54 năm trước, bóng đá Australia từng có danh hiệu quốc tế đầu tiên tại… Việt Nam

Giải đấu quy tụ 8 đội gồm: Australia, New Zealand và Singapore và đội tuyển quốc gia Việt Nam Cộng Hòa ở bảng A; Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan và Hồng Kông ở bảng B. Các trận đấu được tổ chức trên sân Cộng hòa, nay là sân Thống Nhất.

Bóng đá Australia thời điểm đó vẫn còn dáng dấp nghiệp dư nhưng đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội của mình. Ở vòng loại, Australia khi đó do HLV Joe Vlasits cầm quân đã giành chiến thắng 5-3 trước New Zealand ở trận ra quân.

Ở trận thứ 2, Australia giành tiếp chiến thắng 1-0 trước đội tuyển Việt Nam Cộng Hòa trong trận đấu mà khán đài sân không còn một chỗ trống. Đội hình của tuyển bóng đá Việt Nam Cộng Hòa khi đó gồm rất nhiều danh thủ: Lâm Hồng Châu, Bùi Thái Châu, Nguyễn Văn Ngôn, Lại Văn Ngôn, Dương Văn Thà... Sau đó, Australia tiếp tục đè bẹp Singapore 5-1 để toàn thắng vòng bảng.

Ở bán kết, đội bóng của HLV Joe Vlasits thắng Malaysia 1-0 do công của đội trưởng Johnny Warren để giành quyền vào chung kết gặp đội bóng mạnh nhất châu Á khi đó là Hàn Quốc.

Ngày 14/11/1967, Australia đã chơi một trận tưng bừng và ghi 3 bàn thắng do công Billy Vojtek, Johnny Warren và Abonyi để thắng Hàn Quốc 3-2, giành chức vô địch với thành tích toàn thắng.

Trên trang Socceroos của bóng đá Australia, cựu cầu thủ Gary Wilkins kể lại: “đó là một giải đấu đầy cảm xúc, từ khi chúng tôi lên máy bay đến Sài Gòn và cho đến khi ra sân. Hàn Quốc luôn là một cường quốc dù ở thời đại nào và để đánh bại họ trong trận chung kết là điều khó tưởng tượng nhưng chúng tôi đã làm được”.

Wilkins cho rằng, chức vô địch này vô cùng ý nghĩa với bóng đá Australia bởi nền tảng khi đó hoàn toàn là các cầu thủ nghiệp dư. “Chúng tôi không phải là những cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp, mà là những người bán thịt, thợ làm bánh và thợ làm nến - có một sự pha trộn thực sự. Cách chúng tôi tập hợp và trở thành một tập thể chặt chẽ là điều không thể tin được”.

Theo nhà sử học Roy Hay (Đại học Deakin), Liên đoàn Bóng đá Úc đã yêu cầu Bộ Ngoại giao Úc trợ cấp 10.000 USD để trang trải một số chi phí nhưng đến bây giờ vẫn không biết liệu số tiền đó có được nhận hay không. Các cầu thủ Australia khi đó hầu hết đều có công việc khác để kiếm sống và chỉ nhận lương 50 USD/tuần cùng khoản trợ cấp 10 USD/tuần trong suốt chuyến đi.

Đội trưởng Johnny Warren, người đã qua đời năm 2004, đã kể lại trên báo chí về chuyến du đấu năm đó: trận chung kết diễn ra khi cả đội được thông báo rằng khán đài không còn một chỗ trống. Phần lớn người Việt Nam ủng hộ chúng tôi hơn Hàn Quốc khiến tất cả rất ngạc nhiên và thích thú.

Bác sĩ của đội khi đó là Brian Corrigan, còn cảnh báo các cầu thủ không nên uống nước ở những chỗ xa lạ và thay vào đó hãy uống bia để bổ sung nước.

Australia đã không thể vượt qua vòng loại World Cup 1966 tại Anh sau khi thua trong trận play-off với CHDCND Triều Tiên ở Campuchia vào năm 1965. Liên đoàn bóng đá Australia mong muốn thế hệ tiếp theo, do Johnny Warren làm đội trưởng sẽ có thêm kinh nghiệm qua các giải đấu giao hữu ở châu Á.

Chiến tích quốc tế đầu tiên năm 1967 đó đã giúp bóng đá Australia bước vào giai đoạn mới. Tám trong số những cầu thủ lên ngôi tại Sài Gòn năm 1967 đã giúp Australia giành quyền tham dự World Cup năm 1974.

BÌNH AN (tổng hợp)