'Phù thủy trắng' Troussier và hành trình trước khi tới Việt Nam

HLV Troussier có thể mang lại 'phép lạ' cho tuyển Việt Nam

Vị HLV 67 tuổi nổi tiếng nhất với biệt danh "Phù thủy trắng" sau giai đoạn thành công ở bóng đá châu Phi. Song, nói ông Troussier là "kẻ du mục" của bóng đá thế giới cũng không sai bởi trong sự nghiệp của mình, chiến lược gia người Pháp dẫn dắt hơn 20 đội bóng khác nhau trải dài từ châu Âu, châu Phi và châu Á.

Kẻ du mục của thế giới bóng đá

Trong cuốn sách nổi tiếng viết về bóng đá châu Phi mang tên "Bàn chân của tắc kè hoa", tác giả Ian Hawkey gọi ông Troussier là "HLV lang thang khắp thế giới và sở hữu những câu chuyện tuyệt vời". Ngay tên cuốn sách "Bàn chân của tắc kè hoa" cũng được Hawkey lấy cảm hứng từ những cuộc trò chuyện với Troussier. "Một HLV làm việc tại châu Phi, như Troussier, phải luôn là con tắc kè hoa nhiều màu sắc", Hawkey viết.

Chiến lược gia người Pháp sau này lý giải: "Đó thực ra không hẳn là câu chuyện về màu sắc mà là vấn đề liên quan đến từng quốc gia và từng đội tuyển anh dẫn dắt. Thành thực mà nói, huấn luyện một đội tuyển quốc gia ở châu Phi có những vấn đề phức tạp không thua gì tại Real Madrid, thậm chí còn rắc rối hơn khi bạn là người ngoại quốc".

HLV Troussier đã đạt được thỏa thuận với Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) để hướng đến mục tiêu World Cup 2026. Ảnh: Minh Chiến.

Không có một sự nghiệp cầu thủ quá ấn tượng, ông Troussier bắt đầu theo nghề HLV từ sớm với các đội hạng thấp ở Pháp. Tuy nhiên trong lần đầu tiên xuất ngoại, chiến lược gia sinh năm 1955 nhanh chóng gặt hái thành công khi giúp ASEC Mimosas, CLB giàu truyền thống của Bờ Biển Ngà thống trị giải quốc nội trong 3 năm liên tiếp (1990-1992).

Một thập niên sau, HLV Troussier tiếp tục dẫn dắt nhiều CLB và ĐTQG nổi tiếng khác ở châu Phi, dẫn đến sự ra đời của biệt danh "Phù thủy trắng". "Ông ấy nhận được nhiều sự ngưỡng mộ vì nhanh chóng thành công ở Bờ Biển Ngà", Neil Tovey, học trò cũ của Troussier tại CLB Kaizer Chiefs (Nam Phi) kể lại trong cuốn tự truyện của mình. "Ông ấy là người nóng tính và thậm chí từng ném bánh mì vào các cầu thủ. Nhưng dẫu sao, đó vẫn là một HLV có triết lý riêng".

Tại châu Phi, chiến lược gia người Pháp chịu không ít thất bại nhưng cũng gặt hái nhiều thành công, đặc biệt với những đội bóng nhỏ và khi ít được kỳ vọng. Năm 1998, HLV Troussier đưa Burkina Faso vào tới bán kết CAN Cup, thành tích tốt nhất trong lịch sử nền bóng đá khi đó.

Trước khi "Phù thủy trắng" đến, tuyển Burkina Faso thậm chí chưa bao giờ vượt qua vòng bảng giải vô địch châu Phi. Kết thúc giai đoạn làm việc ở châu Phi, HLV Troussier sang dẫn dắt tuyển Nhật Bản vào năm 1998 và mở ra quãng thời gian thành công nhất sự nghiệp của mình.

Đỉnh cao sự nghiệp của HLV Troussier là giai đoạn dẫn dắt tuyển Nhật Bản. Ảnh: Reuters.

Đỉnh cao tại Nhật Bản

Tại xứ sở hoa anh đào, HLV Troussier giúp tuyển Nhật Bản đăng quang Asian Cup 2000. Ông được Liên đoàn Bóng đá Châu Á (AFC) bầu là HLV hay nhất trong cùng năm. Đến World Cup 2002, chiến lược gia người Pháp lần đầu tiên đưa tuyển Nhật Bản vượt qua vòng bảng. Cho đến thời điểm hiện tại, việc lọt vào vòng 16 đội vẫn là thành tích tốt nhất "Samurai xanh" có được ở World Cup.

Thành tích kể trên giúp HLV người Pháp có tên trong "ngôi đền huyền thoại" của bóng đá Nhật Bản. Trong "sảnh danh vọng" tại trụ sở Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản (JFA), có một vị trí trang trọng dành cho ông Troussier. Cần nhớ rằng ông Troussier không phải mẫu HLV chuyên gặt hái danh hiệu. Trong bốn thập niên theo nghiệp huấn luyện, chiến lược gia 67 tuổi chỉ giành 5 chức vô địch với 4 danh hiệu ở cấp độ CLB và một cùng ĐTQG.

Tuy nhiên, không phải ngẫu nhiên mà chiến lược gia sinh tại Paris có biệt danh "Phù thủy trắng". HLV Troussier được giới chuyên môn đánh giá cao nhờ khả năng phát triển cầu thủ và các chiến lược ở tầm vĩ mô. "Chỉ trong một thời gian ngắn làm việc tại Nhật Bản, tôi nhận thấy phương pháp tập luyện của các cầu thủ có vấn đề", cựu thuyền trưởng tuyển Nhật Bản nhớ lại.

HLV Troussier phân tích: "Nền bóng đá thiếu các HLV và cầu thủ có nhiều kinh nghiệm thi đấu ở nước ngoài, cọ xát với nhiều nền bóng đá khác nhau. Phương pháp tập luyện của họ nặng về lý thuyết và sách vở. Đó chính là nhược điểm lớn nhất với nền bóng đá Nhật Bản khi đó".

Hơn hai thập niên kể từ khi HLV Troussier dẫn dắt tại Nhật Bản, bóng đá xứ sở mặt trời mọc đã tiến những bước dài. Tom Byer, cựu cầu thủ người Mỹ từng có nhiều năm đào tạo trẻ ở Nhật Bản, chia sẻ với Zing News: "Ở thập niên đầu thế kỷ 21, HLV Troussier có đóng góp quan trọng đối với sự phát triển của bóng đá Nhật Bản. Ông ấy tạo ra sự thay đổi tích cực về tư duy đào tạo bóng đá".

"Bóng đá Việt Nam có lẽ cần một HLV giỏi trong việc hoạch định chiến lược và tham gia vào công tác đào tạo trẻ nhiều như Troussier", cựu cầu thủ Kashiwa Reysol nói thêm. 8 năm kể từ khi kết thúc công việc tại CLB Hàng Châu (Trung Quốc), "Phù thủy trắng" mới lại huấn luyện đội một. Dẫn dắt tuyển Việt Nam luôn là thách thức không nhỏ với bất kỳ HLV ngoại quốc nào, song kinh nghiệm phong phú của ông Troussier có thể trở thành lợi thế.