Tiếng Việt 1 không dạy chữ P: Thầy Đào Quốc Vịnh phản bác ý kiến của chủ biên

Ngày 25/2, thầy Đào Quốc Vinh, Hiệu trưởng trường Tiểu học Tô Hiến Thành (Hà Nội) lên tiếng phản bác những lập luận của PGS.TS Bùi Mạnh Hùng, Tổng chủ biên sách Tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, liên quan đến sách giáo khoa không dạy chữ P độc lập. Thầy Vịnh từng gửi thư lên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phản ánh về vấn đề này.

Thầy Vịnh cho rằng, tác giả cuốn sách Tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống không phân biệt được âm P và chữ P. "Trong thư gửi Bộ trưởng, tôi đã nói rõ là sách giáo khoa không dạy cả âm P và chữ P".

"Theo chủ biên sách trong Tiếng Việt âm P có thể xuất hiện ở đầu hoặc cuối âm tiết, sách của họ dạy âm P ở cuối âm tiết. Tuy nhiên, lập luận này thực sự làm tôi ngỡ ngàng với lỗ hổng trong kiến thức về ngôn ngữ học. Họ không phân biệt được phụ âm đầu P và phụ âm cuối P", ông nói và cho rằng hai âm vị này hoàn toàn khác nhau. Hy vọng các chuyên gia biên soạn sách giáo khoa Tiếng Việt 1 hãy đọc lại và suy ngẫm thật thấu đáo cuốn sách của GS Đoàn Thiện Thuật mà đại diện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam viện dẫn để hiểu rõ hơn thế nào là phụ âm đầu và phụ âm cuối.

Với lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội, các nhà khoa học có thể đưa ra những ý kiến khác nhau, nhưng không phải ai cũng tán thành quan điểm như chủ biên cuốn sách đã dẫn. Nếu cho rằng trong Tiếng Việt không có phụ âm đầu P thì tại sao mọi người ở Việt Nam đều phát âm được những từ mở đầu bằng âm P như: “Pác Bó”, “Pa - cô”, “Sa Pa”, “đèn pin”, “pa nô”,… Không thể coi “Pác Bó”, “Sa Pa”, “Pa-cô”,… là từ ngoại lai chưa Việt hóa.

Còn những từ “pa nô”, “pin”, “pi - a - nô”, chủ biên sách cho rằng, từ này mượn của nước ngoài là chưa thật sự hợp lý. Hàng chục năm nay, những từ này đã được đưa vào từ điển Tiếng Việt.

Ông cũng bác bỏ lời giải thích, sách Tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, dạy chữ P giống với Tiếng Việt 1 của Bộ GD&ĐT theo chương trình cũ năm 2000. Ông cho rằng, đây là lập luận tùy tiện, mang tính sao chép nhưng thiếu đồng bộ. "Sách Tiếng Việt 1 trước đây đã cũ, cần phải thay đổi nên mới có chương trình giáo dục phổ thông mới. Hơn nữa, trong cuốn sách cũ đó các chủ biên sách cũng tuy không dạy âm P nhưng có dạy chữ P. Về điểm này, những người viết sách giáo khoa mới đã không đọc tham khảo", thầy Vịnh nhấn mạnh.

Trước đó, PGS.TS Bùi Mạnh Hùng, Tổng chủ biên sách giáo khoa Tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, khẳng định, sách có đầy đủ 29 chữ cái theo quy định của Bộ GD&ĐT (trang 12, tập một). Đây là quy định cứng, không bộ sách giáo khoa nào có thể thay đổi.

Ở nhiều bài học trong bộ sách này, học sinh được học và luyện viết chữ P qua ngữ liệu là những từ như đèn pin, cặp da, cá mập, lốp xe, tia chớp, bếp, bìm bịp, búp sen,… (trang 78, 118, 120, 124,… tập một). Ở tập hai, trong các văn bản đọc thì số các từ có chữ P không thể tính hết. "Vì vậy, ý kiến cho Tiếng Việt 1, Kết nối không dạy chữ P là hoàn toàn không có cơ sở", ông nói.

Về vấn đề dạy âm P thế nào, ông Hùng nêu trong tiếng Việt, âm P xuất hiện ở đầu hoặc cuối âm tiết. Với những từ âm P xuất hiện ở cuối, sách Tiếng Việt 1 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống dạy rất nhiều, ví dụ như các bài về "ap, ăp, âp", "op, ôp, ơp", "ep, êp, ip, up". Còn với những từ âm P ở đầu, tất cả các bộ sách Tiếng Việt 1 đều đạt được mục tiêu học xong lớp 1 học sinh đọc được các từ như đèn pin, Sa Pa, Nậm Pì… Tuy nhiên, các bộ sách có thể có những cách khác nhau.

"Cách thứ nhất là dạy âm P trong bài về âm Ph. Trước khi học Ph, các em được luyện P, chứ không học riêng và không có từ ứng dụng riêng cho âm này. Cách thứ hai là dạy P riêng và dùng những từ như "pi-a-no" (piano), "pa-nô" (pano) để học sinh đọc và phát triển vốn từ", chủ biên nói.

Theo ông, sách giáo khoa Tiếng Việt 1 theo chương trình giáo dục cũ áp dụng cách thứ nhất. Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống cũng kế thừa theo cách dạy này. "Sau khi làm quen, tập đọc âm P ngay trước khi học âm Ph, học sinh được luyện đọc âm đầu P trong một số bài học sau đó. Chẳng hạn, khi học vần "in", các em luyện đọc và viết từ "đèn pin", luyện đọc từ "Sa Pa" trong đoạn văn viết về Tây Bắc", ông Hùng nói.

Nhiều giáo viên đang hiểu lầm về vị trí âm đầu P. Trong các nghiên cứu của nhà ngôn ngữ học hàng đầu Việt Nam lại không coi tiếng Việt có âm đầu P. Những từ âm đầu P chỉ xuất hiện trong các từ vay mượn như pi-a-nô/piano, pê-đan/pêđan, pa-nô/panô, pê-nê-xi-lin…, các âm tiết được viết liền hoặc có dấu nối.

Hà Cường