Đề thi học sinh giỏi Văn lớp 12 TP.HCM bàn về tuổi trẻ chông chênh

Sáng 17/3, học sinh lớp 9 và lớp 12 tại TP.HCM bước vào kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố năm 2021. Trong đó, đề thi Văn của lớp 12 được đánh giá hay, sáng tạo.

Lấy chủ đề "Tuổi trẻ chông chênh và sứ mệnh của văn chương", đề thi yêu cầu học sinh bày tỏ suy nghĩ về ý nghĩa của văn chương trong cuộc sống hiện đại, nhiều thay đổi.

Thầy Vũ Thanh Hòa, giáo viên trường THPT Thăng Long (Hà Nội) nhận xét đề thi có sự thống nhất về chủ đề giữa hai câu. Theo ông, đề thi đủ "mạnh" để học sinh thỏa sức sáng tạo và bày tỏ quan điểm của bản thân.

Tuy nhiên, thầy giáo lo lắng đề thi tương đối dài, học sinh sẽ không đủ thời gian để nêu hết ý tưởng cho bài viết. Đặc biệt, ở câu số 1, đề thi nêu lên 3 vấn đề là biến đổi khí hậu, cách mạng công nghệ 4.0 và các giá trị đạo đức.

Nếu đề thi chỉ tập trung vào một vấn đề duy nhất, học sinh sẽ có đủ thời gian để tạo ra một "cuộc đối thoại" rõ ràng, đầy đủ hơn. "Đề thi rất hay, giúp học sinh thể hiện sức sáng tạo. Nhưng tôi lo thời gian để các em sắp xếp luận điểm sẽ không đủ", thầy giáo nói.

Đồng quan điểm với thầy Vũ Thanh Hòa, thầy Đỗ Đức Anh, giáo viên Ngữ văn Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1), cho rằng chủ đề của đề thi nhất quán giữa cả hai phần nghị luận xã hội và nghị luận văn học - theo hướng một chủ đề nên rất hay.

Cách ra đề này TP.HCM đã làm trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 năm 2020 được mọi người rất khen ngợi. Và một lần nữa cách ra đề này tiếp tục được phát huy, tạo sự thích thú cho học sinh, giáo viên.

Vấn đề đặt ra trong đề thi rất mở, khơi gợi cho học sinh, nhất là những em học sinh giỏi có nhiều “đất” để bộc lộ quan điểm, tư duy mới mẻ của mình trong bối cảnh thế giới có nhiều sự đổi thay, sự ảnh hưởng của công nghệ, để từ đó người trẻ biết được mình cần cái gì, giữ lại cái gì.

Thầy Đức Anh rất tâm đắc câu nghị luận xã hội (câu 1), phần nội dung rất hay, hình thức đặt câu hỏi cũng rất sáng tạo, mang tính mở. Cụ thể: “Anh/chị có đồng ý với suy nghĩ của bạn trẻ trên? Hãy viết bài văn đối thoại với bạn trẻ ấy”.

Nghĩa là các em không cần phải rập khuôn làm một bài văn với mở bài, thân bài, kết luận mà hoàn toàn linh hoạt, sáng tạo trong cách thể hiện. Có thể đối thoại, tranh biện giữa hai nhân vật với nhau để làm toát lên quan điểm của mình.

“Đây chính là cách 'mở đường' cho sự sáng tạo của học sinh và cũng với mục đích là tìm ra được những học sinh giỏi thực sự”, thầy Đức Anh nhấn mạnh.

Câu nghị luận văn học nói về sứ mệnh, chức năng của văn chương khá gần gũi với các em, bằng chính sự trải nghiệm của các em trong quá trình học tập, đọc các tác phẩm.

Có thể thấy trong bối cảnh hiện nay, nhiều người, trong đó có các bạn trẻ chạy theo nhiều giá trị khác nhau mà quên đi những giá trị của văn chương, nhưng giá trị của nó thì vẫn ở đó, trường tồn. Văn chương làm cho con người có tâm hồn đẹp hơn, bình yên hơn, sức mạnh của văn chương chưa bao giờ phai mờ.

Với câu hỏi này, học sinh cảm nhận được những giá trị của văn chương với bản thân trong học tập, cuộc sống. Đề thi ở phần này không phải là vấn đề gì đó quá xa vời, lớn lao để các em phải gồng lên viết, mà lại rất gần gũi, vì các em đã trải nghiệm.

“Đề này rất dễ thương, với cả một người đã đi qua tuổi 18 rất lâu, vì tuổi nào cũng có những chông chênh và tuổi nào cũng cần đọc văn để níu giữ đỡ nâng những điều thiêng liêng sâu thẳm”, thầy Đức Anh chia sẻ.