Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm cùng sinh viên giữ gìn nghệ thuật múa rối nước

Tễu À Tễu Ơi là chương trình triển lãm, biểu diễn nghệ thuật và kết hợp talkshow múa rối nước được tổ chức với hình thức online, diễn ra từ 18 đến 21h30 ngày 19/11/2021 qua nền tảng Zoom và mạng xã hội Facebook. Đây là một dự án do Tễu Team - nhóm sinh viên khóa 15.3 trường FPT Polytechnic (TPHCM) và nghệ sĩ múa rối nước Phan Thanh Liêm phối hợp tổ chức. Dự án được thực hiện với mong muốn đưa nghệ thuật múa rối nước truyền thống tiếp cận gần hơn đối với mọi người, nhất là giới trẻ.

Chương trình Tễu À Tễu Ơi sẽ có phần triển lãm nghệ thuật về hình ảnh, các tư liệu cùng hiện vật được sử dụng khi biểu diễn múa rối nước. Trong khuôn khổ chương trình có 3 talkshow với các chủ đề: Ngược dòng lịch sử múa rối nước, Câu chuyện đằng sau mành sáo, Giữ gìn nghệ thuật cùng Tễu À Tễu Ơi. Tham gia giao lưu trong các talkshow là nghệ nhân Phan Thanh Liêm, đạo diễn Huỳnh Anh Tuấn của Nhà hát Múa rối Rồng Vàng (TPHCM).

Những nhân vật có nhiều năm kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc trong lĩnh vực múa rối nước sẽ trò chuyện về những kiến thức cơ bản về môn nghệ thuật này cũng như những câu chuyện thăng trầm trong nghề. Bên cạnh đó, Á hậu Quốc tế Thúy Vân cũng tham gia chia sẻ những khía cạnh xung quanh nghệ thuật văn hóa dân gian và truyền cảm hứng đến với các bạn trẻ.

Đặc biệt, trong chương trình, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm sẽ trình diễn các tiết mục múa rối nước đặc sắc như Cu Tí đi chơi thổi sáo, Cày cấy, Chọi trâu, Đua thuyền… Không chỉ vậy, anh còn tiết lộ những chuyện hậu trường của sân khấu múa rối nước và hướng dẫn các bạn trẻ các làm con rối.

Để chuẩn bị cho Tễu À Tễu Ơi, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm cùng các bạn sinh viên đã chuẩn bị suốt 3 tháng trời. Phan Thanh Liêm cho biết, anh cảm thấy rất hạnh phúc khi những bạn trẻ ở TPHCM lại quan tâm và yêu quý nghệ thuật múa rối nước đến vậy. Anh cũng hy vọng sẽ thắp lên ngọn lửa đam mê với bộ môn nghệ thuật độc đáo của nền văn minh lúa nước này trong lòng thế hệ kế cận.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là đời thứ 7 trong một gia đình có truyền thống biểu diễn nghệ thuật múa rối nước. Cha của anh chính là nghệ nhân Phan Văn Ngải, tác giả của Nhà thủy đình lưu động đang được các nhà hát múa rối nước sử dụng. Ông cũng chính là "cha đẻ" của hình tượng chú Tễu đang được trưng bày tại Bảo tàng Louvre (Pháp).

Trong thời gian tham gia hoạt động trong đoàn nghệ thuật múa rối nước của gia đình do người cha thành lập, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm nhận ra sự hạn chế của mô hình sân khấu múa rối nước lớn là cồng kềnh, khó di chuyển, không thích hợp với một đoàn biểu diễn có ít người. Bởi thế, anh mày mò sáng tạo ra mô hình sân khấu múa rối nước thu nhỏ và cho ra mắt vào năm 2000. Từ đó đến nay, với sân khấu múa rối nước thu nhỏ cơ động của mình, Phan Thanh Liêm không chỉ dễ dàng đi biểu diễn phục vụ tới các em nhỏ ở vùng sâu vùng xa mà còn liên tục đi ra nước ngoài, giới thiệu một nét độc đáo của văn hóa Việt với bạn bè quốc tế.

Theo GS Hoàng Chương - Viện trưởng Viện Nghiên cứu, Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc, Phan Thanh Liêm là nghệ sĩ mang con rối đi nước ngoài nhiều nhất Việt Nam. Trong suốt 20 năm qua, gần như năm nào anh cũng có vài lần mang múa rối nước xuất ngoại, biểu diễn tại các sự kiện văn hóa ở nhiều nước trên thế giới như Ba Lan, Thái Lan, Đức, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Italia, Anh, Canada, Malaysia, Trung Quốc, Mỹ… Có những chuyến đi của anh kéo dài gần 1 năm do các tổ chức quốc tế "đặt hàng". Anh như một "sứ giả văn hóa" thầm lặng quảng bá văn hóa Việt thông qua loại hình múa rối nước.

Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, những chuyến lưu diễn quốc tế của Phan Thanh Liêm tạm gián đoạn, hoạt động biểu diễn trong nước cũng ngưng lại suốt thời gian dịch bệnh phức tạp vừa qua. Tễu À Tễu Ơi chính là chương trình đánh dấu sự trở lại của anh với công chúng sau một thời gian dài tạm nghỉ.

Nguyễn Hằng