Tìm hiểu thiên thạch gần ngang tuổi Mặt Trời, chuyên gia tá hỏa khi thấy "đẻ" ra kim cương

Ông Abderrahmane Ibhi (là chuyên gia thiên thạch, Tiến sĩ khoáng vật học, Giáo sư tại khoa Khoa học Agadir) đã cùng các đồng nghiệp người Ma-rốc từ Bảo tàng Thiên thạch, Đại học Ibn Zohr, và Ý từ Viện Tinh thể học và Viện Khoa học - Công nghệ Plasma, đã thông báo rằng họ tìm thấy một lượng kim cương đáng kể sau khi đem một tảng Ureilite lưu giữ tại Bảo tàng đá ở Agadir ra để tìm hiểu.

Bảo tàng đá ở Agadir là nơi lưu giữ mẫu vật có niên đại ngang với Mặt Trời.

Ureilite là một loại thiên thạch hiếm, chỉ chiếm 0,6% tổng số các thiên thạch rơi xuống Trái đất được ghi nhận đến nay. Tên của thiên thạch này được đặt theo tên làng Urey, ở Cộng hòa Mordovia ở Nga, nơi người ta tìm thấy loại thiên thạch này lần đầu tiên vào ngày 4/9/1886.

Ureilite không những hiếm mà còn đặc biệt, bởi lẽ nếu như đa phần thiên thạch là mảnh vỡ của các tiểu hành tinh, thì Ureilite là mảnh vỡ của một hành tinh thực thụ, một hành tinh cổ đã hình thành gần 4,6 tỷ năm trước cùng thời với Mặt trời.

Lát cắt thiên thạch Ureilite NWA 12606 © UMU

Dù vẫn còn nhiều điều chưa biết về loại đá này cũng như hành tinh mẹ của chúng, giáo sư Abderrahmane Ibhi và các đồng nghiệp người Ý và Ma-rốc trong công bố nghiên cứu đã phủ nhận việc kim cương được hình thành từ khi còn ở hành tinh mẹ ngoài không gian, và ủng hộ giả thuyết rằng những viên kim cương tìm thấy được sinh ra khi mảnh hành tinh này đâm vào Trái Đất.

Thiên thạch mang theo những mẩu kim cương này nặng 197 gam, được tìm thấy vào năm 2018, cách Midelt khoảng 30 km về phía đông nam, trong vùng Draa Tafilalet, Maroc và đã được lưu giữ tại Bảo tàng Thiên thạch của Đại học Ibn Zohr suốt 2 năm qua chờ các nhà nghiên cứu tiếp cận.

Hình ảnh chụp phân tích Ureilite NWA 12606 cho thấy sự phân bố của than chì và kim cương được bao quanh bởi các silicat (Olivin và pyroxene). Ảnh: MUM.

Giáo sư Abderrahmane Ibhi nhận định: “Khi một thiên thạch rơi xuống Trái đất, sức nóng và áp suất của vụ va chạm cũng có thể biến đổi các thành phần các-bon của chúng (thường là than chì) thành kim cương cực kỳ cứng".

Phân tích của ông và các đồng nghiệp chỉ ra cụ thể rằng áp suất trên 30GPa và nhiệt độ khoảng 2000°C là đủ để tạo sóng xung kích lớn, có khả năng biến đổi cấu trúc than chì có trong đá thành những viên kim cương, thậm chí là cả “tảng” kim cương nếu thành phần kim loại (gồm sắt và niken) đủ lớn và tác động của vụ va chạm diễn ra đủ lâu, như trường hợp của thiên thạch Ureilitetrong bài.

Các mẫu vật tại Bảo tàng đá ở Agadir.

Các thiên thạch được coi là những “sứ giả” của Hệ Mặt trời do chúng không chỉ đơn thuần là những mẫu vật ngoài vũ trụ mà còn chứa đựng cả lịch sử của nhân loại. Bảo tàng Thiên thạch của Đại học Ibn Zohr hiện chứa hơn 120 mẫu thiên thạch khác nhau, được thành lập với mục đích lưu giữ các vật thể ngoài Trái đất phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học.

Thật không may, hầu hết các quốc gia nói tiếng Ả lại thường không đánh giá cao giá trị khoa học của những tảng đá như vậy, và thậm chí một vài nước trong số đó còn bán tháo các viên thiên thạch ra nước ngoài nhằm thu lợi trước mắt thay vì đặt chúng trong một viện bảo tàng và/hoặc trong phòng thí nghiệm.

Theo fr.hespress

Thùy Linh