Covid-19: WHO công bố nguồn lây chính; phát hiện biến thể mới có số lượng đột biến cực cao

Danh sách các biến thể được đặt tên theo bảng chữ cái Hy Lạp của WHO. (Nguồn: Daily mail)

Đại diện cơ quan này nêu rõ: "Những người chưa được tiêm chủng là đối tượng lây lan chính của virus. Chúng tôi kêu gọi tất cả những người đủ điều kiện được tiêm chủng hãy tận dụng cơ hội này và đảm bảo hoàn thành chu kỳ tiêm chủng đầy đủ".

Theo WHO, điều này đặc biệt quan trọng đối với các nhóm ưu tiên, như những người từ 60 tuổi trở lên, cũng như những người bị suy giảm khả năng miễn dịch.

Cơ quan này nói thêm rằng, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy hiệu quả của nhiều biện pháp phòng ngừa. Đặc biệt, bản thân việc đeo khẩu trang và thông gió cho phòng ốc là quan trọng, nhưng khi kết hợp với các biện pháp khác thì tác dụng sẽ tăng lên rất nhiều.

WHO nhấn mạnh: "Việc thực thi tất cả các biện pháp phòng ngừa - sử dụng khẩu trang, rửa tay, xịt mũi, súc miệng, giữ khoảng cách an toàn, đảm bảo phòng thông thoáng, xét nghiệm, truy vết, tự cách ly, cách ly và các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát lây nhiễm khác - mang lại sự bảo vệ tối đa của xã hội khỏi virus".

Trong một diễn biến khác, ngày 24/11, truyền thông Anh đồng loạt đăng tải thông tin cho biết, các nhà khoa học Anh phát hiện một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 tại Botswana có số lượng đột biến rất cao, có nguy cơ gây ra các đợt bùng phát dịch trong tương lai bằng cách né tránh hệ miễn dịch của cơ thể.

Theo đó, biến thể mới B.1.1.529 được phát hiện lần đầu tiên tại Botswana và cho tới nay, đã có 10 ca mắc biến thể mới này tại 3 quốc gia và vùng lãnh thổ sau khi giới chức y tế thực hiện giải trình tự gene, riêng Nam Phi ghi nhận 6 ca mắc.

Giới khoa học bày tỏ quan ngại về sự nguy hiểm của B.1.1.529, bởi biến thể này chứa số lượng đột biến rất cao.

Các nhà khoa học Anh cho biết, biến thể B.1.1.529 có tới 32 đột biến trong protein gai, bộ phận vốn giúp virus SARS-CoV-2 xâm nhập tế bào con người và chính là mục tiêu mà hầu hết các loại vaccine nhắm đến để tạo ra hệ miễn dịch chống lại Covid-19.

Các đột biến ở protein gai có thể ảnh hưởng đến khả năng truyền bệnh và lây lan của virus, song cũng khiến các tế bào miễn dịch khó tấn công lại mầm bệnh hơn.

Trên trang web về chia sẻ bộ gene, Giáo sư Tom Peacock, nhà virus học tại Đại học Hoàng gia London, nhận định, số lượng đột biến rất cao của biến thể B.1.1.529 cho thấy biến thể này thực sự đáng quan ngại.

Giáo sư Peacock cho rằng, giới khoa học cần theo dõi sát B.1.1.529 vì số lượng đột biến "khủng khiếp" của nó, song ông hy vọng biến thể mới này không có khả năng lây lan mạnh.

Trong khi đó, Giáo sư Meera Chand thuộc Cơ quan An toàn y tế Anh cho rằng, bản chất của virus là không ngừng đột biến và ngẫu nhiên, do vậy, không có gì lạ khi xuất hiện những biến thể mới có nhiều đột biến. Bà khẳng định mọi biến thể có dấu hiệu lây lan mạnh đều cần phải theo dõi ngay.

Các trường hợp đầu tiên mắc biến thể B.1.1.529 được ghi nhận tại Botswana vào ngày 11/11. Ba ngày sau đó, Nam Phi ghi nhận trường hợp đầu tiên.

Hong Kong (Trung Quốc) cũng ghi nhận 1 ca mắc biến thể B.1.1.529, là một người đàn ông 36 tuổi trở về Nam Phi. Người này có kết quả âm tính với virus SARS-CoV-2 khi trở về Hong Kong, nhưng lại có kết quả dương tính vào ngày 13/11 trong thời gian cách ly.

Các nhà virus học Nam Phi cũng bày tỏ quan ngại về biến thể mới này trong bối cảnh số ca mắc mới tại Gauteng, khu vực bao gồm Pretoria và Johannesburg, gia tăng. Đây cũng là hai địa phương đã ghi nhận những ca mắc biến thể B.1.1.529.

Giáo sư về vi trùng học Ravi Gupta thuộc Đại học Cambridge cho hay, nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, 2 trong số các đột biến trong biến thể B.1.1.529 làm tăng khả năng lây nhiễm và giảm khả năng nhận biết kháng thể.

Bà Gupta khẳng định, biến thể này là mối quan ngại lớn do các đột biến hiện tại của nó. Theo bà, cho tới nay chưa rõ đặc điểm lây nhiễm của biến thể mới này và đặc tính "né" hệ miễn dịch mới chỉ là một phần của biến thể B.1.1.529.

Giáo sư Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền tại Đại học University College London, cho biết số lượng lớn các đột biến trong biến thể này dường như đã được tích lũy từ một “đợt bùng phát nhỏ lẻ”.

Điều này cho thấy B.1.1.529 có thể đã phát triển trong một đợt lây nhiễm mãn tính ở bệnh nhân có hệ miễn dịch kém, có thể là bệnh nhân HIV/AIDS chưa được điều trị. Ông nhận định rất khó để dự đoán cách thức lây lan của B.1.1.529 trong giai đoạn này. Hiện tại, cần phải theo dõi và phân tích chặt chẽ biến thể mới trên.

Bảo Hà