Giải Oscar lần thứ 94 sẽ diễn ra ngày 27/3/2022 ở Los Angeles, Mỹ. Bố già (tên tiếng Anh: Dad, I'm sorry) cùng 92 phim khác của các nước cạnh tranh hạng mục Phim Quốc tế xuất sắc. Trong đó, có vài phim đáng chú ý như The Medium (Thái Lan), Zero to hero (Hong Kong), Escape from Mogadishu (Hàn Quốc)...
Thế nhưng, tại sao dư luận lại phản ứng trái chiều với Bố già của Trấn Thành còn trước đó là Mắt biếc của Victor Vũ lại không?
Oscar – sân chơi quá sức với Trấn Thành?
"Cục đã lập ra một hội đồng để chấm điểm các bộ phim Việt Nam dựa theo tiêu chí của giải Oscar. Bố già đạt số điểm cao nhất nên được chọn" – ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện ảnh cho biết.
Nhưng người hâm mộ rất khó để đặt niềm tin điện ảnh Việt Nam năm nay sẽ tạo nên kỳ tích ở vòng sơ loại. Bởi phần lớn các đại diện của nước nhà đều rớt từ “vòng gửi xe”.
Quay ngược “lịch sử” phim Việt ở sân chơi lớn này, bắt đầu từ năm 1993 đến nay tổng cộng có 17 phim được chọn. Và một lần bộ phim Mùi đu đủ xanh (tên tiếng Pháp: L'Odeur de la papaye verte; tiếng Anh: The Scent of Green Papaya) của đạo diễn Trần Anh Hùng (người Pháp gốc Việt) - trở thành bộ phim nói tiếng Việt đầu tiên và duy nhất cho đến nay từng nhận được đề cử Oscar. Mặc dù bối cảnh diễn ra ở Việt Nam, nhưng thực tế phim được quay tại Pháp.
Bởi thế, nhiều người nhận định rất khó để Bố già vượt qua 92 đối thủ còn lại để góp mặt trong Top 15, chưa kể Top 5 lại là “giấc mộng đêm hè”.
Vậy trong hành trang chinh phục Oscar 2022, Bố già của Trấn Thành có gì ngoài doanh thu 420 tỷ phá kỷ lục mọi thời đại phim Việt? Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 22 ở Huế, Bố già giành được 4 giải thưởng: Bông sen Bạc cho Phim truyện điện ảnh xuất sắc, Kịch bản phim truyện điện ảnh xuất sắc, Nam diễn viên chính phim truyện điện ảnh xuất sắc (Tuấn Trần) và Nữ diễn viên phụ phim truyện điện ảnh xuất sắc (Ngân Chi).
Nhưng những điều đó có “bảo chứng” cho chất lượng – điều vẫn luôn gây tranh cãi dư luận?
“Giá mà nhân vật ông bố được diễn bởi một nghệ sĩ gạo cội thì sẽ thuyết phục hơn, không phải cứ hóa trang rồi gán thêm bộ râu vào là thành ông già. Xem mấy cảnh cảm xúc mà nhìn quả râu giả trân làm hơi tuột mood một chút. Phim xem cũng ổn thôi, nhẹ nhàng, hài hước, nhưng thiếu chiều sâu để tranh Oscar”, một khán giả nhận xét.
Một khán giả khác khó tính hơn khi đánh giá: “Phim 2 điểm trừ to đùng luôn: Về nội dung thì bị gãy mạch cảm xúc cực đại, đang làm cho khán giả cảm động với cảnh Quắn gọi bố về thì chuyển sang cảnh hài lố đậm mùi gameshow trong bệnh viện. Về diễn xuất, diễn viên chính đồng đạo diễn gượng gạo giả trân, được mỗi Ngân Chi là có nét tự nhiên, Tuấn Trần không dở không hay, Lê Giang hay đúng 1 cảnh”.
Vậy câu hỏi đặt ra, có nên dập tắt niềm vui và ước mơ chính đáng của những người làm phim khi một bộ phim có doanh thu “khủng” nhất lịch sử phim Việt ra thế giới thi thố?
Nhiều ý kiến cho rằng Bố già với doanh thu 420 tỷ mang tính “rũ bùn đứng dậy” trong giai đoạn phim Việt bị thất thu trên chính thị trường của mình và cả giai đoạn ảm đạm của COVID-19. Nhưng không vì doanh thu “khủng” mà lại ảo tưởng rằng phim Việt đang phất lên.
Vì thế, số ý kiến này mong rằng phim Việt nên tạm quên… Oscar. Bởi đây là chiếc áo quá sức, khó thể nào thích nghi trong thời gian một sớm một chiều. Và trước khi mơ mộng xa xôi, các nhà làm phim nên nhìn lại chính mình, thử sức ở sân chơi khu vực. Nếu nhìn quanh, Thái Lan cũng có The Medium và bộ phim này gây tiếng vang không chỉ ở Đông Nam Á.
Ngoài Thái Lan mà Việt Nam chưa kể vượt qua, có thể kể đến nhiều nền điện ảnh thuộc châu Á mà chúng ta cần tiệm cận là Hàn Quốc. Chỉ đến khi nào Việt Nam thu hẹp khoảng cách khu vực, lúc đó hẵn mơ mộng xa hơn.
Vậy nếu Cục Điện ảnh vẫn quyết tâm thi thố? Trách nhiệm lúc này đè nặng lên vai người làm phim. Quan trọng hơn, họ có quyền và có sử dụng quyền từ chối để nhìn lại bản thân hay không?
Biết đâu bất ngờ?
Tuy nhiên, ngoài những ý kiến nêu trên, còn rất đông người ủng hộ phim Việt thi thố. Bởi việc này không mất mát gì, chưa kể giải thưởng còn phụ thuộc vào sự may mắn.
“Đi thì cứ đi thôi, nhưng đừng đánh trống khua chiêng, nghe rất mệt mỏi và buồn cười”, một ý kiến bình luận. Nhưng có người khác lại nói rằng điều này ai cũng hiểu, duy chỉ có người mang phim đi dự thi lại không… chịu hiểu nên mới thành ra có những chuyện bi hài.
“Đây là cuộc sống của tầng lớp người nghèo ở Sài Gòn, người ta sẽ tìm cái hay ở đó và chấm điểm. New York, London, Tokyo... ở đâu cũng có góc khuất và đã dựng thành phim và đã có giải. Tôi không hiểu vì sao, phim có vài phân cảnh về cuộc sống bình dân ở Sài Gòn mà dựng thành phim thì bao giờ nó cũng hấp dẫn và thu hút người xem. Chỉ vài câu chào hỏi trong kiệt hẻm của người láng giềng, vài câu thoại của cô bán nước mía đầu đường với anh sinh viên... đều đem đến cho người xem sự gần gũi và thân mật, chân thành”, một khán giả bênh vực phim của Trấn Thành và bày tỏ hy vọng.
“Bộ phim chạm đến trái tim của khán giả, đó mới là cuộc sống chân thật của dân lao động tự do, mưu sinh trên đất Sài Gòn. Cảm ơn Trấn Thành đã tạo ra một bộ phim hay và ý nghĩa như vậy”, ý kiến khác cũng cùng quan điểm.
Số khác cũng ủng hộ phim dự thi bởi phải ra bên ngoài mới thấy thế giới rộng lớn ra sao. Nhưng số khác thì lại cho rằng việc giao lưu, học hỏi đó đã được thực hiện mấy chục năm nay thì liệu có cần thiết nữa không? Và đến khi nào phim Việt mới đủ sức cạnh tranh với Thái Lan, Hàn Quốc…?
