Ngày mai có 'trăng máu' kết hợp 'siêu trăng', ở Việt Nam xem được không?

Khác với những lần trước, đây sẽ là một sự kiện siêu trăng đặc biệt, do sự kết hợp giữa siêu trăng, nguyệt thực và trăng máu xảy đến cùng một lúc. Điều này có nghĩa thế nào?

Siêu trăng là gì?

Hiện tượng siêu trăng là cách gọi khi xảy ra khi trăng tròn hoặc trăng non trùng với thời điểm Mặt trăng tiếp cận gần Trái đất nhất.

Quỹ đạo của Mặt trăng quanh Trái đất không phải là hình tròn hoàn hảo. Nói cách khác, khoảng cách giữa Mặt trăng với Trái đất sẽ thay đổi theo chu kỳ khi nó di chuyển quanh hành tinh của chúng ta.

Chênh lệch về khoảng cách giữa điểm gần nhất và xa nhất gọi là "Củng điểm quỹ đạo", lên tới 45.000 km, tương đương xấp xỉ 13 lần đường kính của Mặt trăng.

Vậy tại sao lại được gọi là siêu trăng? Theo lý giải của các nhà khoa học, tên gọi này xuất phát từ kích thước của Mặt trăng khi ở điểm gần Trái đất nhất khiến nó có vẻ lớn hơn và sáng hơn một chút so với bình thường.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa siêu trăng và mặt trăng bình thường đa phần là khó nhận thấy, trừ khi chúng ta đặt 2 Mặt trăng, hoặc 2 bức ảnh cạnh nhau để đối chiếu.

Lý giải hiện tượng Nguyệt thực

Nguyệt thực xảy ra khi bóng của Trái đất bao phủ toàn bộ hoặc một phần của Mặt trăng. Tức là Trái đất nằm ở vị trí giữa Mặt trời và Mặt trăng theo một đường thẳng.

Đây cũng đồng thời là lúc xảy ra hiện tượng trăng tròn (Full Moon), khi Mặt trăng và Mặt trời ở hai phía đối diện của Trái đất, cho phép người quan sát nhìn thấy toàn bộ một nửa của Mặt trăng được chiếu sáng.

Nếu Mặt trăng có quỹ đạo phẳng hoàn toàn, mỗi lần trăng tròn sẽ là một lần nguyệt thực.

Tuy nhiên, quỹ đạo của Mặt trăng nghiêng khoảng 5 độ so với quỹ đạo của Trái đất. Vì vậy, hầu hết thời gian trăng tròn kết thúc ở trên hoặc dưới một chút so với bóng do Trái đất tạo thành.

Bên cạnh đó, ngay cả khi xảy ra nguyệt thực, thì chỉ những người ở nửa tối của Trái đất mới có thể quan sát được. Điều này khiến nó trở thành một trong những sự kiện kỳ thú, được giới yêu khoa học đặc biệt quan tâm, mong chờ.

Theo National Geographic địa điểm tốt nhất để xem nguyệt thực vào ngày 26/5/2021 là khu vực giữa Thái Bình Dương, Australia, Bờ Đông của Châu Á và Bờ Tây của Châu Mỹ. Trong đó, các nhà quan sát ở Úc, New Zealand và các khu vực Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam) được xem là thuận lợi để quan sát Nguyệt thực toàn phần, vì sẽ diễn ra đúng vào tối ngày 26/5.

Theo những kinh nghiệm trước đây, người quan sát có thể nhìn thấy siêu trăng bằng mắt thường trong suốt đêm nếu bầu trời quang đãng. Giống như tất cả các lần trăng tròn, siêu trăng mọc ở phía Đông lúc hoàng hôn và lặn ở phía Tây lúc bình minh. Trăng lên cao nhất trên bầu trời vào đêm khuya và sáng sớm.

Tại sao Mặt trăng có màu đỏ, gọi là "Trăng máu"?

Khi Mặt Trăng bị che phủ hoàn toàn bởi bóng của Trái Đất, nó sẽ tối đi, nhưng không chuyển sang màu đen hoàn toàn. Thay vào đó, nó có màu đỏ sẫm và được gọi là "Trăng đỏ", hoặc "Trăng máu".

Lý giải cho hiện tượng này, các nhà khoa học cho biết ánh sáng Mặt trời chứa tất cả các màu sắc mà chúng ta có thể nhìn thấy.

Trong đó, các hạt khí tạo nên bầu khí quyển của Trái đất có nhiều khả năng đã phân tán ánh sáng có bước sóng màu xanh lam, trong khi ánh sáng có bước sóng màu đỏ thì vẫn xuyên qua được.

Đây được gọi là hiện tượng tán xạ Rayleigh, và đó là lý do tại sao bầu trời thường có màu xanh lam, nhưng mỗi khi bình minh và hoàng hôn thường có màu đỏ.

Trong trường hợp xảy ra Nguyệt thực, ánh sáng đỏ có thể đi qua bầu khí quyển của Trái đất và bị khúc xạ - hoặc bẻ cong - về phía Mặt trăng, trong khi ánh sáng xanh bị lọc bỏ. Điều này khiến Mặt trăng có màu đỏ nhạt dưới con mắt quan sát từ Trái đất.