Mạng lưới quan hệ đặc biệt giúp tỷ phú Abramovich thành cầu nối Nga-Ukraine
Đối ngoại - Ngày đăng : 11:24, 03/04/2022
Tỷ phú Roman Abramovich (Ảnh: AP).
Sáng sớm ngày 24/2 - thời điểm Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, tỷ phú người Nga Abramovich bị đánh thức bởi cuộc gọi từ nhà sản xuất phim Ukraine Alexander Rodnyansky với một đề nghị khẩn cấp: Giúp chiến sự khép lại.
Một nguồn thạo tin nói với Wall Street Journal rằng, các quan chức Ukraine dường như lo rằng những người đồng cấp phía Nga sẽ không truyền đạt chính xác thông điệp của Kiev tới Điện Kremlin. Ukraine mong muốn tỷ phú Nga sẽ trở thành cầu nối để truyền đạt trực tiếp thông tin tới Tổng thống Nga Vladimir Putin và giúp họ hiểu được rõ nhà lãnh đạo Nga liệu đang nghĩ gì.
Nhà sản xuất Rodnyansky quen biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ khi ông Zelensky vẫn còn làm diễn viên và chưa bước chân vào con đường chính trị. Con trai ông là cố vấn của ông Zelensky. Trong khi đó, ông Rodnyansky cũng quen ông Abramovich khi tỷ phú Nga tài trợ cho một rạp chiếu phim độc lập ở Nga.
Ông Abramovich không phải là người đầu tiên mà ông Rodnyansky tiếp cận, theo nguồn thạo tin. Tuy nhiên, 3 doanh nhân mà ông liên hệ trước đó đều từ chối lời đề nghị của nhà sản xuất này vì cho rằng rủi ro là khá cao. Trong khi đó, ông Abramovich đã nhận lời khi được đề nghị.
Đó chính là khởi điểm của quá trình mà ông Abramovich từ một nhà tài phiệt, chủ câu lạc bộ bóng đá Chelsea của Anh, trở thành một nhân vật trung gian cho cuộc đàm phán Nga - Ukraine.
Trong những ngày gần đây, một số quan chức Ukraine đã ghi nhận vai trò mang tính xây dựng của nhà tỷ phú Nga trong các cuộc hòa đàm, phần lớn nhờ vào mối quan hệ của ông Abramovich với Điện Kremlin.
Trong khi đó, phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov đầu tuần này cũng xác nhận ông Abramovich đã đóng vai trò trong việc "bảo đảm các mối liên hệ nhất định giữa Nga và Ukraine".
Sự tham gia của ông Abramovich đã gây ra tranh cãi với những ý kiến hoài nghi về mục đích của ông. Một số quan chức châu Âu và Mỹ nghi ngờ rằng, ông tham gia vào hòa đàm nhằm tìm cách tránh né lệnh trừng phạt. Hiện ông đã bị Anh và Liên minh châu Âu (EU) trừng phạt, nhưng chưa bị Washington đưa vào "danh sách đen". Các nguồn thạo tin nói rằng, ông Zelensky dường như đã đề nghị Mỹ chưa trừng phạt ông Abramovich, viện dẫn vai trò của ông trong hòa đàm.
Ngoài ra, một số bên nghi ngờ, ông Abramovich có thể tận dụng thời gian Nga và Ukraine đàm phán để âm thầm chuyển tài sản của ông đi nhằm lách lệnh trừng phạt.
Tuy nhiên, các nguồn tin thân cận với ông Abramovich nói với Wall Street Journal rằng, tỷ phú này có mong muốn là chấm dứt chiến sự và ông chấp nhận cả rủi ro cá nhân để làm việc này. Nếu các cuộc đàm phán bất thành, ông có thể bị cả Điện Kremlin và phương Tây quy trách nhiệm.
Cầu nối trung lập
Tỷ phú Roman Abramovich (khoanh đỏ) trong phòng đàm phán giữa Nga và Ukraine hôm 29/3 tại Thổ Nhĩ Kỳ (Ảnh: Reuters).
Trong hơn một tháng qua, ông Abramovich di chuyển như "con thoi" từ Đông Âu, Nga, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ để cố gắng truyền các thông điệp, cũng như hỗ trợ việc đàm phán. Ông liên tục gặp gỡ các quan chức Nga và Ukraine tại các phòng khách sạn và văn phòng làm việc. Ông được cho đã thảo luận với Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky.
Các nhà đàm phán Ukraine đánh giá ông Abramovich là một cầu nối hữu ích giữa các bên. Trong cuộc gặp giữa phái đoàn Nga - Ukraine vài ngày sau khi chiến dịch quân sự bắt đầu, ông Abramovich đã thiết lập mối quan hệ với các bên. Ông cũng giúp truyền đạt những thông điệp từ Ukraine tới ông Putin và giúp đỡ trong nhiều vấn đề lớn, nhỏ.
Phía Ukraine cho biết, tỷ phú Nga đã giúp đỡ nhằm thiết lập các hành lang nhân đạo di dời dân thường ra khỏi vùng chiến sự. Ông cũng giúp đỡ trong việc thúc đẩy hoạt động trao đổi tù nhân giữa 2 nước.
Ngoài ra, theo các nguồn tin, ông Abramovich đã giúp đỡ trong việc thuyết phục phía đoàn Nga thực hiện các cuộc đàm phán trực tuyến để đẩy nhanh tốc độ thảo luận. Phía Moscow dường như ban đầu chỉ muốn họp trực tiếp vì quan hệ rủi ro an ninh liên quan tới các nền tảng trực tuyến.
Theo Wall Street Journal, trước khi nhận lời làm trung gian, ông Abramovich đã gọi cho Điện Kremlin để trao đổi. Vào cuối tháng 2, ông đã tới Ba Lan gặp phái đoàn Ukraine để thống nhất về nhiệm vụ của ông: Trở thành một cầu nối trung lập để giúp khép lại chiến sự và giúp tổ chức đàm phán. Ông cũng khẳng định sẽ không tham gia vào việc tạo dựng chính sách và chỉ là người đưa tin trung gian.
Ông Abramovich được xem có thể liên lạc trực tiếp với ông Putin. Khi không thể trao đổi với người đứng đầu chính phủ Nga, ông sẽ nói chuyện với Chánh văn phòng Kremlin Anton Vaino.