Việt Nam sẽ tiếp nhận công nghệ sản xuất vắc xin mRNA theo sáng kiến của WHO

WHO công bố thiết lập Trung tâm đào tạo sản xuất sinh phẩm toàn cầu tại Hàn Quốc nhằm cung cấp đào tạo chuyên môn cho các nước thu nhập thấp và trung bình, thúc đẩy sản xuất dược phẩm ở trong nước.

Công bố này được WHO đưa ra trong Họp báo ngày 23/2/2022 tại Geneva, đã tổ chức Họp báo công bố thêm 5 nước được lựa chọn tiếp nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin mRNA theo sáng kiến Trung tâm chuyển giao công nghệ mRNA được WHO thành lập tại Nam Phi.

Việt Nam cùng với Bangladesh, Indonesia, Pakistan, Serbi là các nước đủ điều kiện, năng lực được WHO công bố nhận chuyển giao công nghệ, cùng với hỗ trợ đào tạo có thể chuyển sang giai đoạn sản xuất khá nhanh chóng. Trước đó, WHO đã công bố 6 nước tiếp nhận tại Châu Phi là Ai Cập, Kenya, Nigeria, Senegal, Nam Phi, Tunisia; hai nước tiếp nhận tại Mỹ Latinh là Argentina và Brazil.

Buổi họp báo có sự tham dự và phát biểu cả trực tiếp và trực tuyến, của Tổng giám đốc WHO, Bộ trưởng của các nước Hàn Quốc, Argentina, Indonesia, Serbia và Việt Nam.

Tại họp báo, WHO và Hàn Quốc thông báo việc thành lập Trung tâm đào tạo sản xuất sinh phẩm tại Hàn Quốc với sự hỗ trợ của Chính phủ Hàn Quốc và phối hợp của Học viện WHO (trụ sở tại Lyon, Pháp) nhằm tổ chức đào tạo chuyên môn cho các nước thu nhập thấp và trung bình muốn sản xuất sinh phẩm, chẳng hạn như vắc xin, insulin, kháng thể đơn dòng, và các phương pháp điều trị ung thư.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Một trong những rào cản chủ yếu đối với chuyển giao công nghệ ở các nước có thu nhập thấp và trung bình là thiếu lực lượng lao động có tay nghề cao và hệ thống quản lý yếu kém”.

“Xây dựng những kỹ năng đó sẽ đảm bảo rằng họ có thể sản xuất các sản phẩm y tế mà họ cần với tiêu chuẩn chất lượng tốt để họ không còn phải chờ đợi ở cuối hàng.”

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thành Long tham dự và phát biểu trực tuyến: “Việt Nam là một nước đang phát triển nhưng đã có kinh nghiệm trong phát triển vắc xin trong nhiều thập kỷ qua, hệ thống quản lý chất lượng vắc xin quốc gia của Việt Nam cũng đã được WHO công nhận. Chúng tôi tin tưởng rằng khi tham gia sáng kiến này Việt Nam có thể sản xuất vắc xin mRNA trên quy mô lớn không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn cung cấp cho các nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần khắc phục sự bất bình đẳng trong tiếp cận vắc xin”.

Công nghệ vắc xin mRNA là công nghệ tiên tiến để sản xuất vắc xin an toàn và hiệu quả cao như Moderna, Pfizer ngừa Covid-19; cho phép cập nhật với các biến chủng mới và sản xuất với số lượng lớn, do đó không chỉ có ý nghĩa trong phòng chống Covid-19 mà còn giúp chủ động ứng phó tốt hơn với các dịch bệnh khác trong tương lai.

Việc được lựa chọn nằm trong danh sách các nước nhận chuyển giao công nghệ mRNA cho thấy WHO đánh giá cao năng lực của Việt Nam trong việc làm chủ công nghệ và sản xuất vắc xin quy mô lớn với chất lượng cao. Đồng thời sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam được tiếp nhận các hỗ trợ của WHO và các đối tác quốc tế để phát triển và sản xuất thành công vắc xin mRNA phòng Covid-19 và các bệnh khác trong tương lai. Qua đó sẽ đóng góp vào việc tăng cường năng lực sản xuất vắc xin ở khu vực, góp phần vào các nỗ lực bảo đảm an ninh y tế quốc gia và khu vực.

WHO tái khẳng định nỗ lực hỗ trợ các nước quan tâm đến trung tâm chuyển giao công nghệ vắc xin mRNA, trước mắt tập trung ưu tiên những nước thu nhập thấp và trung bình không có công nghệ mRNA nhưng có cơ sở hạ tầng và năng lực sản xuất sinh phẩm. WHO sẽ thảo luận với các nước khác muốn tham gia và sẽ công bố thêm các nước tiếp nhận công nghệ mRNA trong những tháng tới. Các nước tiếp nhận sẽ được WHO hỗ trợ xây dựng kế hoạch, cung cấp đào tạo, tập huấn chuyên môn dự kiến từ tháng 3/2022.

Trung tâm chuyển giao công nghệ mRNA được WHO thành lập tại thành phố Cape Town, Nam Phi, tháng 6/2021 theo sáng kiến WHO đưa ra tháng 4/2021, trên cơ sở quan hệ đối tác giữa WHO với công ty Afrigen của Nam Phi, các đối tác Nam Phi và các đối tác quốc tế, trong đó có Tổ hợp Bằng sáng chế Thuốc (MPP - tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc thúc đẩy chuyển giao công nghệ y tế miễn phí). Liên minh châu Âu (EU), nhất là các nước Bỉ, Đức, Pháp ủng hộ nỗ lực của WHO, đã hỗ trợ và đầu tư lớn cho Trung tâm này.

Mục tiêu của Trung tâm là hỗ trợ các nhà sản xuất ở các nước thu nhập thấp và trung bình tự sản xuất được vắc xin công nghệ mRNA, thông qua cung cấp hỗ trợ cần thiết về dây chuyền và bí quyết sản xuất, quản lý chất lượng bảo đảm vắc-xin theo công nghệ mRNA ở quy mô lớn và đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Theo WHO, đầu tháng 2/2022, Trung tâm chuyển giao công nghệ vắc xin mRNA do WHO và các đối tác thành lập tại Nam Phi đã phát triển thành công vắc xin Covid-19 công nghệ mRNA trên cơ sở giải trình tự công khai của vắc xin Moderna và sẵn sàng cho việc chuyển giao công nghệ này cho các nước. Mặc dù mục tiêu ban đầu là ứng phó với đại dịch Covid-19, Trung tâm cũng hướng tới việc mở rộng năng lực sản xuất các sản phẩm khác, tạo điều kiện cho các nước tự chủ được việc sản xuất vắc xin và các sản phẩm cần thiết phục vụ các ưu tiên y tế của mình.