Tiếng ồn 'thủ phạm' âm thầm ảnh hưởng sức khỏe ra sao?

Xem thêm: Xử lý ô nhiễm tiếng ồn dịp lễ Tết: 'mèo lại hoàn mèo'?

Xem thêm: Xử lý ô nhiễm tiếng ồn: ý thức vẫn là quan trọng

Tiếng ồn là những âm thanh không mong muốn, gây khó chịu cho người nghe, ảnh hưởng tới quá trình làm việc, nghỉ ngơi và tác động đến sức khỏe con người.

Đứng sau bụi

Tại TP.HCM nhiều kết qủa nghiên cứu đã cho thấy tiếng ồn luôn vượt tiêu chuẩn cho phép, ô nhiễm tiếng ồn thường xảy ra ở những khu vực có nhiều nhà hàng, cửa hàng buôn bán có sử dụng loa di động phục vụ hát và quảng cáo, quán nhậu vỉa hè mở nhạc, hát loa công suất lớn, hát karaoke ở hộ gia đình, nhạc ở tiệc cưới, lễ tang, sinh nhật, liên hoan...

Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), sự ảnh hưởng của tiếng ồn đến sức khỏe con người được xếp thứ hai, sau bụi. Tiếng ồn trung bình không vượt quá 40 decibel tại các khu vực dân cư vào ban đêm để phòng tránh sự tác động đến sức khỏe.

PGS. Doãn Ngọc Hải - Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường - cho biết tiếng ồn không tích lũy trong môi trường như ô nhiễm các chất độc nhưng tác động vào con người và có thể để lại hậu quả lâu dài.

Ngoài ảnh hưởng đến cơ quan thính giác (gây ù tai, giảm sức nghe), còn gây rối loạn giấc ngủ, tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành, suy giảm nhận thức ở trẻ em...

Các nguồn gây "ô nhiễm" tiếng ồn chính gồm: tiếng ồn giao thông, tiếng ồn trong xây dựng, tiếng ồn trong sinh hoạt, tiếng ồn trong hoạt động công nghiệp và sản xuất...

Còn theo WHO, tiếng ồn gây ra sự tác động trực tiếp và gián tiếp đến sức khỏe con người như: giảm thính lực, cao huyết áp, tim mạch, các bệnh đường tiêu hóa, rối loạn giấc ngủ, thay đổi chức năng miễn dịch…

Xét về mặt tâm lý ô nhiễm tiếng ồn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, gây căng thẳng và mệt mỏi kéo dài, làm rối loạn giấc ngủ.

Đối với trẻ em, nó làm suy giảm nhận thức và mất tập trung. Tệ hơn, nó có thể làm giảm thính lực và gây huyết áp cao, từ đó dẫn đến các bệnh về tim mạch.

Bệnh thính giác đang trẻ hóa

TS. Vũ Xuân Đán – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) – cho biết sự tiếp xúc thường xuyên với tiếng ồn có độ lớn trên 80 decibel có thể làm giảm thính lực.

Tiếng ồn gây nên những thương tổn ở bộ phận thần kinh của cơ quan thính giác, những nghiên cứu đã quan sát thấy ở những người tiếp xúc với tiếng ồn thường xuyên, ngưỡng đáp ứng của thần kinh thính giác tăng, dẫn đến mất khả năng nhạy cảm thông thường, dần dần không cảm ứng được với âm tần có cường độ thấp.

Những nghiên cứu gần đây cũng cho thấy, nếu âm lượng trên 50 decibel vào ban đêm cũng có nguy cơ gây nhồi máu cơ tim do cơ thể sản xuất quá nhiều và liên tục cortisol.

Tiếng ồn tác động đến cơ thể qua hệ thần kinh thực vật (thần kinh giao cảm) và hệ nội tiết (tuyến yên và tuyến thượng thận). Những tác động này kéo dài gây nên các nguy cơ như huyết áp tăng, mỡ máu tăng, độ nhớt của máu tăng, tăng nhịp tim, tăng lượng đường trong máu, ảnh hưởng các yếu tố đông máu. Từ đó gây nên bệnh cao huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ và nghiêm trọng hơn là đột quỵ.

Tiếng ồn còn làm cho mất ngủ, suy sụp tinh thần và thường bị căng thẳng thần kinh. Mất ngủ ảnh hưởng đến tâm lý dễ cáu gắt, bực bội, trí nhớ giảm, giảm khả năng tập trung chú ý, mệt mỏi, năng suất chất lượng công việc, học tập giảm sút, mất thăng bằng, dễ té ngã, lái xe không an toàn.

Việc mất ngủ kéo dài cũng là nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, nguy cơ nhồi máu cơ tim cao; nguy cơ béo phì, đái tháo đường...

Bác sĩ Đỗ Hồng Giang - Trưởng khoa thính học, Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM - cho biết âm thanh được đo bằng đơn vị decibel (db). Một cuộc hội thoại thông thường ở mức 60-70 db. Âm thanh trên 70 db sẽ gây ảnh hưởng sức khỏe. Tiếng ồn ngoài đường, tiếng karaoke từ các loa kẹo kéo ở mức 100 db đối với người ngồi gần và khoảng 80 db đối với người lân cận.

Trẻ em tiếp xúc thường xuyên tiếng ồn trên 70 db sẽ bị các rối loạn phát triển, ảnh hưởng thính giác. Tiếp xúc trực tiếp tiếng ồn 120 db, trẻ sẽ bị điếc. Ngưỡng gây điếc ở người lớn là 140 db.

Theo bác sĩ Giang, hiện số người mắc vấn đề về thính giác tại bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM có xu hướng tăng và trẻ hóa. Trước đây bệnh nhân đến khám chủ yếu là người lớn tuổi và nhóm trẻ em có vấn đề bẩm sinh, còn hiện nay số người trên 40 tuổi đến khám tăng. Ca bệnh tăng có thể do nhiều nguyên nhân như bệnh lý nền ảnh hưởng đến thính giác, lão hóa nhanh, ô nhiễm tiếng ồn...

Bác sĩ Đỗ Hồng Giang khuyến cáo cơ quan quản lý cần có các biện pháp giảm tiếng ồn trong khu dân cư như xây dựng nhà ở cách xa đường, có tường chắn âm thanh cao hơn 3 m nếu gần đường; có các quy định xử phạt với các hoạt động gây tiếng ồn ảnh hưởng sức khỏe người dân.

Mỗi cá nhân cần chủ động bảo vệ tai bằng cách sử dụng nút tai chống ồn, kiểm tra thính lực thường xuyên.

ANH ĐÀO tổng hợp