Ngày 3/8, Tiến sỹ Andrew Wells-Đặng, chuyên gia cao cấp về Việt Nam tại Trung tâm châu Á thuộc Viện Hòa bình Mỹ (USIP), đã có những chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Washington về những bài học sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ cách đây 60 năm và cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam.
 |
| Tàu khu trục Maddox số hiệu 731 thuộc biên đội 77, Hạm đội 7 Mỹ xâm phạm vùng biển miền Bắc Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu Quân chủng Hải quân cung cấp/TTXVN phát) |
Tiến sỹ Andrew Wells-Đặng đã nhắc đến nhà hoạt động người Mỹ gốc Phi nổi tiếng Martin Luther King khi ông lên tiếng phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Chính phủ Mỹ ở Việt Nam. Ông Martin Luther King nói: “Chúng ta phải thừa nhận rằng chúng ta đã sai lầm ngay từ đầu với cuộc phiêu lưu của chúng ta ở Việt Nam, rằng chúng ta đã gây tổn hại cho cuộc sống của nhân dân Việt Nam. Để chuộc lại những sai lầm này, chúng ta phải chủ động chấm dứt cuộc chiến tranh bi thảm này.”
Rõ ràng, sự leo thang chiến tranh của chính quyền Mỹ qua sự kiện Vịnh Bắc Bộ vào những ngày đầu tháng 8/1964 đã vấp phải sự phản đối từ dư luận quốc tế, điều này sớm báo hiệu sự phát triển của phong trào phản chiến ở Mỹ và trên thế giới giai đoạn sau đó.
Tiến sỹ Andrew Well-Đặng cho rằng đây là bài học lớn nhất vào thời điểm những năm 1960. Martin Luther King vốn nổi tiếng là một nhà lãnh đạo đấu tranh cho quyền con người và là người đoạt giải Nobel Hòa bình, song khi ông lên tiếng phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, điều này đã gây tranh cãi vào thời điểm đó.
Một số người Mỹ cho rằng ông nên tập trung vào cuộc đấu tranh giành quyền con người và tự do cho người Mỹ da màu, không nên tham gia vào những vấn đề đối ngoại. Tuy nhiên, Martin Luther King cho rằng chiến tranh Việt Nam và phong trào dân quyền có liên quan đến nhau. Tiến sỹ Andrew Well-Đặng nhấn mạnh Martin Luther King đã đúng khi lên tiếng phản đối chiến tranh. Thứ nhất, nhiều người Mỹ gốc Phi đã được điều đến Việt Nam để chiến đấu trong cuộc chiến mà họ không muốn bắt đầu và không ủng hộ. Thứ hai, như Martin Luther King đã viết "bất công ở bất kỳ đâu cũng là mối đe dọa đối với công lý ở mọi nơi."
Tiến sỹ Andrew Well-Đặng cho rằng thời gian đã chứng minh rằng ông Martin Luther King đã đúng. Giờ đây, phần lớn chính giới Mỹ đều đồng ý rằng chiến tranh Việt Nam là một sai lầm.
Theo Tiến sỹ Andrew Well, USIP là tổ chức Học viện toàn cầu về xây dựng hòa bình. Do đó, USIP tôn vinh Martin Luther King, Mahatma Gandhi - những người lãnh đạo đi đầu trong phong trào xây dựng hòa bình của thế kỷ 20. Tiếp tục kế thừa di sản của nhà hoạt động Martin Luther King - người đã dành cả cuộc đời đấu tranh cho hòa bình, USIP muốn áp dụng các bài học về xây dựng hòa bình và hòa giải giữa Mỹ và Việt Nam vào các cuộc xung đột toàn cầu khác. Hòa bình bắt đầu từ giáo dục, và tất cả chúng ta đều có thể học hỏi từ những tấm gương của những người xây dựng hòa bình trên khắp thế giới.
