏ thái độ không nhún nhường trước Nga và khẳng định Ukraine sẽ chiến thắng.

Reuters dẫn lời ông Zelensky: “Trong ngày Chiến thắng phát xít, chúng ta đang đấu tranh cho một chiến thắng mới. Đường tới chiến thắng rất khó khăn nhưng không nghi ngờ gì, chúng ta sẽ chiến thắng”.

"Sẽ sớm có 2 ngày Chiến thắng ở Ukraine. Chúng ta đã chiến thắng vào năm xưa. Chúng ta sẽ chiến thắng năm nay!”, ông Zelensky nói trong thông điệp được phát qua video.

Ông Zelensky liệt kê một số thị trấn và thành phố Ukraine vẫn đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga như Mariupol, Kherson và Crimea. Từ đó, ông khẳng định sẽ “đuổi được lực lượng tấn công khỏi lãnh thổ”. (Reuters)

Thủ tướng Canada tới thăm Ukraine

Ngày 8/5, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã có chuyến công du tới Kiev và gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Các bức ảnh về cuộc gặp được đăng tải trên kênh Telegram của ông Zelensky.

"Canada là một trong những nhà lãnh đạo ủng hộ Ukraine vì cuộc đấu tranh giành tự do. Việc Thủ tướng Canada Justin Trudeau có mặt ngày hôm nay với người dân Ukraine có ý nghĩa rất lớn đối với chúng tôi. Tôi tin rằng chúng tôi sẽ có thể đương đầu với mọi thách thức”, ông Zelensky viết.

Về phần mình, Thủ tướng Canada đã tuyên bố tiếp tục hỗ trợ vũ khí và thiết bị cho Ukraine.

Trước đó, ông Trudeau đã đến thăm thành phố Ipren gần Kiev. Theo CTV, ông cũng đã đến tòa nhà đại sứ quán của nước này ở Kiev và tự tay kéo quốc kỳ Canada. (TASS)

Lãnh đạo Đức, Croatia thăm Ukraine

Ngày 8/5, Chủ tịch Quốc hội Đức Bärbel Bas đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Kiev nhân dịp bà tới thăm nước này để tham dự hoạt động tưởng niệm các nạn nhân trong Thế chiến II. Bà Bas cũng đã thảo luận với nhà lãnh đạo Ukraine về việc cung cấp vũ khí cho Kiev cũng như mong muốn của Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Cũng trong ngày, Tổng thống Zelensky đã tiếp Thủ tướng Croatia Andrej Plenkovic tại Kiev để thảo luận về hợp tác quốc phòng, năng lượng cũng như việc Ukraine xin gia nhập EU.

Đặc biệt, trong ngày, Đệ nhất phu nhân Mỹ Jill Biden đã có chuyến đi không báo trước đến Ukraine nhằm thể hiện sự ủng hộ của Washington với Kiev. (AFP/AP)

Thụy Điển, Phần Lan thông báo thời điểm sẽ nêu lập trường về NATO

Đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền của Thụy Điển vừa thông báo đến ngày 15/5 tới, đảng này sẽ đưa ra quan điểm của mình về khả năng Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Nếu đảng Dân chủ Xã hội ủng hộ Thụy Điển trở thành thành viên của NATO, Quốc hội nước này dự kiến sẽ thông qua một dự luật mở đường cho việc nộp đơn xin gia nhập liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu này.

Đơn xin gia nhập có thể mất tới một năm để được tất cả 30 nước thành viên NATO chấp thuận.

Trong khi đó, tại nước láng giềng Phần Lan, đảng cầm quyền ở nước này dự định công bố lập trường về vấn đề xin gia nhập NATO vào ngày 14/5 tới. (Reuters)

Nhật Bản muốn giải quyết bế tắc trong quan hệ với Hàn Quốc

Ngày 9/5, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết những bế tắc kéo dài trong quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Hàn Quốc.

Phát biểu trước các phóng viên, ông Kishida cho biết: “Có những thách thức, khó khăn tồn tại giữa Hàn Quốc và Nhật Bản, nhưng (chúng tôi) không thể để (mối quan hệ song phương) tiếp tục diễn ra như vậy”.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác giữa Seoul và Tokyo, cũng như quan hệ đối tác ba bên với Mỹ, trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine "có thể làm lung lay nền tảng của một trật tự quốc tế", bên cạnh đó là việc Triều Tiên liên tục thực hiện các vụ phóng tên lửa.

Ông Kishida cho biết thêm, chính phủ Nhật Bản duy trì “lập trường nhất quán” trong việc thực hiện các cam kết giữa hai quốc gia, đồng thời nhắc lại lập trường kiên định của Tokyo đối với vấn đề cưỡng ép lao động người Hàn Quốc trong thời kỳ thuộc địa từ năm 1910 - 1945.

Nhật Bản tuyên bố các vấn đề bồi thường và các vấn đề liên quan khác đã được giải quyết theo một hiệp ước năm 1965 để bình thường hóa quan hệ song phương, tiếp theo là một hiệp định khác vào năm 2015. (Yonhap)

Thủ tướng Sri Lanka từ chức

Ngày 9/5, Thủ tướng Sri Lanka Mahinda Rajapaksa quyết định đệ đơn từ chức lên Tổng thống Gotabaya Rajapaksa giữa lúc quốc gia Nam Á đang trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ khi độc lập, dẫn tới các cuộc biểu tình phản đối trên diện rộng.

Trước đó, cảnh sát Sri Lanka đã áp đặt lệnh giới nghiêm vô thời hạn tại thủ đô Colombo của nước này, sau khi xảy ra vụ đụng độ giữa những người ủng hộ chính phủ và nhóm người yêu cầu Tổng thống Rajapaksa từ chức. Bệnh viện quốc gia Colombo xác nhận đã có 78 người phải nhập viện điều trị.

Cùng ngày, nhà cung cấp khí hóa lỏng hàng đầu của Sri Lanka - Litro Gas Lanka cho biết, công ty này không thể cung cấp khí đốt cho người tiêu dùng trong nước cho đến khi có đợt dự trữ mới.

Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Sri Lanka Ali Sabry cho biết, nền kinh tế Nam Á này đang rơi vào khủng hoảng, với dự trữ ngoại hối có thể sử dụng giảm xuống còn 50 triệu USD, do chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, đà tăng của giá dầu và chính sách cắt giảm thuế của chính phủ Tổng thống Gotabaya Rajapaksa. (AFP/Reuters)

Các vụ tấn công vào dân thường tại châu Phi

Hàng chục người đã thiệt mạng và nhiều người mất tích sau khi những phần tử có vũ trang đột kích vào một khu lán trại tại một cơ sở khai thác mỏ gần thị trấn Mongwalu ở tỉnh Ituri, phía Đông CHDC Congo. Người phát ngôn quân đội Jules Ngongo Tsikudi xác nhận vụ việc xảy ra ngày 8/5, song không nêu chi tiết con số thương vong.

Cùng ngày, giới chức Nigeria cho biết, ít nhất 48 người đã thiệt mạng trong các vụ tấn công do nhiều tay súng tiến hành nhằm vào 3 ngôi làng ở bang Zamfara, miền Tây Bắc nước này.

Bên cạnh đó, lực lượng an ninh Burkina Faso cho biế, ít nhất 12 người, trong đó có 10 dân quân và 2 dân thường, đã thiệt mạng trong một vụ phục kích nghi do các phần tử thánh chiến thực hiện ở miền Bắc nước này. (Al Jaazera/AFP)

Hy Lạp giải cứu hơn 100 người gặp nạn trên biển

Ngày 8/5, Lực lượng bảo vệ bờ biển của Hy Lạp thông báo đã giải cứu 106 người di cư, trong đó có nhiều trẻ em, trên một chiếc thuyền sắp chìm ở vùng Biển Aegean.

Theo thống kê của Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR), trong năm 2021 có 3.077 người thiệt mạng hoặc mất tích ở Địa Trung Hải và Đại Tây Dương trong hành trình di cư bất hợp pháp đến châu Âu. (Reuters)

Indonesia ghi nhận 15 ca mắc bệnh viêm gan lạ ở trẻ em

Ngày 9/5, Bộ Y tế Indonesia Budi Gunadi Sadikin thông báo ghi nhận 15 ca mắc bệnh viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân. Trước đó, Bộ này thông báo có 3 trẻ em tử vong do bệnh này.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Budi cho biết đã phát hiện 15 ca kể từ khi tiến hành cuộc điều tra về căn bệnh trên gần đây, song nhà chức trách chưa xác định được rõ nguyên nhân gây bệnh. Ông Budi không nêu rõ liệu các ca mắc này đều là trẻ em hay không, cũng như không nêu phương pháp điều trị đang được áp dụng cho những bệnh nhân này.

Giới chuyên gia y tế cho rằng số ca mắc bệnh viêm gan không rõ nguyên nhân ở trẻ gia tăng có thể liên quan tới adenovirus. Hiện các nhà nghiên cứu cũng đang điều tra các khả năng lây nhiễm khác, trong đó có Covid-19 và môi trường. (Rappler)

Quang Đào