Nhiệm kỳ mới chồng chất khó khăn của bà Pelosi

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi khai mạc cuộc họp ngày 3/1. Ảnh: AP

"Chúng tôi chấp nhận một trách nhiệm khó khăn và đòi hỏi cao như bất kỳ thế hệ lãnh đạo nào trước đây đã phải đối mặt", hãng tin AP dẫn lời nữ chính trị gia Dân chủ phát biểu trước Hạ viện. Nêu con số 350.000 người Mỹ từ vong và hàng triệu người mất việc làm vì đại dịch Covid-19, bà Pelosi nhận được sự ủng hộ nhiệt liệt khi tuyên bố "ưu tiên khẩn cấp nhất của chúng tôi là tiếp tục đánh bại virus corona. Và chúng ta sẽ đánh bại được nó".

Tuy nhiên, bà Pelosi đã bị lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy (đảng Cộng hòa, bang California) cáo buộc hai năm qua đã lãnh đạo "quốc hội kém năng suất nhất trong gần 50 năm". Ông nói rằng có một thông điệp rõ ràng từ cuộc bầu cử hồi tháng 11 vừa qua, khi đảng Cộng hòa giành được ghế bằng cách đánh bại hàng chục ứng viên Dân chủ. "Đó là một lời cảnh tỉnh. Câu hỏi tôi đặt ra cho đa số: Bạn có đang lắng nghe không?".

Những lời này đã bị phía Dân chủ phản đối gay gắt, cáo buộc phe Cộng hòa cản trở tiến độ về viện trợ đại dịch cùng nhiều vấn đề khác.

Nancy Pelosi - người đã lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện từ năm 2003 và là người phụ nữ duy nhất đảm trách cương vị Chủ tịch Hạ viện Mỹ - đã nhận được 216 phiếu ủng hộ. Ông McCarthy nhận 209 phiếu, tiếp tục làm lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện.

Đây là cuộc bỏ phiếu đầu tiên của tân quốc hội, được triệu tập ngày 3/1. Do đại dịch Covid-19, nhiều nhà lập pháp phải đeo khẩu trang và làm xét nghiệm, dẫn đến số đại biểu và khách mời ít hơn thương lệ.

Cuộc bầu chọn chức Chủ tịch Hạ viện Mỹ được tổ chức 17 ngày trước khi ông Biden nhậm chức. Tuy nhiên, thay vì một khời đầu mới, bà Pelosi và ông Biden sẽ đối mặt nhiều vấn đề và xu hướng ngầm tiếp diễn từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Mặc dù quốc hội đã ban hành - và Tổng thống Trump cuối cùng đã ký - gói cứu trợ Covid-19 trị giá 900 tỷ USD vào cuối tháng trước, ông Biden và nhiều thành viên đảng Dân chủ nói họ coi đó là một khoản thanh toán thấp. Do vậy cần có thêm viện trợ để tăng cường nỗ lực tiêm chủng đại trà, khống chế virus, khôi phục việc làm và vực dậy các doanh nghiệp thua lỗ vì đại dịch.

Các ưu tiên của ông Biden bao gồm các nỗ lực về chăm sóc sức khỏe và môi trường.

Việc hướng dẫn các hoạt động lập pháp ở Hạ viện sẽ là một thách thức đối với Nancy Pelosi vì đa số ít ỏi của đảng Dân chủ có nghĩa chỉ cần vài người "biến chất" thì ảnh hưởng đã vô cùng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc hợp tác với phe Cộng hòa có thể trở nên khó khăn hơn, vì nhiều người của đảng này vẫn thể hiện lòng trung thành với Tổng thống Trump, ủng hộ tuyên bố rằng ông thất cử là do gian lận phiếu bầu.

Ngày 6/1, Quốc hội Mỹ sẽ nhóm họp để chính thức xác nhận chiến thắng cử tri đoàn của ông Biden. Tuy nhiên, nhiều thành viên Cộng hòa ở cả Thượng viện và Hạ viện tuyên bố sẽ phản đối tính hợp lệ của những phiếu bầu đó.

Để tái cử, Chủ tịch Hạ viện Pelosi đã phải vượt qua một số than phiền từ chính các thành viên cùng đảng Dân chủ về tuổi tác của bà và một đa số chênh lệch ít ỏi (222-211) với đảng Cộng hòa sau cuộc bầu tháng 11 và một số đại biểu vắng mặt vì Covid-19. Có hai chỗ trống ở Hạ viện gồm 435 ghế, và đảng Dân chủ kỳ này có được đa số Hạ viện ít nhất trong hai thập niên.