Thực hư thảo dược 'xuyên tâm liên' có khả năng chống COVID-19

TS. DS. Nguyễn Thành Triết - Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3 - cho biết, "xuyên tâm liên" là một vị thuốc có truyền thống sử dụng từ rất lâu và được ứng dụng rộng rãi trong nền y học các nước. Thảo dược này có nhiều tác dụng khác nhau như: kháng khuẩn, kháng virus, hạ sốt, kháng viêm, chống dị ứng, mụn nhọt, bảo vệ gan, kháng ung thư...

Dược liệu tiềm năng kháng virus

Xuyên tâm liên có tên khoa học là Andrographis paniculata (Burm.) Nees., thuộc họ Ô rô (Acanthaceae). Đây là một loại cây thân thảo nhỏ, mọc thẳng đứng cao dưới 1m. Lá mọc đối, có cuống ngắn, phiến lá hình mũi mác, mặt lá nhẵn. Hoa màu trắng điểm hồng, mọc thành chum ở nách lá hay ngọn cành...

Theo Y học cổ truyền, xuyên tâm liên có vị đắng (được xem là “Vua của các vị đắng”), tính hàn được xếp vào nhóm các dược liệu có tác dụng thanh nhiệt giải độc, với bộ phận dùng là toàn cây trên mặt đất. Khi so sánh về mặt Tây y sẽ có nhiều sự tương đồng với nhóm thuốc kháng sinh, chuyên được sử dụng để điều trị các trường hợp ung nhọt, rắn độc cắn, dùng điều trị tiêu chảy, chữa ho, viêm họng, viêm gan siêu vi và viêm đường tiết niệu….

Với nhiều tác dụng đáng chú ý như vậy, nên khoảng thời gian trước đây xuyên tâm liên được sử dụng rất thông dụng ở Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ đất nước còn khan hiếm các thuốc tân dược và kháng sinh.

Đây một dược liệu rất tiềm năng trong tác dụng kháng khuẩn cũng như kháng virus, đặc biệt là một số chủng virus như Influenza A, EBV, HIV, Ebola và gần đây là các nghiên cứu về tác động của xuyên tâm liên trên virus SARS-CoV-2. Hoạt chất của xuyên tâm liên đã được tiến hành nghiên cứu rất nhiều trên việc ức chế virus SARS-CoV-2 .

Chỉ sử dụng trong giai đoạn khởi phát khi nhiễm nCoV

Hiện nay, theo thông tin thông qua báo đài từ Thái Lan đã ghi nhận việc Chính phủ Thái cho phép sử dụng xuyên tâm liên trong thử nghiệm lâm sàng điều trị COVID-19. Xuyên tâm liên giúp cải thiện một số triệu chứng, đặc biệt là ho, giảm số lượng virus ở phổi sau 5 ngày sử dụng (liều 60 mg hoặc 100 mg, 3 lần mỗi ngày).

Các báo này cũng đã ghi nhận các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành đến giai đoạn 1 trên các bệnh nhân dương tính với COVID-19. Tuy nhiên, kết quả chi tiết về thử nghiệm giai đoạn 2 vẫn chưa rõ.

Tương tự ở Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành quy định về việc sử dụng thuốc y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do SARS-CoV-2 gây ra, một số bài thuốc có thêm vị xuyên tâm liên như bài ngân kiều tán và ngân kiều tán gia giảm. Các bài thuốc chủ yếu được sử dụng trong giai đoạn khởi phát của bệnh nhằm giải quyết một số triệu chứng như: phát sốt, sợ gió lạnh, hắt hơi, ngạt mũi, khát không nhiều, ho ít đàm, hoặc đàm khó khạc…

Tóm lại, từ các kết quả nghiên đã đề cập ở trên cho thấy việc sử dụng xuyên tâm liên trong phòng và trị COVID-19 là có căn cứ khoa học.

Tuy nhiên, các chứng cứ còn chưa nhiều, số lượng bệnh nhân trong thử nghiệm lâm sàng ở Thái Lan còn ít và chưa được rõ ràng.

Vì vậy, chúng ta có thể sử dụng xuyên tâm liên cho điều trị ở giai đoạn khởi phát của bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế là có cơ sở.

Tuy nhiên, sử dụng xuyên tâm liên phải tuyệt đối tuân thủ theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc và bác sĩ chuyên ngành, không được tự ý sử dụng để tự điều trị nếu không có sự cho phép của chuyên gia Y tế.
 

ANH ĐÀO