Trẻ sốt xuất huyết tăng cao, cha mẹ chăm sóc cho trẻ ra sao?

Nhiều ca tổn thương gan nặng do sốc sốt xuất huyết

Trước đó, ngày 4/5, Sở Y tế TP.HCM cho biết tính đến giữa tháng 4, TP ghi nhận gần 4.500 ca mắc sốt xuất huyết Dengue, trong đó có 109 ca nặng đang điều trị tại các bệnh viện.

Từ giữa tháng 4, số ca bệnh nặng và tử vong vì sốt xuất huyết Dengue tại phía Nam tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái. Bệnh viện Nhi đồng Thành phố vừa tiếp nhận hai trẻ 12 tuổi bị sốc sốt xuất huyết Dengue kèm những dấu hiệu rất nặng.

Ngày 3/5, BS.CKII Nguyễn Minh Tiến - phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) - cho biết tuần qua, khoa cấp cứu bệnh viện tiếp nhận hai bệnh nhi (đều 12 tuổi) bị sốc sốt xuất huyết Dengue kèm suy hô hấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan nặng.

Tại bệnh viện, ghi nhận hai bệnh nhi đều biểu hiện sốc, mạch nhanh nhẹ, huyết áp kẹp (hiệu số giữa huyết áp tâm thu trừ đi huyết áp tâm trương nhỏ hơn hoặc bằng 20mmHg), khó thở, tiêu phân đen, bụng phình căng.

Siêu âm bụng ngực cho hai trẻ thấy tràn dịch màng bụng, tràn dịch màng phổi lượng vừa. Tiếp tục xét nghiệm máu cho kết quả hai trẻ đều bị tổn thương gan nặng, rối loạn đông máu nặng.

Các bác sĩ tiếp tục truyền dịch cao phân tử chống sốc với sự hỗ trợ của các phương tiện đo huyết áp động mạch xâm lấn, đo áp lực tĩnh mạch trung ương, hỗ trợ hô hấp với thở áp lực dương liên tục, điều chỉnh rối loạn đông máu cho bệnh nhi. Kết quả qua hơn 1 tuần điều trị, tình trạng hai bệnh nhi cải thiện dần, tỉnh táo, thở khí trời.

Chăm sóc tại nhà ra sao?

Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến - phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP. HCM) - cho biết hầu hết trẻ bị sốt xuất huyết mà không có triệu chứng nguy hiểm cần nhập viện thì có thể chăm sóc tại nhà. Bệnh này do siêu vi gây ra nên điều trị triệu chứng.

Để chăm sóc trẻ mắc sốt xuất huyết tại nhà, phụ huynh nên lưu ý một số việc sau:

-  Nếu trẻ sốt thì uống paracetamol liều 10-15 mg/kg/lần, cách nhau 4-6 giờ khi sốt lại. Thông thường 3 ngày đầu, trẻ sẽ sốt cao. Do đó, uống thuốc hạ sốt chỉ cần giảm nhiệt độ so với trước khi uống là đủ.

Không nên sốt ruột uống thuốc liên tục vì nguy cơ tổn thương gan. Hạn chế uống thuốc hạ sốt nhóm ibuprofen vì tăng nguy cơ xuất huyết trong giai đoạn nặng sau này.

- Phụ huynh nên bổ sung nước thường xuyên cho trẻ, đặc biệt với những trẻ sốt cao. Khi trẻ được uống nước đủ thì nguy cơ diễn tiến nặng phải nhập viện ít hơn.Có thể cho trẻ uống từng ly nhỏ, uống nhiều lần trong ngày, tránh uống 1 lúc quá nhiều nước.

Những loại nước dùng cho trẻ uống có thể là nước đun sôi để nguội, nước bù điện giải, nước trái cây, nước canh đều được; không sử dụng nước có gas, nước có màu đen hoặc đỏ.

Hiệu quả của việc bù nước đủ biểu hiện bằng việc bé đi tiểu thường hơn, 3 - 6 giờ/lần và nước tiểu trong.

- Khi trẻ sốt sẽ biếng ăn, do vậy cần cho trẻ dùng thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, ăn nhiều lần trong ngày, mỗi bữa một ít sẽ giúp dễ tiêu hơn mà vẫn bù năng lượng.

Tuy nhiên, nếu trẻ nôn ói thì đừng vội cho ăn lại ngay, cần nghỉ ngơi 1 - 2 giờ, khi trẻ bớt cơn ói hãy cho ăn ít lại dần. Tránh sử dụng những thức ăn có màu đen, đỏ vì khi trẻ nôn ói ra khó phân biệt có xuất huyết hay không.

- Cùng với đó, cần tắm rửa, vệ sinh cho trẻ, không kiêng cữ nước. Đồng thời, đưa trẻ đi khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.

Trong quá trình chăm sóc, nếu trẻ không diễn tiến nặng sẽ có dấu hiệu hồi phục vào ngày thứ 6 kể từ ngày sốt đầu tiên. Trẻ tỉnh táo hơn, ăn uống ngon miệng hơn, thậm chí đòi ăn những món bình thường, nổi những mảng đỏ, ngứa ở chân tay (ban hồi phục). Các biểu hiện nặng của trẻ dần dần thuyên giảm.

Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng sau thì nên đưa đến bệnh viện khám: Sốt cao không hạ dù đã uống thuốc hạ sốt, hoặc co giật khi sốt cao; lừ đừ, ngủ li bì khó đánh thức; đau vùng bụng phải, ngày càng tăng; tiểu ít, nước tiểu sậm vàng; nôn và nhợn ói nhiều, ói ra thức ăn và nước uống nhiều, không thể ăn uống được; tay chân lạnh, tím tái; chảy máu mũi, chảy máu chân răng, chảy máu kinh bất thường, nôn ra máu, tiêu ra phân đen hoặc máu.

“Siêu vi gây bệnh sốt xuất huyết có 4 chủng nhỏ, mỗi chủng đều có khả năng gây bệnh và không có phản ứng bảo vệ chéo nếu đã nhiễm bệnh. Vì vậy, trẻ mắc sốt xuất huyết có thể bị lại do các chủng nhỏ khác nhau”, bác sĩ Tiến nhấn mạnh.

Cần kiêng gì khi trẻ sốt xuất huyết?

Dưới đây là những việc phụ huynh không lên làm khi trẻ mắc sốt xuất huyết:

- Không nên cạo gió, cắt lễ vì sẽ làm đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng cho trẻ, đôi khi sẽ khiến trẻ chảy máu không cầm.

- Không tự ý cho trẻ uống thuốc mà không đi khám bệnh vì có thể bỏ sót các triệu chứng nặng của trẻ và khiến chủ quan.

- Không cho trẻ uống những loại nước có màu đen hoặc đỏ như coca, xá xị… vì có thể gây nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết tiêu hóa.

- Không dùng thuốc hạ sốt bằng Aspirin, Ibuprofen (vì dễ gây xuất huyết nặng).

- Không cho trẻ sốt xuất huyết truyền dịch tại các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện vì nguy cơ sốc dịch truyền hoặc bỏ sót các triệu chứng nặng của bệnh.

Trong quá trình hồi phục bệnh, trẻ chưa thể ăn uống ngon miệng như bình thường cũng làm chậm quá trình hồi phục, bố sung thuốc bổ cho trẻ trong trường hợp này là cần thiết, theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

ANH ĐÀO