Theo một nghiên cứu mới, hàng triệu người từng mắc Covid-19 vẫn phải đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh về thần kinh và tâm thần cao hơn. Các tình trạng này gồm sương mù não, mất trí nhớ, rối loạn tâm thần.
Nghiên cứu quy mô lớn nhất
Gần 600 triệu ca mắc Covid-19 đã được ghi nhận trên toàn cầu từ khi đại dịch nổ ra. Ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy những người sống sót sau căn bệnh này phải đối mặt với nguy cơ gia tăng các bệnh về thần kinh và tâm thần.
Các nghiên cứu trước đây đã phát hiện người bệnh phải đối mặt với nguy cơ cao hơn về một số tình trạng sức khỏe thần kinh và tâm thần trong 6 tháng đầu tiên sau khi nhiễm bệnh. Tuy nhiên, đến nay, vẫn chưa có dữ liệu quy mô lớn nào để kiểm tra các rủi ro trong một khoảng thời gian dài hơn.
Nghiên cứu mới của Đại học Oxford và Viện Nghiên cứu Y tế - Chăm sóc Quốc gia (thuộc Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Sức khỏe Oxford - Anh) đã phân tích 1,28 triệu trường hợp Covid-19 trong hai năm. Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Lancet Psychiatry.
Nghiên cứu của nhóm chuyên gia Anh có quy mô lớn nhất từ trước tới nay và có thời gian quan sát dài. Ảnh: Freepik.
Theo Guardian, các tác giả phát hiện người khỏi Covid-19 cũng phải đối mặt với nguy cơ lo lắng, trầm cảm gia tăng. Song, điều này sẽ giảm bớt trong vòng 2 tháng kể từ khi mắc bệnh. Trên 2 năm, nguy cơ không còn nhiều hơn so với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Tiến sĩ Max Taquet, Đại học Oxford, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Phát hiện này làm sáng tỏ những hậu quả lâu dài hơn về sức khỏe tâm thần và não bộ với những người khỏi Covid-19. Kết quả có ý nghĩa với bệnh nhân và dịch vụ y tế, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu thêm để hiểu tại sao điều này xảy ra hậu Covid-19 và có thể làm gì để ngăn chặn hoặc điều trị chúng".
Nguy cơ mắc bệnh tâm thần cao hơn
Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về 14 chẩn đoán thần kinh và tâm thần của các hồ sơ sức khỏe điện tử. Chủ yếu dữ liệu này đến từ Mỹ.
Các tác giả phát hiện ở người lớn, nguy cơ trầm cảm hoặc lo lắng tăng lên sau khi mắc Covid-19 nhưng sau đó 2 tháng, nguy cơ này giảm xuống và ngang bằng với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Tuy nhiên, nguy cơ mắc một số tình trạng sức khỏe thần kinh, tâm thần khác do Covid-19 vẫn cao hơn sau 2 năm theo dõi so với những bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Người lớn từ 64 tuổi trở xuống mắc Covid-19 có nguy cơ bị sương mù não cao hơn (640/10.000 người) so với nhóm bị nhiễm trùng đường hô hấp khác (550/10.000 người).
Ở những người từ 65 tuổi trở lên mắc Covid-19, tỷ lệ xuất hiện sương mù não (1.540/10.000 người), sa sút trí tuệ (450/10.000 người) và rối loạn tâm thần (85/10.000 người). Con số này cao hơn nhóm bị nhiễm các bệnh đường hô hấp khác lần lượt là sương mù não (1.230/10.000), sa sút trí tuệ (330/10.000), rối loạn tâm thần (60/10.000).
Nguy cơ mắc một số tình trạng sức khỏe thần kinh, tâm thần khác do Covid-19 vẫn cao hơn sau 2 năm theo dõi. Ảnh: Financial Times.
Ở trẻ em, kết quả cũng cho thấy những điểm tương đồng và khác biệt so với người lớn. Nguy cơ bị hậu Covid-19 ở trẻ thấp hơn người lớn. Nhóm tuổi này cũng không có nhiều nguy cơ lo lắng hoặc trầm cảm so với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Tuy nhiên, như người lớn, trẻ em khỏi Covid-19 có nhiều khả năng mắc một số bệnh cao hơn như co giật, rối loạn tâm thần.
Nhiều ca rối loạn thần kinh và tâm thần được ghi nhận trong làn sóng Delta hơn là Alpha. Làn sóng Omicron cũng khiến nguy cơ gặp vấn đề về thần kinh, tâm thần tương tự Delta.
Các nhà nghiên cứu cảnh báo phát hiện này vẫn có một số hạn chế quan trọng cần xem xét. Nghiên cứu có thể không tính được các ca gặp Covid-19 không triệu chứng vì những trường hợp này rất khó ghi nhận. Nó cũng không xem xét mức độ nghiêm trọng hoặc thời gian kéo dài của các tình trạng hậu Covid-19 và so sánh với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.
Giáo sư Paul Harrison, thành viên chính của nghiên cứu, cho biết: “Thật tốt khi nghiên cứu này đã cho thấy chẩn đoán lo âu, trầm cảm hậu Covid-19 chỉ trong thời gian ngắn và nó không có ở trẻ em. Tuy nhiên, một số rối loạn khác vẫn rất đáng lo như chứng mất trí, co giật tiếp tục được chẩn đoán nhiều hơn hậu Covid-19, thậm chí hai năm sau đó".
