Tin thế giới 4/1: Tính toán của Thủ tướng Đức với Nga; Hành động chưa từng có tiền lệ ở HĐBA; Covid-19 tạo cơn 'sóng thần' lịch sử ở Mỹ

Theo tờ Bild của Đức, Thủ tướng Olaf Scholz đang tìm kiếm 'khởi đầu' mới trong quan hệ với Nga. (Nguồn: Bloomberg)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày:

NATO thông báo cuộc họp với Nga

Ngày 4/1, một quan chức Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho biết, Tổng thư ký Jens Stoltenberg cho biết đã triệu tập cuộc họp hội đồng Nga-NATO vào ngày 12/1 nhằm thảo luận các đề xuất an ninh của Moscow.

Nguồn tin từ NATO cho biết: "Bất kỳ đối thoại với Nga sẽ phải được tiến hành trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, giải quyết các lo ngại của NATO đối với các hành động của Moscow và tính đến quan điểm của các đối tác châu Âu trong liên minh quân sự".

Về phía Nga, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova xác nhận, các quan chức nước này sẽ tham dự cuộc họp gồm Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov cùng các quan chức cấp cao khác. (Reuters)

Kế hoạch của Thủ tướng Đức với Nga

Ngày 3/1, tờ Bild của Đức đưa tin, Thủ tướng nước này Olaf Scholz đang cân nhắc các phương án để xây dựng quan hệ với Nga, theo hướng là một đối tác quan trọng và sẽ đặt vấn đề quan hệ song phương dưới sự kiểm soát cá nhân.

Ngoài ra, tờ báo cho biết, Thủ tướng Scholz có kế hoạch gặp Tổng thống Nga Vladimur Putin trong tháng này.

Theo Bild, nhà lãnh đạo Đức đang tìm kiếm "khởi đầu" mới trong quan hệ với Nga. Đặc biệt, ông sẽ tập trung vào vấn đề khí đốt và Ukraine.

Hiện có tin cho biết, Cố vấn chính sách đối ngoại của Thủ tướng Olaf Scholz, ông Jens Plotner, đã chuẩn bị cho một cuộc gặp với lãnh đạo Nga. (TASS)

Nga muốn tăng cường hợp tác với châu Phi

Ngày 4/1, Giám đốc Vụ châu Phi thuộc Bộ Ngoại giao Nga Vsevolod Tkachenko khẳng định, Moscow sẵn sàng hợp tác với các nước châu Phi, Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU).

Ông Tkachenko nói: "Chúng tôi không coi châu Phi là đấu trường đối đầu giữa Nga và bất kỳ nước nào khác. Chúng tôi coi đây là một lục địa, nơi hợp tác với các bạn bè và đối tác châu Phi".

Theo quan chức trên, Nga hiểu rằng "nhiều nước có lợi ích kinh tế và chính trị của riêng họ mà không phải lúc nào cũng trùng khớp với lợi ích của nước khác", tuy nhiên, Moscow luôn ủng hộ sự cạnh tranh công bằng và quan hệ đối tác thay vì đối đầu. (Sputnik)

Quan chức Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ thảo luận nhiều vấn đề

Ngày 3/1, Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo báo chí cho hay, Ngoại trưởng nước này Antony Blinken đã thảo luận với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu về các nỗ lực hợp tác trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga-Ukraine.

Hai bên cũng thảo luận các vấn đề liên quan vùng Đông Bắc Phi, việc Thổ Nhĩ Kỳ bổ nhiệm Đặc phái viên để bàn về tiến trình bình thường hóa quan hệ với Armenia.

Ngoài ra, hai nhà ngoại giao đã thảo luận về các biện pháp làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ hợp tác song phương trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm với tư cách là đồng minh NATO.

Trong diễn biến khác, cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho hay, nước này và Mỹ sẽ thảo luận về tình hình liên quan chương trình chiến đấu cơ đa năng F-35 trong cuộc họp sắp tới ở Washington, song không rõ thời điểm diễn ra. (Sputnik)

Năm cường quốc hạt nhân ra tuyên bố chung về ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân

Ngày 3/1, Trung Quốc, Nga, Anh, Mỹ và Pháp ra tuyên bố chung khẳng định, “không thể có quốc gia nào giành chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân" và "tuyệt đối không thể để cuộc chiến này xảy ra".

Tuyên bố đánh dấu lần đầu tiên 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) cùng thừa nhận nguyên tắc cơ bản này.

Theo các nhà phân tích, điều trên sẽ giúp thiết lập nền tảng quan trọng cho các nỗ lực nhằm giảm thiểu vũ khí hạt nhân cũng như nguy cơ xung đột hạt nhân.

Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ hy vọng tuyên bố của 5 cường quốc hạt nhân sẽ giúp xoa dịu căng thẳng trong bối cảnh tình hình an ninh có nhiều biến động hiện nay.

Trong khi đó, Trung Quốc khẳng định tuyên bố này giúp tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau giữa các cường quốc thế giới.

Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Abdulla Shahid đã hoan nghênh tuyên bố chung của 5 nước thành viên thường trực HĐBA, khẳng định "đây là thông điệp đúng đắn tới thế giới nhân dịp đầu Năm mới”.

Ngày 4/1, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng đã bày tỏ lập trường ủng hộ tuyên bố chung trên.

Seoul kỳ vọng tuyên bố sẽ đóng góp vào việc tăng cường cơ chế không phổ biến hạt nhân quốc tế, vì hòa bình và ổn định toàn thế giới, trên nền tảng là Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Nhân tuyên bố này, Seoul kêu gọi các quốc gia sở hữu hạt nhân đạt được tiến triển thực chất trong việc giải trừ vũ khí hạt nhân, đóng vai trò xây dựng trong thảo luận song phương và đa phương nhằm ngăn chặn chạy đua vũ trang. (Sputnik, TASS, KBS)

Trung Quốc chỉ trích thỏa thuận AUKUS, 'rủ' Indonesia cùng tỏ thái độ

Ngày 4/1, Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Phó Thông cho rằng, thỏa thuận quốc phòng ba bên AUKUS giữa Mỹ, Anh và Australia có thể dẫn đến sự sụp đổ của cơ chế không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Trả lời họp báo, ông Phó Thông nêu rõ: "AUKUS, thỏa thuận ba bên về phát triển tàu ngầm hạt nhân, là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng. Điểm mấu chốt của vấn đề là nếu kế hoạch này được thực hiện, Mỹ và Anh - hai quốc gia hạt nhân - sẽ bàn giao cho Australia, vốn không phải là quốc gia hạt nhân, uranium cấp độ vũ khí".

Hệ thống ngăn ngừa hiện tại của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) không cung cấp bất kỳ phương thức nào để xác minh rằng Australia sẽ không sử dụng các vật liệu để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Cáo buộc Mỹ-Anh có tiêu chuẩn kép, ông Phó Thông cho hay, Tung Quốc tin rằng, "đây sẽ là một sự khai thác ác ý lỗ hổng trong NPT và nếu nhiều nước làm việc này, điều đó đồng nghĩa với sự sụp đổ của cơ chế không phổ biến hạt nhân".

Bên cạnh đó, theo quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Bắc Kinh ủng hộ Indonesia, "với tư cách là quốc gia lớn nhất trong ASEAN phải lên tiếng lo ngại về thỏa thuận trên". (Sputnik)

Khủng hoảng Sudan: Thủ tướng từ chức, biểu tình bùng nổ

Ngày 2/1, Thủ tướng Sudan Abdalla Hamdok tuyên bố từ chức sau cuộc khủng hoảng chính trị ở quốc gia Đông Bắc Phi này.

Quyết định trên được ông Hamdok đưa ra chưa đầy 2 tháng sau khi được phục chức Thủ tướng Sudan, theo một phần của thỏa thuận chính trị với quân đội nước này.

Trong khi đó, các cuộc biểu tình phản đối cuộc đảo chính của quân đội hồi tháng 10/2021 tiếp tục nổ ra.

Ngày 4/1, các nhân chứng cho biết, lực lượng an ninh Sudan đã được triển khai khắp thủ đô Khartoum và các thành phố lân cận để đối phó với các cuộc biểu tình.

Mỹ kêu gọi các nhà lãnh đạo Sudan đảm bảo quy chế dân sự và chấm dứt bạo lực đối với người biểu tình, trong khi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres lên án các hành động bạo lực này, đồng thời kêu gọi sự kiềm chế của lực lượng an ninh. (Reuters, AFP)

Covid-19: Mỹ ghi nhận hơn 1 triệu ca mắc một ngày

Hãng tin Bloomberg dẫn số liệu cập nhật của Đại học Johns Hopkins cho biết, ngày 3/1, Mỹ ghi nhận hơn 1 triệu ca mắc mới Covid-19, trong bối cảnh biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 được ví như một "cơn sóng thần" càn quét mọi lĩnh vực trong đời sống hằng ngày ở nước này.

Biến thể Omicron lây lan mạnh khiến số ca mắc mới Covid-19 theo ngày tại Mỹ tăng lên các mức kỷ lục và cao hơn bất kỳ quốc gia và vùng lãnh thổ nào khác trên thế giới ở bất kỳ thời điểm nào kể từ khi đại dịch bùng phát cách đây 2 năm.

Mặc dù số ca mắc mới gia tăng chưa dẫn đến tình trạng số ca bệnh nặng và tử vong tăng mạnh ở Mỹ, nhưng hàng trăm nghìn người mắc bệnh phải tự cách ly tại nhà đã dẫn tới hệ lụy là nhiều chuyến bay bị hủy bỏ; các trường học, văn phòng, cơ sở kinh doanh phải đóng cửa; các bệnh viện quá tải và các chuỗi cung ứng tắc nghẽn.

Ứng viên Tổng thống Pháp: 'Chúng ta phải rút khỏi NATO, Nga là đối tác của Paris': Ngày 3/1, ứng viên Tổng thống Pháp, lãnh đạo đảng cực tả Jean-Luc Melenchon cho hay, ông muốn nước này rời khỏi NATO để không còn liên quan đến xung đột với Nga và Trung Quốc. (Sputnik)

Mỹ thảo luận với 'lá chắn' sườn Đông của NATO: Ngày 3/1, Ngoại trưởng Antony Blinken đã có cuộc điện đàm với đại diện Nhóm Bucharest Nine về những quan ngại ngày càng gia tăng liên quan đến Nga ở gần biên giới Ukraine. (Reuters)

Hoàng Hà