Thâm nhập 'chợ' pháo lậu online

Thay vì hoạt động lộ liễu như trước, các đối tượng mua bán pháo khôn ngoan hơn khi “rút” vào hoạt động trong các hội nhóm “kín”. Dù lực lượng Công an liên tục bắt giữ nhiều đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép pháo nổ nhưng tình trạng buôn bán vẫn không hạ nhiệt, nhất là những ngày cận Tết.

Nhộn nhịp chợ mạng

Chỉ cần gõ cụm từ “pháo nổ” trên Facebook sẽ cho ra một loạt các page, các hội nhóm: “Pháo Tết 2022 không cọc”, “Pháo hoa 2022 không cọc”, “Pháo Tết 2022”, “Hội mua bán hóa chất kclo3”... với hàng nghìn thành viên theo dõi, tham gia.

Trong các hội nhóm này, các đối tượng công khai rao bán pháo nổ, kèm theo hình ảnh chi tiết các loại pháo để thu hút người mua nhưng giá cả thì bao giờ cũng chú thích “inbox” kèm số điện thoại để lại. Thậm chí, để tăng tương tác, tăng, tạo sự tin tưởng cho khách hàng, nhiều người bán còn quay video, phát trực tiếp hình ảnh trên hội nhóm. Tuy nhiên, điểm chung của các nhóm này cũng như các Facebooker hoạt động trên nhóm là đều không cung cấp địa chỉ cụ thể. Mặc dù rao bán đầy đủ các loại pháo như pháo hoa nổ, pháo nổ cỡ lớn, pháo cối, pháo trứng, pháo dàn..., với lời khẳng định chắc nịch “cam kết uy tín” nhưng phần lớn các đại lý rao bán chỉ nhận giao dịch qua Zalo và không cung cấp địa chỉ cụ thể, nơi tập kết kho hàng.

Theo khảo sát của chúng tôi, pháo của Trung Quốc và Thái Lan được nhập về bán trên các hội nhóm. Trong đó, loại pháo được đặt mua nhiều nhất là pháo hoa giàn 36, 49, 100 quả/ hộp. Một Facebooker rao bán trên trang “Hội pháo nổ Quảng Nam” rất “ngọt” đồng thời công khai luôn giá cả: “Người thật hàng thật, anh em mua hàng thiện chí inbox mình mình call cho xem hàng. Giá sỉ cho anh em. Bệ 36: 700k. Sỉ 1 thùng 12 bệ 36: 6 triệu. Bệ 49: 900k. Sỉ 1 thùng 12 bệ 49: 8 triệu. Bệ 100: 1tr500. Sỉ 5 bệ: 5 triệu. Pháo bi bịch 100 viên bi nhỏ 450k, bi lớn 600k. Pháo bi bịch 70 viên bi nhỏ 250k, bi lớn 350k. Anh em cần hàng inbox mình có giá mềm chứ đừng để sắp đến Tết rồi mua không có hàng còn giá cao”.

Chúng tôi liên hệ với một Facebooker đặt mua pháo bi nhỏ thì người này cho biết, muốn nhận được hàng phải đặt cọc nửa tiền hàng nếu gửi từ Quảng Nam ra Hà Nội. Chỉ cần cung cấp địa chỉ, số điện thoại, hàng sẽ được gửi xe khách, sau đó sẽ có người mang đến tận nhà và thu tiền...

Một nick khác thì ra sức lăng xê cho shop của mình: “Mình bán khoảng 1 tuần nữa là mình nghỉ không ship nữa nên anh em nào chơi pháo bi thì tranh thủ trong tuần nữa mình ship nốt rồi mình nghỉ Tết. Còn anh em đã mua hàng mình rồi thì yên tâm mua thêm mình sẽ vẫn giữ giá cũ. Mình chuyên pháo bi Thái hiệu con gà...”. Tại một hội nhóm khác, một Facebooker cũng rao bán các loại pháo hoa với giá dao động từ 20 nghìn - 1 triệu đồng kèm theo tin tuyển dụng cộng tác viên bán pháo với chiết khấu cao để thu hút nhiều người tham gia. Tương tự, một nick khác cũng đăng bán các loại pháo hoa gồm cánh hoa xoay, ống phun hoa cầm tay, ống phun nước bạc, cây hoa, thác nước bạc... tạo ra nhiều hiệu ứng đẹp mắt.

Pháo hoa không chỉ bán trên mạng xã hội mà tại một số sàn thương mại điện tử cũng rao bán đủ loại với giá thành rẻ như Shoppee, Lazada... với cam kết của các chủ gian hàng là hàng xịn, hàng hợp pháp...

Ngoài việc trao đổi, mua bán, một số tài khoản còn ngang nhiên đăng tải nhiều video hướng dẫn chơi, chế tạo pháo nổ. Thậm chí, từng quá trình thử nghiệm, “sáng chế” cũng được các YouTuber quay clip cận cảnh để khoe chiến tích.

Cũng trên “Hội pháo nổ Quảng Nam”, một thành viên đăng tải công thức chế pháo nổ, ngay lập tức dưới là một loạt comment ủng hộ hoặc cung cấp thêm công thức mới. Một nick khác thì hỏi cách “bảo quản kclo3 với lưu huỳnh thế nào để không bị ẩm”. Đây đều là những hóa chất để chế tạo pháo nổ.

Ngoài Facebook, kênh YouTube cũng có nhiều trang quảng cáo, hướng dẫn chế pháo và mua bán pháo. Trên Google, chỉ cần gõ cụm từ “thuốc pháo” là xuất hiện hàng loạt kết quả; trong đó có cả các trang thương mại điện tử lớn. Tuy nhiên, ở các trang thương mại điện tử, kết quả cho các từ “thuốc pháo” được dẫn đến các gian hàng bán các túi lẻ “hóa chất”, “phân bón”.

Chẳng hạn, trên trang Lazada Vietnam, chỉ cần vài chục nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng là khách hàng có thể đặt mua combo (gói) các loại “phân bón” như kclo3, than bột... Combo này thực chất là hóa chất được bán lẻ đúng theo tỷ lệ để chế thuốc pháo. Dưới các gian hàng này là một loạt phản hồi của khách mua hàng chứng tỏ không phải là người mua bán phân bón về phục vụ trồng trọt mà là để chế tạo thuốc nổ như “Hàng ok, nổ to nhưng chưa cân không biết đủ 1kg không, đây là mình làm gần hết rồi”, “hàng rất tốt, giao nhanh, nổ to anh em nên mua về dùng thử đi”... Việc bán các loại “dây cháy chậm” thực chất là ngòi nổ của pháo cũng được công khai trên các mạng xã hội và các trang web.

Chỉ cần search cách làm pháo sẽ cho ra một loạt các kênh hướng dẫn làm pháo nổ, từ pháo diêm, pháo tép, đến pháo hoa, pháo cối... Có những kênh YouTube làm chủ đề về pháo hay chất nổ với nội dung nói về cách mua vỏ pháo giá rẻ. Bên dưới video này kèm theo đường link dẫn tới một trang thương mại điện tử cho người cần mua sản phẩm. Trên một kênh YouTube với hơn 56 nghìn người theo dõi, các video hướng dẫn làm pháo được đăng tải liên tục như hướng dẫn công thức, trộn hóa chất để tạo hiệu ứng nổ... Để minh chứng cho chất lượng pháo, tay nghề làm pháo, các chủ kênh còn quay các video clip thực hiện nổ pháo ngoài trời. Sau khi đăng tải, các video clip này nhận được hàng trăm bình luận, trao đổi về cách làm pháo. Trong các video hướng dẫn này, một số được gắn nhãn video giới hạn độ tuổi, hầu hết video khác mọi người đều có thể xem.

Những tai nạn thương tâm

Dù đã được cảnh báo cuối năm liên tục xảy ra những cái chết thương tâm do pháo nổ gây nên nhưng tình trạng buôn bán pháo nổ, dạy cách làm pháo vẫn tràn lan trên mạng. Cứ gần đến dịp Tết câu chuyện về pháo lại nóng lên và lại thêm những sự việc đau lòng vì pháo mà nạn nhân chính là những học sinh còn tuổi ăn tuổi lớn.

Cuối tháng 12-2021, người dân thôn Thanh Văn 2 (xã Tân Hoa, Lục Ngạn, Bắc Giang) bàng hoàng khi nghe tin cháu Phan Công M (sinh năm 2008, học sinh lớp 8) vì tự chế tạo pháo mà chết thương tâm trong một vụ nổ lớn. Ai cũng không cầm được nước mắt thấy cảnh tượng cháu đầy vết thương, nằm bất động giữa ngổn ngang xác pháo. Khi sự việc xảy ra còn có hai cháu bé đứng gần để xem M làm pháo nhưng rất may chỉ bị thương nhẹ.

Ngày 27-10-2021, tại xã Đồng Lạc, Yên Thế, Bắc Giang cũng xảy ra một cái chết thương tâm do pháo nổ. Em L.V.K, sinh năm 2003 đã lên mạng mua một số nguyên liệu về mày mò pha trộn để chế pháo, trong quá trình nhồi pháo thì phát nổ, em bị thương nặng, cụt một bàn tay, người dân đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi.

Trước đó, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiếp nhận ca tai nạn do pháo nổ. Bệnh nhân là T.T.H (19 tuổi, ở Hải Dương) nhập viện trong tình trạng đa chấn thương sọ não, chấn thương hàm mặt, vết thương nhãn cầu trái, vết thương giập nát bàn tay. Do tình trạng vết thương giập nát quá nặng, bàn tay không có khả năng bảo tồn. Được biết, nam thanh niên này đã mua bột về tự chế tạo pháo, trong quá trình thực hiện thì bất ngờ pháo tự chế phát nổ.

Theo luật sư Giáp Quang Khải, Đoàn Luật sư Bắc Giang, việc nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ là các hành vi bị nghiêm cấm. Vì vậy, những hành vi mua, bán các loại pháo hoa nổ, pháo nổ diễn ra tràn lan trên mạng xã hội, diễn đàn là những hành vi vi phạm pháp luật.

Theo quy định tại Điều 305 Bộ luật Hình sự 2015, người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ có thể bị phạt tù 1-5 năm, cao nhất có thể bị phạt tù 15-20 năm hoặc tù chung thân tùy theo mức độ vi phạm. Ngoài ra, tùy vào mức độ vi phạm, có thể bị phạt tiền 500.000-40.000.000 đồng và các hình thức quản chế khác.

Để hạn chế tình trạng buôn bán, tàng trữ, chế tạo pháo nổ, ngoài việc việc kiểm tra, xử phạt vi phạm về sử dụng pháo nổ, tuyên truyền về hậu quả của tai nạn do pháo nổ, cơ quan chức năng cũng cần “làm sạch” thông tin trên không gian mạng về pháo nổ. Bởi những nội dung trên mạng không được kiểm soát tốt có thể dẫn tới hành vi vi phạm ngoài đời. Khi những thanh thiếu niên có thể dễ dàng “học” cách chế tạo pháo, thuốc nổ trên mạng, sẽ khó tránh khỏi những chuyện thương tâm. Bên cạnh đó, gia đình, các bậc cha mẹ sẽ phải giám sát con em mình một cách chặt chẽ, giúp các con nhận thức được mức độ nguy hiểm của pháo nổ với bản thân, cộng đồng và xã hội.

(Theo An Ninh Thế Giới)