Đêm nay trao giải Ballon d’Or – ‘Qủa bóng Vàng’ được chọn như thế nào?

Hấp dẫn và được chú ý chẳng kém gì Oscar của điện ảnh, hằng năm Ballon d’Or (Qủa bóng Vàng) thu hút hàng triệu người theo dõi. Giải thưởng đã bước sang tuổi thứ 65, do tạp chí France Football tổ chức lần đầu năm 1956. Kể từ đó đến nay, đã có 64 lần vinh danh. Sở dĩ chỉ có 64 lần là vì năm 2020, France Football quyết định không tổ chức vì lý do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Lý do này đã bị cả thế giới kịch liệt phản đối vì sự vô lý ở chỗ là các giải VĐQG châu Âu vẫn diễn ra bình thường dù không có khán giả trực tiếp. Người buồn nhất năm này chính là Robert Lewandowski khi tiền đạo người Ba Lan của Bayern Munich có một mùa xuất sắc, giành cú ăn 6 cùng Bayern và ghi đến hơn 50 bàn trên các mặt trận. Cho đến nay, nhiều chuyên gia bóng đá vẫn cho rằng đây là quyết định bất công nhất cho bóng đá thế giới và cá nhân Lewandowski. Đây cũng là lần duy nhất France Football ngưng tổ chức.

Ballon d’Or tuy chỉ giành cho châu Âu nhưng uy tín và cạnh tranh sòng phẳng với Gi ải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA. Năm 2010, FIFA ký một thoả thuận với France Football để hợp nhất hai giải thưởng này. Nhưng 5 năm sau, FIFA lại “ly hôn”, tổ chức giải The Best. Ballon d’Or vẫn giữ nguyên sức hút của mình.

Tất nhiên, vì sức hút quá cao nên việc tổ chức và giữ bí mật đến phút cuối trước sự xăm soi và tò mò kết quả của truyền thông thế giới cũng vô cùng vất vả. France Football là tuần báo mà nhân sự các bộ phận chỉ không quá 50 người.

Để tổ chức và kiểm soát được tính minh bạch, nhà tổ chức đã hợp đồng dài hạn với 2 công ty an ninh mạng và một công ty khác để lo việc hậu cần trên toàn cầu. Nội việc chọn người bầu là các phóng viên thể thao khắp thế giới, được cho là đã tốn đến hơn 1 triệu euro và mất đến hơn 3 tháng.

Đầu tiên là xác định các ứng viên xứng đáng đoạt giải và sau đó lọc lại, cũng tốn rất nhiều công sức. Chỉ 3 cầu thủ lọt vào danh sách bầu chọn cuối cùng cho cả giải Nam và Nữ nhưng thế giới luôn cho rằng có đến khoảng 20 người xứng đáng giành giải. Vì vậy năm nào cũng xảy ra những than phiền thiếu công bằng và việc bầu chọn cảm tính. Như trường hợp của Sneijder (Hà Lan) năm 2010, Franck Ribery năm 2013, thi đấu xuất sắc cả năm nhưng Ronaldo lại chiến thắng nhờ vài trận đấu xuất thần gần sát ngày trao giải.

Huyền thoại Diego Maradona từng mỉa mai rằng Ballon d’Or không đáng tin vì toàn “chủ yếu là những tay cầm bút bầu chọn, họ không đủ khả năng đá quả bóng cao hơn mặt đất 1m và chẳng hiểu tí gì về bóng đá”. Tiền đạo Ibrahimovic từng tuyên bố mình không hề kém Messi hay Roanldo và France Football “nợ” mình một Qủa bóng Vàng.

Mặc kệ, Ballon d’Or vẫn diễn ra và thu hút khán giả toàn cầu. Cuộc chơi nào chẳng điều ra tiếng vào và người thua cuộc bao giờ cũng đông hơn người giành chiến thắng. Kẻ thất bại thường nại lý do và người được vinh danh không đủ sức để tranh luận với số đông.

Trong 6 năm qua, người giữ cương vị trưởng ban tổ chức Ballon d’Or là Tổng biên tập Pascal Ferre. Toàn bộ thư điện tử của France Football được mã hoá. Ferre căng thẳng vì bí mật của phiếu bầu đến mức chỉ ăn trưa và tối ở tại tòa soạn. Toàn bộ phiếu bầu được gửi bảo đảm trong một két sắt gửi ở ngân hàng và ông luôn phải che kín xe mỗi khi ra ngoài để tránh dòm ngó.

Pascal Ferre từng kể với tờ New York Times rằng một tháng trước ngày trao giải ông nhận trung bình 50 cuộc gọi từ khắp thế giới. Đa phần là các ông chủ hoặc GĐĐH của các CLB để…dò la tin tức. Tất nhiên, Ferre không bao giờ trả lời, ngay cả các câu có thể tạo ra sự duy diễn nào đó từ người nghe.

Kết quả cuối cùng của cuộc bầu chọn chỉ có 2 người biết là Ferre và thư ký của ông. Nhưng anh này cũng chỉ được biết trong trường hợp sếp của mình…đi cấp cứu. Ngay cả khi đó, thư ký cũng phải có ủy quyền của Ferre mới được đến ngân hàng mở két sắt ra xem.

Pascal Ferre tự hào rằng trong 6 năm đứng vai trò tổ chức ông chưa phạm sai lầm nào. Sự rắc rối lớn nhất luôn là những tin đồn người này đoạt giải, người kia thất bại của truyền thông khắp thế giới. “Sự thật thì tôi biết ai giành giải. Nhưng tôi không thể nói ra vì đó là nguyên tắc minh bạch. Nếu tôi tiết lộ, chẳng khác gì một sự thiếu tôn trọng mọi người. Giá trị của Ball d’Or không nằm ở vật chất mà là cảm xúc được tạo ra. Như bạn xem một bộ phim trinh thám, bạn sẽ vỡ òa ở phút cuối khi bí mật được giải đáp”.

Quá trình sàng lọc, lên danh sách đề cử bắt đầu vào cuối tháng 9. Khoảng 10 phóng viên, nhà báo gạo cội của France Football sẽ thẩm định và rút gọn danh sách: 30 nam và 20 nữ. Đội ngũ của France Football phải xem khoảng 1000 trận đấu mỗi năm để đưa ra những cái tên trong danh sách gửi đi.

Chỉ 4 ngày trước khi buổi tiệc diễn ra ở nhà hát Chatelet, Pascal Ferre mới thông báo tới CLB và đại diện của cầu thủ thuộc nhóm 3 người cuối cùng. “Tất nhiên là họ chỉ được thông báo như một trình tự tổ chức để có mặt, không hề có kết quả cuối cùng”, Ferre nhấn mạnh.

Như đã nói, sức ép của France Football là những đồn đoán trước ngày trao giải và công chúng thường thích thú lẫn tin nhiều vào tin đồn hơn. Như việc một tài khoản cách đây hơn một tháng loan tin Lewandowski chiến thắng ra khắp thế giới. Hay mới đây một nhóm nhà báo nổi tiếng của Ý khẳng định chắc nịch chủ nhân năm nay lại là Messi.

Pascal Ferre đã quá quen với tin đồn nhưng cũng phải phát cáu và lên báo khẳng định đây là tin bịa đặt. Năm nay, Messi tiếp tục dẫn đầu về tỉ lệ đặt cược giành giải 4/11 (đặt 11 ăn 4) là 1/2. Hai cái tên này vượt trội các ứng viên khác là Benzema (đặt 1 ăn 25) hay Jorginho (đặt 1 ăn 33)... Điều đó cho thấy cơ hội để Messi có Quả Bóng Vàng thứ 7 đang là sáng sủa nhất.

Nếu thông tin này là sự thật, Messi sẽ có lần thứ 7 giành Qủa bóng Vàng trong khi đối thủ cạnh tranh là Ronaldo mới chỉ có 5 lần và Lewandowski lại một lần nữa lỡ hẹn.

Nhưng, tất cả chỉ là tin đồn, chỉ Pascal Ferre biết.

BÌNH AN (tổng hợp)